Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 1958 ile 1970 yılları arasında günün teknolojik imkanlarına uygun olarak restorasyondan geçirilen Yedikule Hisarı, uzun bir aradan sonra yeniden restore ediliyor. Anıt eser statüsüne sahip bu tarihi yapı, restorasyon sürecinde adeta ilmek ilmek işlenircesine titizlikle ele alınıyor. 1,5 yıldır devam eden restorasyon çalışmaları, hem estetik hem de yapısal açıdan önemli bir süreç olarak öne çıkıyor.
Fatih Belediyesi tarafından gerçekleştirilen restorasyonun danışma kurulunda önemli isimler yer alıyor. Arkeolog Prof. Dr. Sait Başaran, mimar ve malzeme uzmanı Prof. Dr. Erol Gürdal, sanat tarihçi Doç. Dr. Ahmet Vefa Çobanoğlu, inşaat mühendisi Doç. Dr. Mehmet Selim Ökten, sanat tarihçi öğretim görevlisi Hayri Fehmi Yılmaz, yüksek mimar İbrahim Hakkı Yiğit ve yüksek mimar İhsan Sarı, restorasyon sürecinin her aşamasında uzman görüşleri ile katkıda bulunuyor.
Restorasyonun birinci etabı, 3. Ahmet Kulesi ile Kuzey Pilon Kulesi arasında kalan iç duvarın güçlendirilmesi, İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müze Müdürlüğü denetiminde orta avluda arkeolojik kazı yapılması ve çevre düzenleme çalışmalarını kapsıyor. 2017 yılında onaylanan restorasyon projeleri doğrultusunda orta avlu peyzaj çalışmaları gerçekleştirildi. Bu çalışmalarla birlikte yürüyüş yolları oluşturularak ziyaretçilerin alanı daha rahat kullanması sağlandı.
İstanbul’un en eski camilerinden biri olan Yedikule Hisarı‘nın minaresinin zaman içinde tahribata uğraması ve yıkılma tehlikesinin bulunması nedeniyle öncelikli olarak askıya alma iskelesi kuruldu. Minarenin oturacağı alan çevrilerek müze müdürlüğü denetiminde kazı çalışmaları yapılarak mescidin temelleri gün yüzüne çıkarıldı. İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müze Müdürlüğü denetiminde gerçekleştirilen orta avludaki arkeolojik kazılarda, özgün Bizans ve Osmanlı kaldırım döşeme taşlarına ulaşıldı.
Restorasyonun ikinci etabı, giriş kulesi ile mimar Cahide Tamer döneminde restorasyonu yapılan Güney Pilon ve yıkık durumda olan 7. kule arasındaki iç duvarın onarım çalışmalarını kapsıyor. Giriş kulesinin restorasyonu tamamlanırken, geçmişte var olan ancak günümüze kadar ulaşmayan döşeme ve külahının yapım çalışmaları devam ediyor. Bu etapta, Güney Pilon üzerindeki terasa korkuluk yapılarak yerli ve yabancı turistler için bir seyir terası oluşturulması planlanıyor.
Fatih Belediye Başkanı Ergün Turan, restorasyon çalışmalarına ilişkin yaptığı açıklamada, Yedikule Hisarı’nın İstanbul’daki en önemli tarihi mekanlardan biri olduğunu vurguladı. Tarihsel süreç içinde birçok fonksiyona sahip olan bu yapının, yılların getirdiği aşınmalar nedeniyle restorasyon sürecine girdiklerinin altını çizen Turan, “Burada canlı bir restorasyon yapıyoruz. Restorasyon süreci devam ederken, ziyaretçilerimize açık olacak. Burada nitelikli kültür sanat faaliyetlerinin yapılacağı İstanbul’a yeni bir mekan da kazandıracağız.” dedi.
Turan, bütün düzenlemelerin bilim kurulunun öncülüğünde, koruma kurullarının onayları doğrultusunda yapıldığını belirterek, “Yeni binalar önermiyoruz. Yedikule Hisarı şehrin hafızasında uzun zamandır yok. Bundan sonra Yedikule Hisarı, şehrin hafızasında yer edecek.” ifadelerini kullandı. Yedikule Hisarı’nda Osmanlı döneminde bir mahallenin bulunduğunu, İstanbul’un fethinden sonraki ilk mescidin yine burada inşa edildiğini hatırlatan Turan, “Bu mahalleyi inşa etmeyi düşünmüyoruz ama burada koruma kurullarının görüşleri doğrultusunda misafirleri karşılayabileceğimiz sökülüp takılabilir mekanlar üretmeyi düşünüyoruz. Kuleye ulaşım ve engelli erişimi konularında detaylı çalışmalar yapıyoruz.” dedi.
Turan, hisarın çöküntü halindeki duvarının restorasyonunun bir yıl sürdüğünü ve duvarı yeniden ayağa kaldırarak yapıya 100-200 yıl kazandırdıklarını ifade etti. Teknik ekibin yapıda nerede bir oynama veya çatlak varsa bunlarla ilgili detaylı incelemeler yaptığını belirten Turan, “Yedikule Hisarı’nı, restorasyon yaparken misafirleri içeriye alacak, kültür-sanat faaliyetleri yapılabilecek, turistlerin gelebileceği bir mekan haline getireceğiz. İstanbul’a turizm açısından önemli bir destinasyon kazandırıyoruz.” şeklinde konuştu.
Restorasyon danışma kurulu üyesi, yüksek mimar İhsan Sarı da Fatih Belediyesi’nin iki yıl önce Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan devralmasının ardından restorasyon çalışmalarının hızla başlatıldığını anlattı. Yaklaşık 16 dönüm araziye sahip Yedikule Hisarı’nın, Tarihi Yarımada’da Topkapı Sarayı‘ndan sonraki en büyük ikinci yeşil alan konumunda olduğunu belirten Sarı, “Bu anıt eser, iki bölümden oluşmaktadır. 1. Theodoisius tarafından yapıldığı değerlendirilen Altın Kapı, hisarın birinci bölümünü oluştururken, Bizans döneminden kalma 4 kuleye ilaveten Osmanlı döneminde inşa edilen 3 kule de ikinci bölümünü oluşturuyor.” dedi.
Burasının uzunca bir süre iç kale olarak kullanıldığını, Osmanlı giriş kapısına göre soldaki kuleyi hazine kapısı, sağdaki kuleyi ise kitabeler kulesi olarak kullanıldığını sözlerine ekledi.
