Sağlık Bakanlığı ve Erciyes Üniversitesi iş birliğiyle geliştirilen Turkovac aşısı, koronavirüsle mücadelede ülke genelinde isteyen vatandaşlara uygulanmaya devam etmektedir. Ancak, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından acil kullanım onayı verilen 11 aşı arasında Turkovac yer almamaktadır. Bu aşı, yalnızca Türkiye’de onay almış durumdadır. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, hatırlatma dozu olarak Turkovac aşısını önermesine rağmen, uzmanlar sahadan elde edilen veriler doğrultusunda Turkovac’a olan talebin oldukça düşük olduğunu ifade etmektedir. Bu bağlamda, uzmanlar Bakan Koca’nın önerisinin aksine hatırlatma dozu olarak Biontech aşısını tavsiye etmektedir.
Uzman Görüşleri ve Turkovac’ın Kullanımı
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bekir Kocazeybek, Turkovac aşısının, Sinovac aşısı gibi inaktif bir aşı olduğunu belirterek, “Sinovac aşısının antikor etkilerinin zamanla azaldığını biliyoruz. Turkovac da benzer bir prensipte çalıştığı için antikor seviyesinin bu aşıda da zamanla düşeceğini öngörüyoruz” dedi. Kocazeybek, “Turkovac, aşılama sürecinin gerekli aşamaları tamamlanmadan piyasaya sürüldü. Aşının faz-3 çalışma sonuçları ve olgu sayıları bilimsel olarak kamuoyuna açıklanmadı. Faz-3 çalışmalarının uluslararası yayınlarda yer alması zorunludur. Sahadan aldığımız gözlemlere göre, Turkovac yeterince rağbet görmemektedir. Bu aşının uygulanması bilimsel veriler yerine ‘bizim aşımız’ duygusuyla gerçekleştirilmektedir” şeklinde konuştu.
Hatırlatma Dozları için Biontech Tavsiyesi
Türk Tabipleri Birliği (TTB) İkinci Başkanı Dr. Ali İhsan Ökten, Turkovac aşısının varyantlar üzerindeki etkisine dair bilimsel bir veri bulunmadığını vurguladı. Ökten, “Sağlık Bakanlığı bu konuda herhangi bir veri paylaşmamaktadır. Turkovac’ın kullanım onayı aldığı başka bir ülke yok. Bu aşının uygulanabilmesi için üçüncü faz çalışmalarının sonuçlarının yayımlanması gerekmektedir. Aşıyla ilgili çalışmaların şeffaf bir şekilde kamuoyuna sunulması şarttır. Bakanlık, hem yurtiçinde hem de yurtdışında bu aşının kullanımını teşvik etmektedir. Bakanlığın, Turkovac’ın koruyuculuğu ile ilgili bir an önce veri paylaşması gerekmektedir” dedi. Hatırlatma dozu olarak Biontech aşısını öneren Ökten, “Bugüne kadar Omicron ve alt varyantlar üzerinde etkili olduğu kanıtlanmış olan Pfizer/Biontech aşısını öneriyoruz. Ülkemizde mevcut olan aşı bu aşamadır. Coronavac aşısının varyantlara karşı etkinliği ve koruyuculuğu düşüktür. Turkovac içinse etkinlik ve koruyuculuk anlamında elimizde sağlam bilimsel veriler yok” ifadelerini kullandı.
Aşının Güvenliği ve Şeffaflık Sorunları
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Halk Sağlığı Kolu ve Mersin Tabip Odası Başkanı Dr. Nasır Nesanır, Sağlık Bakanlığı’nın kaç doz Turkovac aşısı uygulandığını kamuoyuna açıklaması gerektiğini belirtti. Nesanır, “Üzerinden uzun bir süre geçmesine rağmen aşının faz-1, faz-2 ve faz-3 çalışmaları hala kamuoyuna sunulmamıştır. Aşının ‘güvenli’ ve ‘etkili’ olduğu konusundaki raporların kamuya açık bir şekilde yayınlanmaması, insanların Turkovac aşısını yaptırmamasında önemli bir etken olabilir. Sahadan gelen veriler, günlük olarak Turkovac aşısı yaptırma talebinin oldukça düşük olduğunu göstermektedir” şeklinde konuştu.
