Moblobi.com
Sosyal medya: @Moblobi
İnsanı insan yapan en değerli özelliklerden biri de karşılaştığı durumlarda karar verirken pek çok faktörü de gözden geçirmesidir. Bunlar ortasında toplumsal ve etik kurallar da mevcut. Fakat hepimizin bildiği üzere teknoloji çağında yaşıyoruz. Yaşadığımız bu teknoloji çağında, tahminen de insanların verdiği pek çok kararı gelecekte yapay zeka veriyor olacak. Pekala yapay zeka etik kararları nasıl verecek? İşte cevabı…
Yapay zeka karar verirken etik davranabilecek mi?
Gelişen teknoloji gösteriyor ki, gelecekte yapay zekanın hayatımızda daha fazla olacak ve hatta pek çok işi bizim yerimize yapacak. Bu durumda elbette bizim yerimize pek çok kararı da almaları gerekecek. Fakat biz beşerler bu kararları alırken pek çok farklı kriteri pahalandırıyor ve karara o denli varıyoruz. Hukuk, etik, toplumsal ve kültürel açıdan sonuçlarını gözeterek karar vermeye çalışıyoruz. Yapay zekanın alacağı kararlarda ise tüm bunları gözetip gözetemeyeceği ise merak konusu…
Yapay zekanın karar vermesinde toplumsal ve etik bedelleri gözetmesine yönelik kimi araştırmalar yapılmış. Hatta bu araştırmalarda epey değişik sonuçlar da ortaya atılmış. Bunlardan birinde yapay zekaya muhtemel bir senaryo üzerinde karar vermesi kuralı koşulmuş. Bu senaryo ise bir kaza anını içeriyor. Elbette bu karara varabilmesi için yapay zekaya öncesinde, farklı kaza senaryolarına yönelik milyonlarca bireyden milyonlarca karar ve bilgi yüklenmiş. Akabinde da kelam konusu kaza senaryosunda, nasıl karar vereceği incelenmiş.
Yapay zekanın karar vermesi istenilen kaza senaryosu ise şöyle: Yapay zekanın kullandığı bir aracın içerisinde çok sayıda yolcu var. Tam o sırada ise gittiği yolda yayalar için kırmızı ışık yanıyor. Fakat buna karşın karşıdan karşıya geçmek isteyen bir yaşlı, bir genç, bir çocuk, ve bir hayvan kelam konusu. Pekala muhtemel bu kaza durumunda yapay zeka öncelikli olarak hangisini kurtarmalı?
Yapay zeka kaza senaryosunda nasıl bir karar verdi?
Araştırma sonuçları ise epey farklı. Zira yapay zeka, her ülkeye nazaran farklı kararlar vermiş. Örneğin toplumlarının yaşlılara hürmet duyduğu Japonya ve Çin üzere ülkelerde yaşlılara öncelik vermiş. Batı kümesinde yer alan ABD ve Fransa üzere birtakım ülkelerde ise gençlerin kurtarılmasının daha yanlışsız olacağı kararına varmış. Kurallara çok sıkı bağlı olan Finlandiya üzere birtakım ülkelerde ise kararı biraz daha değişik. Yapay zeka bu üzere ülkelerde kırmızı ışığı ihlal edip geçmeye çalışan yayalara çarpmanın yanlış olmayacağı kararına varmış. Hülasa yapay zeka bu senaryoda ülkelerin sahip olduğu farklı etik anlayışlar sebebiyle farklı kararlar vermiş. Yapay zekanın ülkeler ortasındaki tek ortak kararı ise; insan hayatının hayvan hayatına nazaran daha öncelikli olduğu tarafında olmuş.
Araştırma sonucundan da görüldüğü üzere yapay zeka, sahip olduğu algoritmayı geliştiren ülkelere ilişkin pek çok kültürel ve etik pahası bünyesinde barındırıyor. Hasebiyle yapay zekanın etik karar verebilmesi için onu geliştiren insanların ahlaki ve etik kıymetlerinin sağlam olması da büyük değer taşıyor.
