TUSAŞ’ın Yöneticilik Gelişim Programı’nda Önemli Açıklamalar
Kotil, SAHA İstanbul tarafından savunma, havacılık ve uzay sektörlerinde faaliyet gösteren firmalara özel olarak hazırlanan Yöneticilik Gelişim Programı’nda (SAHA MBA) yürüttükleri projelere dair önemli açıklamalarda bulundu. Şirketin 3 uçak, 6 helikopter, 2 insansız hava aracı ve hedef uçak projeleri üzerinde çalıştığını belirten Kotil, bunun yanı sıra uydu projelerinin de devam ettiğini ifade etti.
Kotil, en önemli projelerinin Milli Muharip Uçak (MMU) olduğunu vurgulayarak, bu proje için 3 bin TUSAŞ personeline ek olarak, projeye katkıda bulunacak diğer firmalarda da 3 bin personele ihtiyaç duyulacağını bildirdi. 5. nesil savaş uçaklarında tek pilotun bulunduğunu, yapay zekanın ise ikinci pilot gibi görev üstlendiğini belirten Kotil, MMU’nun da bu özelliklere sahip “daha zeki bir uçak” olacağını dile getirdi.
Uçağın 2023 yılında motorunu çalıştıracağını, 2025 yılında uçuşa geçeceğini ve 2028’de Hava Kuvvetleri’ne teslim edileceğini ifade eden Kotil, “Bunu başardığımızda Türkiye, ABD’nin başardığı her şeyi başarmış olacak.” şeklinde konuştu. MMU’nun motorunun TR Motor tarafından geliştirildiğine işaret eden Kotil, motorun alt ve yan bileşenlerinin geliştirilmesi için başka firmaların da desteğine ihtiyaç duyduklarını kaydetti.
Kotil, “İniş takımları bir Türk şirketi ile bir İtalyan şirketi tarafından geliştirilecek ve hakları Türkiye’de olacak. İklimlendirme sistemleri de Türkiye’de üretilecek. Uçağın MMU olabilmesi için tamamen yerli ve milli olması gerekiyor.” dedi. Türkiye’nin kalite, hız ve maliyet avantajını bir araya getirmesi gerektiğini belirten Kotil, rakiplerin Türkiye’nin ve TUSAŞ’ın havacılıkta güçlü bir oyuncu haline geldiğinin farkında olduklarını da sözlerine ekledi.
Kotil, “F-35’in lisansını verseler, TUSAŞ olarak ayda 2 tane üretebilirim. Önemli olan lisans ve fikri mülkiyet haklarının bizim elimizde olması. Şu anda F-35’i yapma yeteneğine sahibiz. MMU’yu mümkün olduğu kadar yerli kaynaklarla geliştirmeye çalışıyoruz. Çünkü başlangıçta aldığınız teknoloji zamanla size verilmeyebiliyor. MMU’yu olabildiğince yerli yapmaya gayret ediyoruz. Bunun dost ülkelere satılabilmesi için her şeyinin yerli ve milli olması şart.” şeklinde ifade etti.
Bölgesel Yolcu Uçağı İhtiyacı
Dünyada 60 kişilik, maliyet açısından düşük bir sivil uçağa ihtiyaç olduğuna dikkat çeken Kotil, “TUSAŞ’ın böyle bir projeyi üstlenme kapasitesi yok, çünkü mevcut yükümüz zaten oldukça ağır. MMU’yu geliştiriyoruz; bu uçak, F-22 ile F-35 arasında bir konumda. Hürjet ve Hürkuş projeleri üzerinde de çalışıyoruz. Helikopter ve İHA’larımız mevcut. Bu kadar yoğun bir programımız varken kimse ‘Yolcu uçağı yap’ demez. Ancak böyle bir uçağa da gerçekten ihtiyaç var. Türkiye ve diğer ülkelerde böyle bir uçak, havacılıkta önemli bir sıçrama yaratabilir. Termoplastikten yapılmış, kompozit malzemelerle inşa edilmiş, modern motorlarla donatılmış 60 kişilik bir yolcu uçağı, piyasa için devrim niteliğinde olabilir.” ifadelerini kullandı.
F-16’ların pilotsuz uçurulması gibi bir gündemlerinin olup olmadığı sorusuna Kotil, “F-16’ları pilotsuz uçurmak gibi bir planımız yok. Ancak başka uçaklar üzerinde çalışıyoruz. F-16’lar Hava Kuvvetleri’nin belkemiği ve pilotlarımız son derece yetkin.” şeklinde yanıtladı.
İnsanlı ve insansız uçaklar arasında net bir ayrım olmadığını, her iki uygulamanın da birlikte kullanılabileceğini anlatan Kotil, “5. nesil savaş uçağı, ülkemizin savunması için kritik bir cihaz olacak. Bu proje ile birlikte önemli bir fiziksel altyapı kazanılacak ve projede 6 bin uçak mühendisinin yetişmesi de büyük bir avantaj sağlayacak. MMU’yu estetik ve işlevsellik açısından mükemmel bir uçak haline getirmek istiyoruz. İnsanlı-insansız olma özelliği, projenin ikinci bir boyutu. Zira içinde bir yapay zeka sistemi mevcut. Eğer pilot bayılırsa, uçak kendiliğinden kendi üssüne dönebilme kapasitesine sahip.” değerlendirmesinde bulundu.
Kotil, uçağın konsept tasarımı dışında her şeyi dışarıya iş olarak verebileceklerini, bunun karşılığında sorumluluk alanların odaklanarak uzun vadeli bir çalışma sürdürmelerini beklediklerini vurguladı. Şirketin bünyesindeki değişim ve yapılanmaya da değinen Kotil, “Türkiye savunma sanayisinde büyük bir atılım gerçekleştiriyor ve TUSAŞ da bu dönüşüm sürecinde önemli bir rol oynuyor.” dedi.
