Yalan Söyleme Hastalığı
Yalan söyleme hastalığı (mitomani), kişinin sürekli olarak yalan söyleme alışkanlığı geliştirerek, bu davranışı bir yaşam tarzı haline getirmesi durumudur. Bu tür yalan söyleme, genellikle altta yatan bir psikolojik durumu işaret edebilir. Yalan söyleme hastalığı, antisosyal, narsisistik ve histrionik kişilik bozuklukları gibi çeşitli psikiyatrik durumların bir belirtisi olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca, borderline kişilik bozukluğu gibi diğer zihinsel rahatsızlıklar da sık sık yalan söyleme eğilimini artırabilir.
Mitomani Nedir?
Mitomani, yalan söylemenin bir hastalık haline gelmesi olarak tanımlanır. Yalan söyleme alışkanlığı olan bireylere “mitoman” denir. Mitomani, tek başına bir hastalık olarak değerlendirilmez; genellikle başka psikiyatrik rahatsızlıkların bir belirtisi olarak ortaya çıkar. Psikiyatrik hastalıklara sahip bireylerde, dürtü kontrol bozuklukları, anksiyete bozuklukları veya depresyon gibi durumlar yalan söyleme davranışını artırabilir.
Patolojik Yalancı Kimlere Denir?
Patolojik yalancı, hikayelerini genellikle diğer insanları etkilemek amacıyla süsleyen bireylerdir. Bu kişiler, söyledikleri yalanların doğru olduğuna inanırlar ve bu yalanları bir tür gerçeklik olarak yaşarlar. Patolojik yalancılar, günlük iletişimlerinde sık sık yalan kullanabilirler, bu yalanlar olmadan sağlıklı bir iletişim kurmakta zorlanırlar. Bu durum, bireyin kendisine hayali bir dünya yaratmasına ve söylediklerine inanmaya başlamasına yol açar.
Patolojik Yalancılık Nasıl Teşhis Edilir?
Bu tür yalan söyleme alışkanlığına sahip bireyler, genellikle dikkat çekme ve odak noktası olma arzusuyla hareket ederler. Başkalarının ilgisini çekmek için olayları abartma, dramatize etme ve bu süreçte yalan söyleme ihtiyacı hissederler. Patolojik yalancılar, söyledikleri yalanların doğru olduğuna kendilerini inandırabilirler, bu da yalan makinesi testleri gibi yöntemlerin sonuçlarını etkileyebilir. Yalan yakalandığında, bu bireyler düşmanca bir tutum sergileyebilir veya söyledikleri yalanları göz ardı etme eğiliminde olabilirler. Çoğu zaman, yalan söylenmesiyle ilgili şikayetlerle doktora başvurulmaz. Daha çok, bireylerin başka bir rahatsızlık için tedaviye gelmesi veya getirilmesi durumunda yalan söyleme durumu ortaya çıkabilir. Mitomani tedavisinde önemli olan, yalan söyleme davranışının başka bir psikiyatrik rahatsızlığın belirtisi olup olmadığını belirlemektir. Eğer eşlik eden bir ruhsal rahatsızlık varsa, antidepresan, antipsikotik veya sakinleştirici ilaçlar kullanılabilir. Mitomanik bireylerin tedavisinde psikoterapi büyük önem taşır. Ayrıca, teşhis sonrası hasta yakınlarının da psikolojik destek alması gereklidir.
Patolojik Yalancılığın Tedavisi
Mitomaninin tedavisinde, bireylerin kötü niyetle değil, psikolojik bir dürtüyle yalan söyledikleri kabul edilmelidir. Yalanlar fark edildiğinde, bu duruma öfkeyle veya suçlamayla tepki verilmemelidir. Mitomanik bireylerle konuşurken, yalanın fark edildiği anda iletişim kesilebilir. Bu süreçte, yalan söylemeye devam edilmesi durumunda iletişimin sona ereceği belirtilmelidir. Negatif pekiştirme yöntemleri kullanılarak, bireylerin doğruyu söyleme alışkanlığı kazanmaları sağlanabilir. Mitomani hastalarıyla yalan söyleme konusunda konuşulurken, destekleyici bir tutum sergilemek önemlidir. Onlara başkalarını etkileme gerekliliğinin olmadığını hatırlatmak faydalı olabilir. Yargılamadan veya utandırmadan, profesyonel yardım almanın önemi vurgulanmalıdır.
Patolojik Yalancılıkla Başa Çıkmanın 4 Kuralı
- Öfkelenmemeye çalışın: Ne kadar sinir bozucu olursa olsun, patolojik bir yalancıyla karşılaştığınızda öfkenizi kontrol altında tutmak önemlidir.
- Bu durumun sizinle ilgili olmadığını unutmayın: Yalan söyleme durumu, genellikle yalan söyleyen kişinin içsel sorunlarından kaynaklanır.
- Yardımcı ve destek olmaya çalışın: Bu bireylere anlayış göstermeye çalışmak, onların iyileşme süreçlerinde önemli bir rol oynayabilir.
- Tıbbi yardım almasını önerin: Profesyonel destek almalarının önemini vurgulamak, onların tedavi sürecinde faydalı olabilir.
