Hastaların, utanma duygusu nedeniyle tedaviden kaçınmasının, hem kendileri hem de çevresindekiler için ciddi riskler taşıdığını belirten Cildiye Uzmanı Dr. Hatice Deniz Yardımcı, uyuzun nasıl ortaya çıktığı ve tedavi süreçleri hakkında önemli bilgiler sunuyor.
UYUZ NEDİR?
Uyuz, parazitlerin neden olduğu ve bulaştıktan sonra 2-3 hafta içerisinde şiddetli kaşıntıya yol açan bir deri hastalığıdır. Uyuz parazitleri, derinin alt katmanlarına girerek buradaki dokudan beslenir. Kaşıntı ile başlayan hastalık, ilerleyen süreçte deride yaralara dönüşebilir. Uyuz paraziti taşıyan bireylerle doğrudan temas, hastalığın bulaşmasına neden olur.
BELİRTİLERİ
Uyuz, özellikle parmak araları ve koltuk altı gibi bölgeleri tercih eder. Geceleri ve sıcak banyo sonrası kaşıntı şiddetini artırarak kendini gösterir. Bu hastalığın en sık etkilenen bölgeleri arasında el bilekleri, karın ve genital bölge yer alır. Uyuzun diğer yaygın belirtileri şunlardır:
- Vücudun dayanılmaz bir şekilde kaşınması
- Tahriş olan deride yaraların oluşması
- Deride parazitlerin kemirerek oluşturduğu ince beyaz kanalların görünmesi
- Kaşıntı ilaçlarına etkili yanıt alınamaması
- Aile içinde birden fazla kişinin kaşınması
- Gece saatlerinde kaşıntının artması
UYUZ NEDEN OLUR?
Uyuzun temel nedeni, insandan insana geçen mikroskobik ölçekteki parazitlerdir. Toplumda yaygın bir yanlış anlamaya göre, uyuzun yalnızca hijyen eksikliğinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Ancak uyuz paraziti, temiz vücutlarda da yerleşip üreyebilir. Uyuz, her yaştan bireye bulaşabilen bir hastalıktır. Özellikle kalabalık ortamlarda, sonbahar ve kış aylarında uyuz hastalığına yakalanma riski artmaktadır. Alışveriş merkezlerinde, kıyafet kabinlerinde deneme yaparken de bulaşma olasılığı yüksektir.
UYUZDAN KORUNMAK MÜMKÜN MÜ?
Toplu alanlarda bulunan kişilerde bulaşma riski yüksek olan uyuzdan korunmak için aşağıdaki önlemler alınmalıdır:
- Dışarıdan eve gelindiğinde eller mutlaka iyice yıkanmalıdır.
- Uyuz taşıyan bireylerle temastan kaçınılmalıdır.
- Uyuz hastası kişilerin eşyaları başkaları tarafından kullanılmamalıdır; tüm eşyalar kaynar suyla yıkanmalıdır.
- Yakın çevrede uyuz vakaları varsa, temasta bulunan kişilerin şikayetleri olmasa bile tedavi edilmesi gerekmektedir.
TEDAVİSİ NASIL OLUR?
Uyuz hastalığına yakalanan bireyler, toplumda oluşan yanlış algılar nedeniyle tedavilerini geciktirebilmektedir. Ancak uyuzun hızlı yayılma potansiyeli nedeniyle belirtilerin ortaya çıkmasıyla birlikte en kısa zamanda doktora başvurmak son derece önemlidir. Tedavi edilmediği takdirde hastalık tüm vücuda yayılabilir ve tedavi süresi uzayabilir. Uyuz tedavisi oldukça basit ve hızlıdır; genellikle tedavi süreci yaklaşık 10 gün sürmektedir. Uyuz olan hastanın birlikte yaşadığı kişiler de mutlaka gözlem altında tutulmalıdır. Tedavi boyunca doktorun önerdiği krem ve ilaçlar düzenli olarak kullanılmalıdır. Kremler uygulanmadan önce banyo yapılarak vücut iyice temizlenmeli; sonrasında krem uygulaması gerçekleştirilecektir. Krem sürerken cildin kuru olması ve ilacın vücutta 8-10 saat arasında kalması önemlidir. Tedaviden sonraki ilk birkaç hafta kaşıntılar devam edebilir. Bu durumda hastalara kaşıntı giderici ilaçlar önerilmektedir. Düzenli doktor takibi ile sorunlar etkin bir şekilde çözülebilir.
