Ukrayna Savaşında Zirve Tartışmaları
Ukrayna’daki kanlı ve yıkıcı savaşın üçüncü yılına girmeye gün sayarken, bu çatışmayı sona erdirmek için kararlı adımlar atılması gerektiği vurgulanıyor. ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya lideri Vladimir Putin arasında, “Savaşın sona erdirilmesi için zirve toplantısını kim başlatmalı?” konusundaki tartışmalar giderek derinleşiyor. Geçtiğimiz pazartesi göreve başlayan Trump, “Putin benimle görüşmek istiyor. Ben de bu anlamsız savaşı bir an önce ele almak ve sona erdirmek için sabırsızlanıyorum” şeklinde açıklamalarda bulundu. Öte yandan Putin de, “ABD’nin yeni yönetimiyle bir an önce temasa geçilmesi gerektiğini düşünüyorum. İkimiz de oturup sakin bir ortamda Ukrayna ihtilafını günümüz gerçekleri çerçevesinde tartışmalıyız. Karşı taraftan sinyal bekliyoruz” dedi.
Geri Adım Çekinceleri
Her iki lider de görüşmek için hevesli olduklarını belirtmesine rağmen, ne Putin ne de Trump karşı tarafı aramakta istekli görünüyor. Siyasi gözlemciler, Trump’ın savaşın 24 Şubat 2022’de Putin tarafından başlatıldığını bildiğinden, ilk adımı onun atmasını beklediğini ifade ediyor. Ancak, bu ilk adımı atan kişi, aynı zamanda “ilk geri adım atan” da olacak. Eğer Trump, Putin’i ararsa, bu durum ABD’nin Ukrayna savaşının başlatılmasındaki sorumluluğunu kabul ettiği anlamına gelecek. Böylece Rusya, masaya kendi taleplerini sunma fırsatını elde edecek.
Ekonomik Yükümlülük
Putin de Trump’ı ilk arayan olmak istemiyor. Rusya’nın bakış açısına göre, Ukrayna krizinin patlak vermesinde başta ABD olmak üzere Batı’nın sorumluluğu büyük. 2014 yılında Kiev’deki “Maydan” devrimi sonrası Batı’nın Rusya’yı hedef alan bir savaşı başlattığı görüşü hakim. Eğer Putin ilk aramayı yaparsa, bu durum ABD’nin tezlerini kabul ettiği anlamına gelecek. Rusya, savaşın başlatıcısı olarak yüz binlerce can kaybının yanı sıra yüzlerce milyar dolarlık yıkımın sorumluluğunu üstlenmek zorunda kalacak. Bağımsız ekonomi uzmanlarının tahminlerine göre, Rusya’nın yaklaşık üç yıl önce Ukrayna’ya başlattığı fiili saldırıyla birlikte savaşın günümüz maliyeti 930 milyar dolar civarında. Putin yönetimi, bu ağır mali yükümlülüğü savaş tazminatı olarak ödememek için barış arayışının öncüsü olmayı asla istemeyecek.
Arabulu Formülü
ABD-Rusya liderleri arasındaki “ilk kim aramalı” polemiği bu şekilde sürmeye devam ederse, Ukrayna savaşını sonlandırma zirvesi belirsizlik içinde kalabilir. Böyle bir durumda, arabulucu formülü gündeme gelebilir. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres veya Ukrayna savaşının ilk gününden bu yana arabuluculuk çabalarıyla öne çıkan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, tarih ve yer belirleyerek Trump ile Putin’e zirve daveti gönderebilir.
