Tuz Tüketiminin Sağlığa Etkileri
Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sedat Üstündağ, Türkiye’de günlük tuz tüketiminin ortalamanın çok üzerinde olduğunu belirterek, bu durumun ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği konusunda uyarılarda bulundu. Aşırı tuz tüketiminin, hipertansiyon hastalığına neden olduğunu ve bu durumun hem Türkiye’de hem de dünya genelinde büyük bir sağlık problemi haline geldiğini ifade etti.
Prof. Dr. Üstündağ, hipertansiyonun dünya genelinde ölümlerin en önemli sebeplerinden biri olduğunu vurgulayarak, “Yüksek tansiyon, yılda yaklaşık 10 milyon insanın ölümüne sebep oluyor. Türkiye’de ise ölümlerin %25’i hipertansiyon ve bu hastalıklara bağlı diğer sebeplerden kaynaklanıyor. Yani aşırı tuz tüketimi, hipertansiyona yol açarak ölümleri artıran önemli bir faktör olarak karşımıza çıkıyor,” dedi.
Üstündağ, tuzun zararlarının yalnızca kan basıncını artırmakla sınırlı olmadığını, aynı zamanda böbrek taşı, kemik hastalıkları, mide rahatsızlıkları ve astım gibi birçok sağlık sorununa da yol açabileceğini açıkladı.
İlk İnsanlarda Tuz Tüketimi
Yapılan arkeolojik çalışmalar, ilk insanların günde en fazla 1,5 gram tuz tükettiğini ortaya koydu. Üstündağ, bu konuda şunları söyledi: “Arkeolojik bulgular ve bilim insanlarının o dönemlere dair araştırmaları, ilk insanların işlenmemiş gıdalarla beslendiği için günde en fazla 1,5 gram tuz tükettiğini gösteriyor. Yani, besinlerini tıka basa tüketseler bile bu miktar değişmiyor.”
Türkiye’de son yıllarda tuz tüketiminin azalma gösterdiğine dikkat çeken Üstündağ, ancak bu azalışın hâlâ istenilen düzeyde olmadığını belirtti. “Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre sağlıklı bir böbrek günde 5 gram tuzu vücuttan atabiliyor. Türkiye’de 2003 yılında yapılan bir çalışmada ortalama günlük tuz tüketimi 18 gram olarak ölçüldü. Ancak ne mutlu ki, ülkemiz de tuzun zararlarını fark eden ülkeler arasına katıldı. Son yıllarda farkındalık artırıcı çalışmalar sayesinde tuz tüketimi 18 gramdan 15 grama kadar düştü. Bu trendi daha da aşağıya çekmeliyiz,” şeklinde konuştu.
Tuzun Zararları ve Yemek Alışkanlıkları
Prof. Dr. Üstündağ, tuz tüketiminin neden olduğu hipertansiyon ve beraberinde getirdiği hastalıkların vücutta birçok zarara yol açabileceğini vurgulayarak, şunları ekledi:
- “100 gram parmesan peynirinde ya da kaşar peynirinde 20 gram tuz bulunmaktadır.”
- “100 gram kaşar peyniri tükettiğinizde, vücudunuzda yaklaşık 3,5 su bardağı su tutulur.”
- “Damar içerisinde 700 cc fazladan su dolaşmaya başlar ve bu durum, tansiyonu yükselten bir faktör olarak ortaya çıkar.”
- “Sodyum, zamanla damarın etrafındaki kas hücrelerine geçerek damarı kasılı hale getirir ve bu da kan basıncının yükselmesine neden olur.”
Üstündağ, bu tür alışkanlıkların ömür boyu devam etmesi durumunda, 20-30 yıl içerisinde inme, kalp krizi veya ölüm gibi ciddi sağlık sorunları ile karşılaşma riskinin artabileceğini belirterek, “Adeta tuzla kendimizi zehirliyoruz,” dedi.
