Yaz Aylarında Güneş Koruma Önemine Dikkat!
Yaz aylarının gelmesiyle birlikte hava sıcaklıkları artarken, güneş ışınlarının da etkisi giderek çoğalıyor. Avrupa’da, özellikle Kuzey Afrika’dan gelen sıcak hava dalgaları, Batı Avrupa’da bu hafta sonu kendini hissettirmekte. Yazın en sıcak dönemlerine yaklaşırken, uzmanlar bol sıvı tüketimi, hafif ve açık renkli kıyafetler giymeyi, şapka takmayı ve yüksek koruma faktörüne sahip güneş kremleri kullanmayı tavsiye ediyor. Peki, güneş kremlerinin etkili olması ve cildimizi koruyabilmesi için nelere dikkat etmeliyiz?
Güneş Kremleri Cildimizi Nasıl Korur?
Güneş kremi satın alırken nelere dikkat etmeliyiz? Çoğumuz, güneş koruyucu faktörleri (SPF – Sun Protection Factor) duymuşuzdur; bu değerler genellikle şişenin ön yüzünde büyük rakamlarla belirtilir. Bu sayı büyüdükçe, koruma etkisinin arttığı düşünülmektedir. Birçok marka, beş yıldızlı bir sistemle yıldız sayısını da ekleyerek, sunulan ürünün koruma seviyesini daha iyi anlamamıza yardımcı olur. SPF, güneş kremimizin cildimizi UVB radyasyonundan ne kadar koruduğunu gösterirken, yıldız sistemi ise UVA radyasyonunun ne kadarının güneş kremi tarafından emildiğini belirtir.
UVA ve UVB Radyasyonları Nedir?
Ultraviyole A (UVA) ve B (UVB), güneşten yayılan ve atmosferimize ulaşan farklı radyasyon dalga boylarını tanımlar. UVA, cildin yaşlanmasına ve skuamöz hücreli karsinom adı verilen cilt kanserine yol açabilen hücre değişiklikleri ile ilişkilidir. Ayrıca, UVA ışınları camdan geçerek bile cilde etki edebilir. UVB ise, güneşte bronzlaşmaya sebep olan ve bazal hücreli karsinom ile melanom gibi cilt kanserlerine yol açabilecek ışınlardır. Güneş kremleri, bu iki tür radyasyondan da tamamen koruma sağlamaz; bu nedenle, en yüksek koruma için güneş ışınlarının en yoğun olduğu saatlerde gölgede kalmak ve cildimizi kapatarak korumak en iyi çözümdür.
Güneş Kremlerindeki Sayılar Ne Anlama Geliyor?
Güneş kremlerinin üzerindeki SPF dereceleri, kremin UVB’ye ne kadar izin verdiğini gösterir; ne kadarını engellediği değil. Örneğin, 15 SPF bir güneş kremi, aldığınız güneş ışığının 15’te birinin yani yaklaşık %7’sinin cildinize geçmesine izin verir. Yani, UVB ışınının yaklaşık %93’ünü engeller. 30 SPF ise bu oranı %97’ye çıkarır. Örneğin, güneş altında 10 dakika boyunca yanmadan kalabiliyorsanız, SPF teorik olarak size bunun 15 katı kadar koruma sağlar. Bu, 15 SPF’li bir güneş kremi ile yaklaşık iki buçuk saat yanmadan güneş altında kalabileceğiniz anlamına gelir. Yıldız sayısı ise, emilen UVA yüzdesini gösterir; etkisi bir yıldızdan beşe kadar çıkabilir. Beş yıldıza sahip bir krem, en etkili güneş kremi olarak kabul edilir. Düşük SPF’li bir güneş kreminin beş yıldızı olabilir; çünkü UVA’nın UVB koruyuculuğuna oranı, yüksek faktörlü bir koruyucu ile aynı olabilir. İdeal olan, hem yüksek SPF hem de bol yıldızlı bir güneş kremi kullanmaktır.
En İyi Güneş Kremi Ne Kadar Etkili?
Tüm bu koruma dereceleri, ideal koşullarda kullanılırsa üzerinde yazdığı kadar etkili olmaktadır. Ancak gerçekte, birçok kişi güneş kremini yeterince etkili bir şekilde uygulamıyor. Terliyken veya sudan çıkıp henüz ıslakken sürülen kremler, beklenen korumayı sağlayamaz. Uzmanlar, kullanıcıların genelde kremin yalnızca yarısını ciltlerine uygulayabildiğini belirtmektedir; bu da şişenin içindeki ürünün yarısından faydalandığınız anlamına gelir. İngiliz Dermatolojistler Birliği, 30 SPF bir güneş kreminin “koruyucu giysiler ve gölgede yeterince koruma sağladığını” ifade etmektedir. Kullanılan güneş kreminin SPF değeri ne olursa olsun, her iki saatte bir yeniden uygulanması gerektiği de vurgulanmaktadır. Avrupa Birliği, 50 SPF üzerindeki güneş kremlerinin “50+” olarak pazarlanması gerektiğini; bazı ülkelerde 80 veya 100 SPF olarak tanıtılmaması gerektiği konusunda uyarıda bulunmaktadır. Çünkü bu sayılar yanıltıcı olabilir; 50 SPF %98 koruma sağlarken, 100 SPF de %100’den biraz daha az bir koruma sunmaktadır. Hiçbir ürün, güneş ışınlarından %100 koruma sağlamaz.
‘Günde Bir Kez’ Kullanılan Güneş Kremleri Ne Kadar Koruyucu?
Piyasada “günde bir kez sürmenin yeterli olacağı” belirtilen birçok güneş kremi bulunmaktadır. Bu ürünler, doğru şekilde kullanıldığında sekiz saat boyunca etkili olduğu iddiasıyla pazarlanmaktadır. Ancak bazı dermatologlar, bu şekilde tanıtılan ürünlerin de iki saatte bir yeniden sürülmesi gerektiğini belirtmektedir; çünkü terleme veya sürtünme gibi durumlarda, ürün etkisini kaybedebilir. 2016 yılında yapılan bir araştırma, bu tür ürünlerin altı saatten sonra koruma oranının %74’e düştüğünü ortaya koymuştur.
