Bilim insanları, yaşlanma sürecini geciktirmeye yönelik önemli bir adım atmış olabileceklerini belirtti. Kaliforniya San Diego Üniversitesi’ndeki (UCSD) araştırmacılardan oluşan ekip, yaşlanmanın temel mekanizmalarını incelemek için maya hücreleri üzerinde çalışmalar gerçekleştirdi. Tek hücreli bir organizma olan maya, bilim insanlarının üzerinde manipülasyon yapmasını kolaylaştırdığı için bu araştırmada tercih edildi. Bu özellik, araştırmacılara farklı hücrelerin aynı oranda ve aynı koşullarda yaşlanıp yaşlanmadığını analiz etme fırsatı sundu.
Science dergisinde yayımlanan bulgular, incelenen hücrelerin aynı malzemeden ve aynı ortamda üretilmiş olmasına rağmen “çarpıcı biçimde farklı şekillerde” yaşlandığını ortaya koydu. Mikroskobik akışkanlar, bilgisayar modellemesi ve diğer ileri teknikleri kullanarak yapılan araştırmada, bilim insanları hücrelerin yarısının, “çekirdekçiğin kararlılığındaki kademeli düşüşle” yaşlandığını keşfetti. Bu çekirdekçiğin, hücre çekirdeğindeki nükleer DNA bölgesi gibi işlev gördüğü belirtildi.
Diğer yandan, hücrelerin diğer yarısının yaşlanmasının sebebi, hücrenin enerji üretim merkezi olan mitokondrilerin işlev bozukluğu olarak belirlendi. Araştırmacılar, hücrelerin bu iki farklı yaşlanma yolundan birini seçeceğini – yani mitokondri ya da çekirdekçik kaynaklı olanı – ve zayıflayana ya da ölene dek, bu belirlenen “yaşlanma yolunu” takip edeceklerini ifade etti.
Araştırmanın kıdemli yazarı ve UCSD’de doçent olan Nan Hao, “Hücrelerin bu kararları nasıl aldığını anlamak için her bir yaşlanma yolunun altında yatan moleküler süreçleri ve bunlar arasındaki bağlantıları belirledik. Sonuç olarak, ev aletlerini çalıştıran elektrik devrelerine benzer şekilde, hücre yaşlanmasını kontrol eden moleküler devreyi ortaya çıkardık” dedi.
Bu keşifler sayesinde bilim insanları, hücrelerdeki yaşlanma sürecini manipüle edebilmek için özel yaşlanma ortamları oluşturmayı başardı. Böylece, daha uzun ömürlü yeni bir “yaşlanma yolu” geliştirdiler. Hao, “Çalışmamız, insandaki yaşlanmayı etkili biçimde geciktirmek ve sağlıklı yaşam süresini uzatmak için insan hücrelerinin yaşlanma şeklini yeniden programlamaya yönelik rasyonel gen tasarımı veya kimyasal bazlı terapiler geliştirme olasılığını artırıyor” ifadelerini kullandı.
Araştırmacılar, geliştirdikleri yeni modeli daha karmaşık hücrelerde ve organizmalarda test etmeyi planlıyor. Nihai hedef, insan hücrelerini manipüle etmek ve yaşlanma sürecini kontrol altına almak.
Kaynak: Independent Türkçe
