Google, Yarım Ay’ın yükselişini kutlamak amacıyla özel bir Doodle hazırladı. Bu Doodle, kullanıcılara hem eğlenceli bir deneyim sunuyor hem de Yarım Ay kavramının ne anlama geldiğini sorgulatıyor. Bu bağlamda, Yarım Ay Yükselişi, hem eğlenceli bir oyun hem de Ay’ın döngüsünü anlamamıza yardımcı olan bir araç olarak karşımıza çıkıyor.
Ay’ın evreleri, Ay’ın Dünya etrafındaki ve Dünya’nın Güneş etrafındaki konumuna bağlı olarak değişir. Ay, tamamen Dünya’ya kilitlenmiş olduğundan, her zaman aynı yüzü Dünya’ya dönük kalmaktadır. Ay’ın evreleri, genel olarak dört ana evre ve dört ara evreden oluşur. Bu evreler:
- Yeni Ay: Ay’ın tam olarak Güneş ile Dünya’nın arasında olduğu konumdur, bu evrede Ay görünmez.
- İlk Çeyrek: Ay, Güneş’in ışığını alırken, yarısının aydınlandığı evredir.
- Dolunay: Ay, Dünya’nın karşısında yer alır ve tamamen aydınlanır.
- Son Çeyrek: Ay, tekrar karanlık bir evreye geçiş yaparak yarısının aydınlandığı konumdur.
Bu ana evrelerin dışında, aydınlatılmış Ay’ın görünümünü tanımlayan ara evreler de bulunmaktadır. Bu ara evreler, Ay’ın görünümünün kalınlaşmaya başladığı artan evreler ve incelmeye başladığı azalan evreler olarak iki gruba ayrılır. Ortalama olarak, bu ara evrelerin her biri bir sinodik ayın dörtte biri kadar sürmektedir, yani yaklaşık 7,38 gün.
Ay’ın evrelerinin değişimi, hem astronomik hem de kültürel açıdan önemli bir yere sahiptir. Örneğin, Ay’ın görünümü yeni aydan dolunaya doğru kalınlaşırken, dolunaydan yeni aya doğru incelir. Bu döngü, gökyüzündeki Ay’ın konumuna bağlı olarak yaklaşık 13 gün 22+1/2 saat ile 15 gün 14+1/2 saat arasında bir süre alır.
Dünya’nın kuzey yarım küresinde, bu evrelerin görünümü farklılıklar gösterir. Örneğin:
- Yeni Ay: Yaz gündönümünde en yüksek, kış gündönümünde en düşük seviyede görünür.
- İlk Çeyrek: İlkbahar ekinoksunda en yüksek, sonbahar ekinoksunda ise en düşük seviyede görünür.
- Dolunay: Kış gündönümünde en yüksek, yaz gündönümünde ise en düşük konumda gözlemlenir.
- Son Çeyrek: Sonbahar ekinoksunda en yüksek, ilkbahar ekinoksunda ise en düşük seviyede görünür.
Farklı kültürler, Ay evrelerini değişik şekillerde yorumlayabilir. Örneğin, geleneksel Hawaii kültürü toplamda 30 farklı evreyi tanımlar, bu da günlük gözlemlerle şekillenir.
