Varis Nedir?
Varis, toplardamarların kalıcı olarak genişlemesi ve uzaması sonucu oluşan bir sağlık problemidir. Genellikle alt bacaklarda görülen varis, ilk başta yalnızca estetik sorunlara yol açsa da zamanla bacaklarda ağrılar, kramplar ve diğer rahatsız edici belirtilerle birlikte kendini gösterir.
Varis Neden Oluşur?
Varis, kadınların yaklaşık %40’ında, erkeklerin ise %25’inde görülen bir durumdur. Bunun başlıca sebebi, toplardamar kapakçıklarının işlevini yitirmesidir. Toplardamarlar, yerçekiminin tersine, kanı bacaklardan kalbe taşıma görevini üstlenir. Kanın geri akışını engelleyen kapakçıklar, çeşitli nedenlerle işlevini kaybettiğinde, bu durum damarın genişlemesine ve varis oluşumuna neden olur.
Bir diğer sebep ise, toplardamarın pıhtılaşması sonucu tıkanmasıdır. Bu durumda kan, yukarı doğru sağlıklı bir şekilde akamaz ve yukarı çıkabilmek için daha fazla baskı uygular. Sürekli tekrarlayan bu basınç, zamanla varis oluşumuna zemin hazırlar.
Varisin Belirtileri Nelerdir?
Varis belirtileri arasında şunlar yer alır:
- Bacaklarda mor-mavi şişlikler
- Ağrı ve rahatsızlık hissi
- Bacaklarda ağırlık hissi
- Kaşıntı ve uyuşukluk
- Şişlikler
Kimler Varis Riski Altında?
Aşağıdaki durumlar varis riski taşımaktadır:
- 50 yaş ve üzeri olmak
- Uzun süre ayakta durmak veya bu tür işlerde çalışmak
- Masa başı işte çalışmak ve hareketsiz kalmak
- Obezite
- Hamilelik dönemi
- Aile geçmişinde varis bulunması
Kaç Tür Varis Vardır?
Varis, bacaklarda oluşan toplardamar yetmezliği nedeniyle büyüklükleri ve cilde yakınlıklarına göre üç ana türe ayrılmaktadır:
Büyük Varis
Büyük varisler, ciltte belirgin çıkıntılara yol açan ve yaklaşık 4 milimetre çapında olan varislerdir. Elle ve gözle kolayca fark edilebilirler. Derinin altında gelişmelerine rağmen ciltte herhangi bir renk değişimi yaratmazlar, sadece damarın yeşilimsi rengini yansıtırlar. Ayakta dururken daha belirgin hale gelen bu varisler, bacaklar yukarı kaldırıldığında kaybolur. Büyük varislerin en önemli özelliği, ana damarlardan birinin kapak yetmezliğinden kaynaklanmasıdır. Bu kapak yetmezliği tedavi edildiğinde, büyük varisler de yok olabilmektedir.
Orta Boy Varis
Orta boy varisler, 2-3 mm arasında değişen boyutları ile cilt altında küçük çıkıntılara yol açar. Renkleri genellikle yeşil ve mor tonlarındadır. Bu varisler, kişide ağrı, kaşınma ve sızlama gibi rahatsızlıklar yaratabilir. Orta boy varisler, köpük tedavisi ile tedavi edilir ve tekrarlama olasılığı düşüktür.
Kılcal Varis
Kılcal varisler, ciltte kabarıklık yaratmayan ve genellikle saç kılı inceliğinde olan varislerdir. Renkleri kırmızı ve mor olup, 10 kişiden 5’inde görülmektedir. Kılcal varislerin büyük varislere dönüşme riski yoktur. Ancak yaygın olduğu durumlarda ağrı ve sızlama yapabilirler. Tedavi ile bu varisler tamamen ortadan kaldırılabilir.
Varisi Önlemenin Yolları Nelerdir?
Varis oluşumunu engellemek için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:
- Spor yapın: Günlük yaşamınıza en az 30 dakikalık bir spor rutini ekleyin. Yoğun bir spor programınız yoksa bile yürüyüş gibi basit egzersizleri ihmal etmeyin.
- Fazla kiloları kontrol edin: Aşırı kilo, toplardamarlara baskı yaparak varis oluşumuna neden olabilir. Sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersizle fazla kilolarınızı vermeye çalışın.
- Soğuk su uygulaması: Belli periyotlarla bacaklarınıza soğuk su uygulamak, damar duvarlarını büzüştürerek kanın kalbe ulaşımını kolaylaştırır.
- Dinlenirken ayakları yukarı kaldırın: Bu pozisyon, toplardamarlardaki basıncı azaltır ve kanın daha hızlı kalbe ulaşmasını sağlar.
- Bacak kaslarını çalıştırın: Asansör yerine merdiven kullanarak veya bisiklet sürerek bacak kaslarınızı aktif tutun.
- Aşırı sıcaklardan korunun: Sıcak hava toplardamarların genişlemesine neden olabilir. Bu nedenle aşırı sıcaklardan kaçınmak faydalıdır.
