Yezda: İyilik Tanrısının Anlamı
Yezda, Zerdüşt inancında iyilik tanrısını simgeleyen bir terimdir. Putperest Zerdüştlerin ilahlarına verdikleri bu isim, İran kültürünün derin köklerine dayanmaktadır. Zerdüşt dininde iyilik ve kötülük tanrıları arasında bir denge mevcuttur. Bu inançların temelini oluşturan kutsal metinleri ise Avesta olarak bilinir.
Yezda Ne Demek?
Yezda, Zerdüştlerin iyilik tanrısı olarak adlandırdığı ilahların isimlendirilmesidir. Bu kavram, Farsça kökenli olup, günümüzde genellikle Kürtçe bir isim olarak da kullanılmaktadır. Kürtçe, Farsça’dan türemiş bir dildir ve bu nedenle iki dil arasında birçok benzerlik bulunmaktadır.
Zerdüşt İnancı ve Ferr-i Yezdan-i
İran Zerdüşt dininde, Ferr-i Yezdan-i inancı oldukça önemlidir. Bu inanç sistemine göre, iyilik ve kötülük tanrıları arasında sürekli bir mücadele vardır. Zerdüştler, tanrının doğası gereği kötülük yapmadığına inanırlar. Özellikle Sasani Devleti döneminde, kralların bu iyilik tanrısının ruhunu taşıdığına dair bir inanç mevcuttu. Ayrıca bu tanrının nurunun babadan oğula geçtiği düşünülmektedir.
Serdüşt krallar, kendi kız kardeşleriyle evlenir ve dışarıdan kız alıp vermezlerdi. Bu, aile içindeki saflığı koruma çabalarının bir parçasıydı. Yezd-i Girt ve Yezd-i Cerd adında Sasani Kralları mevcuttur. Son kral Yezd-i Cerd, Hz. Ömer döneminde Müslümanlarla savaşmış ve bu savaşta yenilmiştir. Hz. Osman döneminde ise hayatını kaybetmiştir. Yezd-i Cerd’in ölümü, Sasani İmparatorluğu’nun sonunu getirmiştir.
Yezda İsmi Kuran’da Geçiyor mu?
Yezda ismi, Kuran’da yer almamaktadır. Bu isim, Farsça kökenli olup, İran kültürüne ait bir terimdir ve Müslüman çocukları için uygun görülmemiştir. Yezdan ismi, genellikle İran kültüründen Anadolu’ya geçmiştir. Ferr-i Yezdani inancı da tasavvuf aracılığıyla Anadolu’ya ulaşmıştır. Bazı tasavvuf akımları, şeyhlerinin özel bir ruh taşıdığını ve bu nurun babadan oğula geçtiğine inanıldığını ifade etmektedir. Ancak Ferr-i Yezdani inancı, İslam ile zıt bir anlayışa sahiptir ve batıl kabul edilmektedir.
Bazı ehli sünnet olmayan tarikatlar, bu batıl inancı benimseyerek Zerdüştlerin inanç felsefesine yönelmişlerdir. Putperest Zerdüşt kültürünün simgesi olarak kabul edilen Yezda isminin çocuklara verilmesi, dinen caiz değildir.
