Varis Rahatsızlığı ve Önemi
Varis rahatsızlığı, hem kadınlarda hem de erkeklerde benzer oranlarda görülmesine rağmen, kadınların hastaneye başvuru oranlarının daha yüksek olduğu bir durumdur. Dr. Erdolu, varisin genellikle bacaklarda ortaya çıkan ve ayaklardaki damarların genişlemesi sonucunda ciltte belirgin hale gelmesiyle kendini gösteren bir rahatsızlık olduğunu ifade etmektedir. Bu genişlemenin, aslında altta yatan bir damar rahatsızlığının patolojik bir habercisi olabileceğini vurgulayan Erdolu, varisin çeşitli nedenlerle ortaya çıkabileceğini belirtmektedir.
Varisin Nedenleri
Erdolu, varisin oluşumuna neden olan faktörleri şu şekilde özetlemektedir:
- Ayaktaki toplardamarlar, kanın ayaktan kasıklara doğru taşınması esnasında, damarlardaki kapakçıklarda bir sorun varsa, kanın aşağıya doğru ters yönde hareket etmesine yol açarak damarlarda genişlemelere neden olabilir. Bu durum, damarın cilt yüzeyinde görünmesine ve beraberinde ağrı, şişlik, huzursuzluk gibi sorunların ortaya çıkmasına yol açar.
- Genetik faktörler, bireylerin varis gelişiminde önemli bir rol oynayabilir.
- Kilo, aşırı kilolu olmak, damarlar üzerinde ekstra bir baskı oluşturabilir.
- Hareketsizlik, düzenli egzersiz yapmamak varis oluşumunu tetikleyebilir.
- Sıcak ortamlarda çalışmak ve uzun süre ayakta durmak, varis riskini artıran diğer etkenlerdir.
Düzenli Yürüyüşün Önemi
Yürüyüşün, ayaklardaki kasları güçlendiren ve kanın doğru yönde (ayaktan kasıklara doğru) akışını destekleyen önemli bir aktivite olduğunu belirten Dr. Erdolu, sürekli yürüyen bireylerde varis görülme ihtimalinin oldukça düşük olduğunu ifade etmektedir. Ayrıca, bazı durumlarda cilt yüzeyinde herhangi bir görüntü olmadan da varisin başlamış olabileceğine dikkat çekmektedir. Bu aşamada varis rahatsızlığının tedavi edilmesinin daha kolay olduğunu vurgulayan Erdolu, şu belirtilere dikkat edilmesi gerektiğini belirtmektedir:
- Aşırı sıcak ortamlarda durulduğunda veya uzun süre ayakta kalındığında akşam saatlerinde bacak ve ayaklarda yaşanan ağrı, huzursuzluk ve uyuşukluk gibi belirtiler, varisin habercisi olabilir.
Varis Oluşumunu Önlemek
Varis oluşumunu tamamen engellemenin mümkün olmadığını ifade eden Dr. Erdolu, ancak bazı önlemler almanın faydalı olabileceğini belirtmektedir:
- Uzun süre ayakta kalmaktan kaçınmak,
- Düzenli yürüyüş yapmak,
- Otururken bacakları dizlerden kırmadan uzatarak oturmak,
- Çok sıcak ortamlarda fazla kalmamaya dikkat etmek.
Tanı Yöntemleri
Varis hastalığının tanısı için kullanılan yöntemler hakkında da bilgi veren Erdolu, hastaların canını yakmayan ultrason cihazı ile tanı koyabildiklerini belirtmektedir. Bu incelemede, yüzeysel damarların çapının ölçüldüğünü ve çapın ne kadar genişlemişse hastalığın o kadar ilerlemiş olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca, içerideki kan akışının yönü, ne kadar kaçak oluştuğu ve toplardamarların genel durumu değerlendirilmektedir. Elde edilen bulgular doğrultusunda nasıl bir tedavi uygulanacağına karar verilmektedir.
Tedavi Yöntemleri
Varis hastalığının tedavisi, kozmetik ve fonksiyonel olmak üzere iki ana başlık altında toplanmaktadır. Kozmetik tedaviler genellikle kadın hastalar için uygulanmakta olup, lazerle yakma ve iğne ile içeri köpük sıkma gibi yöntemleri içermektedir. Fonksiyonel tedavi ise varisin oluşumuna neden olan patolojik sorunları ortadan kaldırmaya yönelik bir yaklaşımdır. Erdolu, konuya ilişkin şu bilgileri vermektedir:
- Terse dönen kan akış yönünün yeniden düzeltilmesi şu an mümkün değildir. Bu nedenle, fonksiyonel tedavide, kasıktan ayağa doğru ters kan akışı sorununa yol açan damarların fonksiyonları durdurulmaktadır.
- Cerrahi olarak kasık ve diz arasındaki damarın çıkarılması, hastalarda herhangi bir sıkıntı yaratmamaktadır.
- Damarın içine bir kateter ile girerek içini doldurmak ve damarın aktivasyonunu ortadan kaldırmak da diğer bir yöntemdir. Bu işlem belden anesteziyle gerçekleştirilmektedir ve operasyon yaklaşık yarım saat sürmektedir; hastalar 3 gün içinde normal yaşamlarına dönebilirler.
- Alternatif olarak, damarın içine bazı ilaçlar enjekte edilerek damarın kapanması sağlanabilir. Bu yöntem neredeyse hiç anestezi gerektirmemektedir.
- Tedavi yönteminin belirlenmesi hasta bazında yapılmakta olup, fonksiyonel tedavilerde yeniden varis görülme ihtimali oldukça düşüktür. Ayrıca, birçok hastada ilaç tedavisi de uygulanmakta; bu ilaçlar hastalığı ortadan kaldırmasa da, hastaların yaşadığı sıkıntıları azaltmaya yardımcı olmaktadır.
