Yaratıcı İçgörüler: Aydınlanma Anları
Hepimiz yaşamımızda en az bir kez “Ahaa, işte bu!” anını deneyimlemişizdir. Bu, kafamızdaki bir sorunun çözümünün aniden belirmesiyle ilgili bir durumdur. Bu tür aydınlanmalar, bilinçaltımıza ulaşan (bilinçsiz) zihinsel süreçlerin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Peki, bu yaratıcı içgörü anlarının daha sık meydana gelmesini sağlamak mümkün mü? Yapılan araştırmalar, gelecekte bu tür beyin faaliyetlerinden faydalanmanın yollarını açıyor.
New York Columbia Üniversitesi’nde Michael Shadlen tarafından gerçekleştirilen bir araştırma, bilinçaltında yeterli bilgi birikiminin olması durumunda bir kararın bilinçli farkındalığını tetikleyebileceğini ortaya koyuyor. Ancak, bazı insanlar bu konuda diğerlerinden daha iyi performans sergiliyor. Peki, bu kişilerin sırları neler? Araştırmalar, yaratıcı içgörünün iki farklı zihin durumundan biri tarafından yönlendirildiğini gösteriyor: Konsantre olarak odaklanma ve hayal kurma.
BİLGİYİ DOLAŞTIRMAK
Santa Barbara’daki Kaliforniya Üniversitesi’nden Jonathan Schooler, odaklanma ve hayal kurma durumlarını detaylı bir şekilde incelemiştir. Sonuçlar, bir sorunu çözmek için açık analitik bir yaklaşım benimsemiyorsanız, odaklanarak düşünmenin aslında ilhamı zayıflattığını gösteriyor. Aksine, edindiğiniz bilgiyi zihninizde dolaşmaya bırakmak, yaratıcı içgörülerin gelişmesine katkı sağlıyor.
NE YAPMALI?
Daha fazla “Ahaa, buldum!” anı yaşamak istiyorsanız, bilinçaltınıza üzerinde çalışacağı ilgili materyalleri sunmalısınız. Bilinçsiz zihniniz, sizi zayıflatmaya çalışan bir karanlık kutu değil, aslında bir düşünce gücü merkezidir. Nasıl yararlanabileceğinizi keşfedebilirsiniz. Schooler, odaklanmadan düşünmek için zaman yaratmanızı öneriyor. Bu en iyi, yürüyüş, bahçe işleri veya ev işleri gibi zihinsel olarak fazla yorucu olmayan aktiviteler sırasında gerçekleşiyor. “Mevcut endişelerden, yaklaşan görevlerin planlamasından veya rutin düşüncelerden uzaklaşmaya çalışın” diyor.
Daha yaratıcı içgörüler yaşayan insanlar, zihinleri dolaşırken daha tuhaf ve sıra dışı imgeler bildirme eğilimindedirler; bu nedenle bu tür düşünceleri taklit etmeye çalışın. Sıradışı veya fantastik düşüncelerle meşgul olun. Bu düşünceleri sonuna kadar takip edin veya “Eğer x farklı olsaydı ne olurdu?” ya da “Eğer x tersine çevrilmiş olsaydı, sonuç ne olurdu?” gibi eğlenceli, yaratıcı sorular sorarak genişletin.
DUYGU DURUMU DEĞİŞİKLİKLERİ
Bilinçsiz esinlenmenin bir diğer yolu da duygusal durumunuzu değiştirmektir. Örneğin, Vivaldi’nin “Dört Mevsim” gibi “pozitif” fon müziği dinlemenin, insanların daha yaratıcı fikirler bulmasına yardımcı olduğuna dair bazı kanıtlar bulunmaktadır. Araştırmacılar, bunun yaratıcı düşünce ile ilişkilendirilen dopamin salınımını tetiklediğini öne sürüyorlar.
Pennsylvania, Carnegie Mellon Üniversitesi’nden Christina Fong, hayal kırıklığı ve heyecan gibi iki farklı duyguyu aynı anda deneyimlemenin de yaratıcı içgörüleri tetiklediğini keşfetti. Yani, değişimi ve yeniliği benimsemeniz durumunda hayatınız daha ilham verici olabilir. Araştırmalar, bilinçli düşünceleri “kapattığınızda” yaratıcı akışın geldiğini gösteriyor. Ancak bir noktaya dikkat etmekte fayda var: Dikkat dağıtıcı unsurlar süreci bozabilir. Bu nedenle, telefonunuzu sessize aldığınızdan ve e-posta ile sosyal medya bildirimlerini kapattığınızdan emin olun.
