Uykunun Önemi ve Sağlık Üzerindeki Etkileri
NKÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Başhekimi, Göğüs ve Uyku Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Nejat Altıntaş, hem yetişkinler hem de çocuklar için sağlıklı uykunun hayati önemini vurguladı. Özellikle çocukların en az 7 saat uykuya ihtiyaç duyduğunu belirten Altıntaş, aynı zamanda 6 saatten az uyuyan yetişkinlerin çeşitli sağlık sorunlarıyla karşılaşma riskinin yüksek olduğunu ifade etti. Bu sorunlar arasında alzheimer, kanser, kısırlık ve kilo verme zorlukları yer alıyor.
Uyku sırasında salınan iki önemli hormonun kilo verme sürecinde kritik bir rol oynadığını belirten Doç. Dr. Altıntaş, bu hormonlardan birinin ‘ghrelin’ olduğunu vurguladı.
Gece Uykusuzluk ve Karbonhidrat İsteği
“Gece 00.00-03.00 Arası Uyumazsanız Vücut Karbonhidrat İstiyor”
Gece 00.00 ile 03.00 arasında uyumamanın ‘ghrelin’ hormonunun karbonhidrat tüketimini artırdığını ifade eden Altıntaş, “Eğer bir gece bu saatler arasında uyuyamazsanız ve açlık hissi oluşursa, buzdolabına gittiğinizde dondurma veya salata gibi seçeneklerle karşı karşıya kalırsınız. Hangisini tercih edersiniz? Çoğu insan dondurmayı seçecektir. Bu seçim aslında sizin iradenizle değil, içsel bir hormon olan ghrelin ile ilgilidir. Ghrelin, ‘Dondurmayı ye, şekeri ye, karbonhidratı tüket’ diyen bir hormondur. Yani yeterince uyumadığımızda, vücut sürekli olarak karbonhidrat talep eder,” dedi.
Büyüme Hormonu ve Kilo Yönetimi
“Büyüme Hormonu Salgılamayan Vücut Kilo Veremez”
Vücutta ikinci bir etkisini büyüme hormonunun yarattığını açıklayan Altıntaş, “Büyüme hormonu, çocukları büyütmesinin yanı sıra, yetişkinlerde yağ oranını azaltan ve kas gelişimini destekleyen bir hormondur. Bu hormon, yalnızca gecenin ilk yarısında, yani 23.00 ile 03.00 saatleri arasında salgılanır. Eğer bir gece uyumazsanız ve bu saatleri kaçırırsanız, bu hormon salgılanmayacaktır. Dolayısıyla, diyet yapıyor olsanız bile, bu hormonun yokluğu nedeniyle istediğiniz kadar çaba gösterin, kilo vermekte zorlanırsınız,” şeklinde konuştu.
Uyku Süresinin Sağlık Üzerindeki Etkileri
“6 Saatin Altında Uyumak Alzheimer’a Neden Olur”
Doç. Dr. Nejat Altıntaş, bir bireyin mutlaka en az 6 saat uyuması gerektiğinin altını çizerek, “6 saatin altında uyuyan kişilerde yapılan çalışmalar, kilo alımının yanı sıra büyüme hormonunun salgılanmadığını ve ghrelin seviyesinin arttığını göstermiştir. Ayrıca, alzheimer hastalığı da yaşla beraber artış göstermektedir. Özellikle 80 yaş üzerindeki bireylerde iki kişiden birinde bu hastalık görülmektedir. Örnek olarak, Margaret Thatcher ve Ronald Reagan gibi ünlü figürlerin 4 saatten az uyudukları ve sonrasında alzheimer hastalığına yakalandıkları gözlemlenmiştir. Yani, 6 saatin altında uyumak, alzheimer hastalığı riskini artırmaktadır,” dedi.
Az Uykunun Diğer Sağlık Sorunları
“Az Uyku Hem Kansere Hem de Kısırlığa Neden Olur”
6 saatten az uyumanın hormonal kanserlere yol açabileceğini belirten Altıntaş, “Özellikle meme kanseri, kolon kanseri ve prostat kanseri gibi hormonal kanser türleri artış göstermektedir. Gece nöbeti tutan hemşireler üzerinde yapılan bir çalışma, bu bireylerde kanser riskinin yüzde 200 oranında arttığını ortaya koymuştur. Ayrıca, 6 saatten az uyuyan erkeklerde, erkeklik hormonu seviyesinin, kendilerinden 10 yaş daha yaşlı bir erkeğin seviyesine düştüğü gözlemlenmiştir. Bu durum, kısırlık sorunlarına yol açabilir. Yani, yetersiz uyku, hem yaşlanmayı hızlandırır hem de üreme sağlığını olumsuz etkileyebilir. Ayrıca çocuklarda da ciddi öğrenme güçlüklerine neden olabilir,” şeklinde uyarılarda bulundu.
