Yeni Eğitim Modeli: Gelişim Raporları
Milli Eğitim Bakanlığı, “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli” (TYMM) çerçevesinde ilkokul birinci sınıflar için karne uygulamasını kaldırarak, öğrencilerin sosyal ve duygusal öğrenme becerilerini de kapsayan “gelişim raporu” sistemine geçiş yaptı. Bu yenilik, 17 Ocak’ta ilk dönemin sona ermesiyle birlikte ilk kez uygulanacak. Gelişim raporlarına e-okul üzerinden dijital olarak erişim imkanı da sunulacak. Diğer ilkokul kademelerinde ise geleneksel karne dağıtımına devam edilecektir.
Gelişim Raporlarının İçeriği
Toplamda 5 sayfadan oluşan bu ‘gelişim raporları’, öğrencinin tamamladığı döneme kadar olan tüm temalar ile sosyal-duygusal becerilerinin bireysel değerlendirmesini içerecek. Böylece TYMM’nin sağladığı süreç odaklı değerlendirmenin somut bir çıktısı, öğrenci ve aileyle paylaşılmış olacak. Öğretmenler, her bir dersin eski adıyla ‘kazanım’ olarak bilinen ‘öğrenme çıktıları’nı temalar çerçevesinde tek tek değerlendirecek. Bu sayede öğrencinin yeterli olduğu veya gelişim göstermesi gereken alanlar net bir şekilde belirlenecek. Örneğin, matematik dersi için öğrencinin ilk dönemin sonuna kadar öğrendiği ‘nesnelerin geometrisi’, ‘sayılar ve nicelikler (1)’ ve ‘sayılar ve nicelikler (2)’ temaları raporda ayrı ayrı değerlendirilecek. Bu uygulama Türkçe, matematik, hayat bilgisi, müzik, beden eğitimi, oyun ve görsel sanatlar dersleri için geçerli olacak. Öğretmenler, öğrencilere rakamlarla not vermek yerine, gözlemlerini daha detaylı bir şekilde ifade edecek. Böylece öğrenciler, yıl sonunda geçirdikleri gelişimi somut bir şekilde görebilecekler.
Velilere Özel Raporlama
Bir milyondan fazla ilkokul birinci sınıf öğrencisinin öğrenme süreçleri, sadece akademik başarıları değil, aynı zamanda sosyal-duygusal becerileri de değerlendirilecek. Bu çerçevede; kendini tanıma (öz farkındalık), kendine uyarlama (öz yansıtma), kendini düzenleme, iletişim ve işbirliği, karar verme ve esneklik ile sosyal farkındalık gibi alanlarda tanımlar yapılacak ve öğrencinin durumu ile veliye öneriler içeren raporlar hazırlanacak. Ayrıca, e-okul üzerinden velilere özel bir raporlama da gerçekleştirilecek. Sunulan raporlar, çocuklarının ilerleme kaydettiği alanları ve desteklenmesi gereken becerileri somut önerilerle açıklayacak.
Uygulamanın Geleceği
Yeni uygulama şu an için sadece ilkokul birinci sınıf öğrencileri için geçerli. Ancak önümüzdeki yıl kademeli olarak ikinci sınıfları da kapsayacak ve dört yıl içinde karne, ilkokullarda nostaljik bir hatıra olarak kalacak. Yeni raporda, öğrencilerin derslerdeki başarısını anlatmak için not yerine bu tür değerlendirmeler yer alacak.
Eğitimcilerin Görüşleri
Her yeni uygulama gibi, gelişim raporu da öğretmenler arasında geniş bir tartışma konusu oldu. “Olması gereken değerlendirme sistemi buydu” diyen eğitimciler, “Artık yeni uygulamayla ‘senin Türkçe notun 3’ demek yerine, neden böyle olduğunu açıklayabiliyoruz ki bu çok değerli bir geri bildirim” şeklinde görüşlerini dile getirdiler. Diğer bir yandan, ilkokul birinci sınıf öğrencileri için 5 sayfalık raporların kağıt israfı olduğu ve bu işlemin yalnızca dijital olarak gerçekleştirilebileceği yönünde eleştiriler de sosyal medyada gündeme geldi. Uygulamayla ilgili tepkilerin bir kısmı, zamanlama konusuydu. Öğretmenlerin bazıları, karne işlemlerini tamamladıktan sonra gelen resmi yazıyla tekrar gelişim raporu doldurmak zorunda kaldıklarını belirttiler. Hafta içinde e-okul sisteminin çökmesi ve öğretmenlerin değerlendirme yapamaması da tartışılan konular arasında yer aldı. Tüm öğrencilerin değerlendirmesinin gecikmesinden endişe eden öğretmenler, “Şu an sıkışık bir süreçteyiz ama ikinci dönem için çok faydalı bir uygulama olacağını düşünüyoruz. Her bir temayı tamamladığımızda hemen değerlendirme yaparak, öğrencilerin nasıl bir yol katettiklerini daha somut bir şekilde görebilecekler” yorumunu yaptılar.
Uzman Görüşleri
TYMM Temel Eğitim Sayısal Dersleri Öğretim Programı Akademik Koordinatörü Prof. Dr. Veli Toptaş, yeni uygulama ile ilgili şunları söyledi: “Değerlendirme için gelişmeli, yeterli, iyi ve çok iyi seviyelerinden oluşan rübrik hazırlandı. İlkokulda sınav ve not ile ölçme ve değerlendirmenin olmaması, sürecin en iyi şekilde takip edilebilmesi açısından önemli. Uygulama, öğrencilerin akademik, sosyal ve duygusal becerilerini sistematik bir şekilde izlemeyi ve değerlendirmeyi amaçlayan bütüncül bir süreçtir. Öğrencinin yalnızca akademik başarısını değil, aynı zamanda bireysel yeteneklerini, değerlerin kazanılmasını, eğilimlerini ve sosyal becerilerini de göz önünde bulunduruyor. Uzun vadede, yol haritamızın sağlam bir zeminde ilerlemesi için gelişim raporu sonuçları, bilimsel bulguları oluşturarak iyi bir eğitim sistemi oluşturulmasına katkı sağlayacak.”
