Zilhicce ayında hangi ibadetlerin yapılacağı ve hangi duaların okunacağı, bu mübarek günleri dolu dolu geçirmek isteyen Müslümanlar tarafından merak ediliyor. Pekala, Zilhicce ayında neler yapılır? İbadetleri ve duaları nelerdir?
Hem hac mevsiminin hem de haram aylarının içerisinde yer alan bu ayın birinci on gününün faziletini Peygamber Efendimiz (sas) şöyle anlatmaktadır;
“Allah katında şu on günde işlenecek salih amelden daha şirin bir amel yoktur.” (Buhârî, Îdeyn, 11)
Zilhicce’nin birinci dokuz günü oruç tutmak müstehap kabul edilmiştir.
Hz. Peygamber (sas) bugünlerden olan arefe gününde tutulan oruca ise farklı bir değer vermiştir. Hasebiyle bu günleri oruç vb. ibadetlerle pahalandırmak gerekir.Yorgun düşmeleri ihtimali bulunan hacıların zilhiccenin sekizinci ve dokuzuncu günlerinde, bilhassa vakfenin yapıldığı arefe gününde oruç tutmaları mekruh sayılmıştır.
Resûl-i Ekrem’den nakledilen, “Kesecek kurbanı olan kimse zilhicce ayı girince kurbanını kesinceye kadar saçından ve tırnaklarından hiçbir şey kesmesin”;meâlindeki hadisini (Müslim, “Eḍâḥî”, 42; Ebû Dâvûd, “Ḍaḥâyâ”, 2-3; İbn Mâce, “Eḍâḥî”, 11) dikkate alan Mâlikî, Şâfiî ve bir kısım Hanbelî fakihine nazaran kurban kesecek kişinin zilhicce ayı girince kurbanını kesinceye kadar saçlarını ve tırnaklarını kesmesi mekruhtur.
Hz. Peygamber’in, “Allah katında ibadet edilecek -sâlih amel işlenecek- günler içinde zilhiccenin birinci on gününden daha güzeli yoktur” (Ebû Dâvûd, “Ṣavm”, 61);
“Allah katında zilhiccenin birinci on gününde yapılan amellerden daha kıymetlisi yoktur; bugünlerde tesbihi çok yapın; tahmîdi, tehlîli ve tekbiri çok söyleyin” buyurduğu nakledilir. (Şevkânî, Neylü’l-evṭâr, III, 354).
Fecr müddetinin 2. âyetinde geçen “on gece” ile tercih edilen yoruma nazaran, hac ayı olan Zilhicce’nin birinci on gecesi kastedilmiştir (Râzî, Mefâtîhu’l-ğayb, 31/148). Zilhiccenin birinci on gününün faziletine işaretle, Hz. Peygamber (s.a.s.) “Allah katında şu on günde işlenecek sâlih amelden daha sempatik bir amel yoktur.” buyurmuş, sahabîler: “Ey Allah’ın Resûlü! Allah uğrunda yapılacak cihattan da mı üstündür?” diye sormuşlar. Bunun üzerine Resûlullah (s.a.s.); “Evet, Allah yolunda cihat etmekten de. Lakin malını ve canını tehlikeye atarak cihada çıkan, şehit olup dönmeyen kimsenin cihadı diğer. (O, bundan üstündür.)” (Ebû Dâvûd, Savm, 61 [2438]; bkz. Buhârî, ʽÎdeyn, 11 [969]) buyurmuştur.
Zilhicce’nin bu on gününün fazileti hac ibadetinin bu ayda yapılmasından kaynaklanmaktadır (İbn Hacer, Feth, 2/459). Çünkü bu günlerde hac ibadetinin bir kısım menâsiki yapılmakta bir kısmı da (ziyaret tavafı, şeytan taşlama gibi) akabinde gelen teşrik günlerinde gerçekleştirilmektedir. Zilhicce ayının dokuzuncu günü olan Kurban Bayramının arefesinde tutulan orucun da çok faziletli olduğu rivâyetlerde zikredilmiştir (Müslim, Sıyâm, 196-197 [1162]).
Zilhiccenin birinci dokuz günü oruç tutmak müstehap kabul edilmiştir. İsteyen tamamını tutabileceği üzere birkaç gününü de tutabilir.
Zilhicce’nin dokuzuncu günü olan Arefe gününün dinde değerli bir yeri vardır.
Hz. Peygamber (s.a.s.) bugünü oruçlu geçirme ile ilgili olarak “Arefe günü tutulacak orucun evvelki ve sonraki yılın günahlarına kefaret olacağını Allah’tan ümit ediyorum.” (Müslim, Sıyâm, 196-197 [1162]) buyurmuştur.
Fakat hacda olanların, yapacakları ibadetleri aksatmamaları, ıstırap ve hâlsizliğe düşmemeleri gerekçesiyle Arefe günü oruç tutmamaları daha uygundur (Ebû Dâvûd, Savm, 63 [2440]; İbn Mâce, Sıyâm, 40 [1732]).
