Viral Enfeksiyonlar ve Gıda Güvenliği Sorunları
Günümüzde viral enfeksiyonların hızla yayılması, birçok ülkede salgınlara yol açarak halk sağlığını tehdit ediyor. Bu durum, bağışıklık sistemini güçlendirmenin ve sağlıklı beslenmenin önemini artırıyor. Bununla birlikte, küresel ısınmanın neden olduğu iklim değişiklikleri, aşırı yağış ve kuraklık gibi olumsuz hava koşulları, gıda arzını olumsuz etkileyerek gıda güvenliği ve güvenilirliği sorunlarını gündeme getiriyor. Bu durum, toplum sağlığındaki bozulmaların ekonomik yüklerini artırması açısından kritik bir hâl alıyor. Peki, toplum bu sorunların ne kadar farkında?
Ceza Caydırıcılığı ve Farkındalık
Sağlıklı beslenme konusunda farkındalık yaratmayı hedefleyen Sabri Ülker Vakfı, “Pandemi Sonrası Yeniden Şekillenen Gıda Tüketim Alışkanlıkları Araştırması”nı gerçekleştirdi. Türkiye’nin farklı bölgelerinden, farklı sosyoekonomik gruplardan 2 bin 400 kişi ile yapılan bu kapsamlı araştırmanın sonuçları, toplumun büyük bir kesiminin gıdaların güvenliğinden emin olmadığını ortaya koyuyor. Ayrıca, her üç kişiden birinin bozuk veya hatalı gıdaları nereye şikâyet edeceği konusunda bilgi sahibi olmadığı görülüyor.
Doğu Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Erol’un liderliğinde gerçekleştirilen bu araştırma, pandemi sonrası gıda tüketim alışkanlıklarına dair en kapsamlı çalışmalardan biri olarak dikkat çekiyor. Araştırmaya katılanların önemli bir kısmı, geçmişte gıda ürünlerinin daha güvenilir ve ulaşılabilir olduğunu düşünüyor. Her 10 katılımcıdan yaklaşık yedisi, gıda kontrolünün yeterince yapılmadığına inanıyor. Bu görüşü savunanların yüzde 62.7’si, gerekçe olarak “yaptırımların ve cezaların caydırıcı olmamasını” öne sürüyor. Tüketicilerin yüzde 48.3’ü, “denetleme için mevzuatta eksiklikler olduğunu düşünüyorum” derken, yüzde 36’sı “denetleyici kurumlarda çalışanların yetkilerinin sınırlı olduğunu” belirtiyor.
Gıda Hataları ve Şikayet Bilinci
Araştırmaya katılanların yaklaşık üçte biri, bozuk veya hatalı bir gıda ürünüyle karşılaştığını ifade ediyor. Toplumun yarısı, böyle bir durumda ALO 174 hattının aranabileceğinden haberdar olsa da katılımcıların yüzde 31.6’sı bu hattın varlığından habersiz olduğunu belirtmiştir. Bozuk ve hatalı gıdayı şikâyet etmeyenlerin yüzde 62.1’i, “uğraşmak istememe” nedenini belirtirken, yüzde 51.6’sı “sonuç alamama” düşüncesi ile şikâyette bulunmadığını ifade ediyor.
Gıda Güvenliği ve Halk Sağlığı
Araştırma bulgularını Cumhuriyet’e değerlendiren Prof. Dr. İrfan Erol, toplumda gıda güvenliği kavramının yerleşmemiş olmasının, halkın bu konularda doğru ve güvenilir bilgilerle yeterince aydınlatılmaması ile ilgili olduğunu vurguladı. Erol, kamu otoritelerinin yaptığı kontrol ve denetimlerin sonuçlarını toplumla paylaşmasının ve gıda güvenliği alanında öne çıkan bilim insanlarının tüketicileri doğru bilgilerle bilgilendirmesinin önemini vurguladı. “Toplumda gıda güvenliği ve denetim konusundaki endişe ve güvensizlik hâkim. Bu noktada, gıda güvenliği ve halk sağlığını korumaya yönelik gerekli tüm tedbirlerin alınması ve toplumu bilinçlendirecek çalışmaların yürütülmesi şart” dedi.
Gıda ile İlişkilendirilen Sağlık Sorunları
Araştırmaya göre gıda ile ilişkilendirilen sağlık sorunlarında kanser, yüzde 34.4 ile ilk sırada yer alırken, obezite yüzde 25 ile ikinci ve diyabet yüzde 19.5 ile üçüncü sırada bulunuyor. Bu durum, gıda güvenliği ve sağlıklı beslenmenin önemini bir kez daha gözler önüne seriyor.
