Üç aylar orucuna niyet etmenin dini hükmü, Diyanet kaynaklarında ve Müslümanların gündeminde önemli bir yere sahiptir. Dini kaynaklara göre, Resûl-i Ekrem’in Şâban ayında diğer aylara oranla daha fazla oruç tuttuğu belirtilmektedir. Bu mübarek aylarda ibadet, dua ve zikir yapmak isteyen Müslümanlar, bu dönemlerde oruç tutarak dini görevlerini yerine getirmeyi arzulamaktadırlar. Peki, üç aylar orucuna nasıl ve ne zaman niyet edilir? İşte bu konudaki ayrıntılı bilgiler:
Üç Aylarda Oruca Nası Niyet Edilir?
Niyet etmek, oruç ibadetinin en temel şartlarından biridir. Niyetsiz oruç, geçerli kabul edilmez. Kalben niyet etmek yeterli olmakla birlikte, niyetin dil ile ifade edilmesi mendup (tercih edilen) bir davranıştır. Oruç için sahura kalkmak da niyet sayılmaktadır.
Ramazan orucu, belirli günlerde tutulmak üzere adanan oruçlar ve nafile oruçlar için niyet etme zamanı, güneşin batmasıyla başlayıp ertesi gün tepe noktasına gelmeden önceki süreyi kapsamaktadır. Ancak imsaktan sonra yapılacak niyetin geçerli olması için, bu vakitten itibaren hiçbir şey yenilip içilmemiş ve oruca aykırı bir iş yapılmamış olmalıdır. Aksi takdirde gündüz niyet caiz olmaz (Kâsânî, Bedâî’, II, 85). Bu oruçlar için “yarınki orucu tutmaya” şeklinde genel bir niyet yeterlidir. Bununla birlikte, geceden niyet edilip “yarınki Ramazan orucuna” şeklinde belirlenmesi daha faziletlidir. Ramazan ayının her günü için ayrı ayrı niyet etmek gerekmektedir (Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 397, 400).
Kaza, keffaret ve belli bir zamana bağlı olmaksızın adanan oruçlar için ise, en geç imsak vaktine kadar niyet edilmelidir. Bu tür oruçlara niyet ederken, “falanca kaza, keffaret veya adak orucuna” şeklinde belirtilmesi önemlidir.
Şafiî mezhebine göre, nafile dışındaki tüm oruçlar için geceden niyet edilmesi gerekmektedir. İmsak vaktine kadar niyet edilmemişse o günün orucu geçerli olmaz. Nafile oruçlar için ise, güneş tepe noktasına gelmeden önceye kadar niyet edilebilir (Şirâzî, el-Mühezzeb, I, 331-332).