Uyku Apnesi: Teşhis ve Tedavi Yöntemleri
Kulak Burun Boğaz Uzmanı Doç. Dr. Kasım Durmuş, uyku apnesi hastalığının tanı ve tedavi süreçleri hakkında önemli bilgiler paylaştı. Uyku apnesinin, insomnia hastalığından sonra en yaygın ikinci uyku bozukluğu olduğunu belirten Dr. Durmuş, şu ifadeleri kullandı: “Uyku esnasında solunumun durması olarak tanımlayabileceğimiz uyku apnesi, son zamanlarda sıkça gündeme gelen bir sağlık sorunudur. Uykusuzluk olarak bilinen insomnia hastalığının ardından, uyku apnesi ikinci en yaygın uyku hastalığıdır. Dil kökü, yumuşak damağın veya aşırı büyümüş bademciklerin hava yolunu tıkaması sonucu horlama ile birlikte en az 10 saniye boyunca nefes alamamak, uyku apnesi olarak adlandırılmaktadır. Eğer gerekli önlemler zamanında alınmazsa, uyku apnesi dikkatsizliğe yol açarak trafik kazası riskini 6-7 kat artırabilir. Bunun yanı sıra, öğrenme güçlüğü ve iş kazalarının sıklığının artmasına da zemin hazırlamaktadır.”
Partnerin Şikayeti ve Uyku Apnesinin Önemi
Doç. Dr. Durmuş, uyku apnesinin yalnızca horlama ile sınırlı kalmadığını, bu durumun partner için de sorun oluşturabileceğini belirtti. “Tek başına horlama, hastada ciddi bir sorun yaratmasa da, partnerinin bu durumdan rahatsız olması mümkündür. Ancak uyku apnesinin eşlik etmesi durumunda, bu ciddi bir sağlık problemi haline gelmektedir. Türkiye’de uyku apnesinin görülme sıklığı %2-4 arasında değişmektedir. Bu da uyku apnesinin yaygın bir sağlık sorunu olduğunu göstermektedir. Ayrıca, obezite oranlarının artmasıyla birlikte, uyku apne sendromunun görülme sıklığı da paralel şekilde artmaktadır.”
Uyku Apnesinin Belirtileri
Durmuş, uyku apnesinin belirtilerini şu şekilde sıraladı:
- Gündüz aşırı uyku hali (özellikle ağır hastalarda konuşurken veya araç sürerken uyuklama)
- Gece uykularında huzursuzluk
- Horlama
- Özellikle sabahları meydana gelen baş ağrıları
- Unutkanlık ve dikkat eksikliği
- Sık sık idrara kalkma
- Gece terlemeleri
- Tanıklar tarafından bildirilen solunum durması
Belirtileri olan hastaların mutlaka bir uzmana başvurmaları gerektiğini vurgulayan Durmuş, tanının uyku testi (polisomnografi) ile konulduğunu ifade etti. “Eğer test sırasında beşten fazla solunum durması tespit edilirse, uyku apnesi hastalığı tanısı konulmaktadır.”
Tedavi Yöntemleri
Doç. Dr. Durmuş, uyku apnesinin tedavisinin hastalığın şiddetine göre değiştiğini belirtti. “Uyku apnesi tedavisi, hastalığın seviyesine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Genel önlemler, pozitif hava basıncı uygulamaları, ağız içi apareyler ve cerrahi tedavi seçenekleri bulunmaktadır.” Tedavi planlamasında, varsa fazla kilolardan kurtulmanın önemli olduğunu vurgulayan Durmuş, kilo vermenin sadece diyetle değil, günlük aktivitelerin artırılmasıyla sağlanabileceğini de sözlerine ekledi. Normal kiloda olan hastalarda ise genellikle iskelet sistemi problemlerinin değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti. “Alkol, sigara ve sedatif ilaç kullanımı, horlama şikayetlerini ve uyku apnesini daha ağır hale getirmektedir. Bu nedenle hastaların mümkün olduğunca alkol ve sigara kullanmamalı ve sedatif etkisi olan ilaçlardan uzak durmaları tavsiye edilmektedir.”
Cerrahi Tedavi Gereksinimi
Durmuş, uyku apnesinin cerrahi tedavisinin hangi durumlarda gerekli olduğunu da açıkladı. “Ağır uyku apnesi hastalarında, oksijen satürasyonunun %90’ın altında olması, gündüz aşırı uyku halinin günlük yaşamı etkilemesi, hastada belirgin anatomik problemler bulunması ve ameliyatın yapılmasını engelleyecek tıbbi problemler olmaması cerrahi tedavi gerektiren koşullardır.”
