Uzman Psikolog Deniz Tetir’den Üniversite Adaylarına Uyarılar
Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) öncesinde üniversite adaylarına ve ailelerine önemli tavsiyelerde bulunan Uzman Psikolog Deniz Tetir, sınav kaygısının kaynaklarını ve bu durumun nasıl yönetileceğini ele aldı. Mükemmeliyetçilik ile yüksek beklentilerin kaygının ana sebebi olduğunu vurgulayan Tetir, “Sosyal çevrenin beklentileri ve baskısı, sınava yeterince hazırlanamadığını düşünme ve sınava dair olumsuz temel inançlar; ‘Sınav notum benim kim olduğumu gösterir’, ‘Sınavı kazanamazsam ben bir hiçim’, ‘Hayatta başarılı ve mutlu olabilmek için sınavı kazanmaktan başka yol yoktur’ gibi düşünceler, sınav kaygısına sebep olabilmektedir” şeklinde konuştu.
KAYGI BELİRTİLERİ
Tetir, kaygının fiziksel, duygusal ve zihinsel belirtilerine dikkat çekerek bunları şu şekilde sıraladı:
- Fiziksel belirtiler: Karın ağrısı, mide bulantısı, terleme, uyku düzensizliği, iştahsızlık ya da aşırı yeme.
- Duygusal belirtiler: Öfke, korku, umutsuzluk, sürekli olarak ağlama hali.
- Zihinsel belirtiler: Odaklanma zorluğu, dikkat dağınıklığı, unutkanlık.
“HER SINAV KAYGISI RİSKLİ DEĞİLDİR”
Tetir, sınav kaygısının her zaman riskli olmadığını vurgulayarak, “Sınav kaygısı, her adayda görülebilir ve belirli bir düzeyde kaygı, kişinin sınavlara motive olmasına ve hazırlık sürecine yardımcı olabilir. Ancak önemli olan, hissedilen kaygının yoğunluğunun, bireyin öğrendiği bilgileri kullanmasını olumsuz etkilemesi durumunda bunun bir sorun haline gelmesidir” dedi.
EBEVEYNLERE UYARILAR
Ebeveynlerin tutumlarının da sınav kaygısını artırabileceğine dikkat çeken Tetir, “Reddedici ve eleştirel tutumlar, gerçekçi olmayan beklentiler, başarının yüceltilmesi ve başarısızlığın küçümsenmesi, çocuklar arasında karşılaştırma yapmak gibi davranışlar, sınav kaygısını tetikleyebilir” ifadelerini kullandı. Ebeveynlere, çocuklarına nasıl yaklaşmaları gerektiği konusunda önerilerde bulunan Tetir, “Aileler, gerçekçi hedefler koymalı ve akranlarıyla karşılaştırmaktan kaçınmalıdır. Ayrıca, çocuklarına olan sevgilerinin sınav notuna bağlı olmadığını hissettirmeleri ve bu sevgiyi karşılıksız olarak sunmaları çok önemlidir. Çocuklarına sorumluluklar vererek onlara güven duymaları ve cesaretlendirmeleri de kritik bir noktadır” diye ekledi.
Kaygı durumunun sınavdan sonra da devam edebileceğine vurgu yapan Tetir, “Kaygı, yalnızca sınav öncesi ve anında değil, aynı zamanda sınav sonuçlarıyla ilgili belirsizlikler sonrası da sürebilir” şeklinde sözlerini tamamladı.
