Türkiye’nin Savunma Sanayisindeki Atılımlar
Yunanistan medyasından Kathimerini gazetesi, Türkiye’nin yerli ve milli savunma sanayisinin gerçekleştirdiği önemli atılımları ve uluslararası anlaşmaları ayrıntılı bir şekilde ele aldı. Gazete, “Türkiye: ‘İstekli’ Avrupalıların da peşinde olduğu savunma anlaşmaları” başlığıyla yayımladığı haberde, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte‘nin 13 Ocak’ta Avrupa Parlamentosu Dış İlişkiler Komitesi önünde yaptığı çarpıcı konuşmaya dikkat çekti.
Rutte, “AB üyesi olmayan müttefiklerin Avrupa Birliği’nin savunma sanayi çabalarına katılımının Avrupa’nın güvenliği için hayati önem taşıdığına inanıyorum” diyerek, NATO içindeki müttefikler arasında yeni sınırlar yaratılmasını kınadı. 2025-2027 dönemi için 1,5 milyar euro bütçe ayrılmasını teklif eden Avrupa Savunma Sanayi Programı (EDIP) ile AB’nin savunma sanayisinin gelişiminin hızlandırılmasının hedeflendiğini belirtti. Bu bağlamda, Türkiye gibi AB üyesi olmayan ülkelerin bu programa dahil olup olamayacağı ve AB’nin öncelikli olarak üye devletlere mi yatırım yapacağı soruları gündeme geldi.
Kathimerini, Türkiye’nin Yapılandırılmış Daimî İşbirliği (PESCO) ve Ukrayna’ya insansız hava aracı (İHA) satılması gibi konularda Avrupa ile yeni savunma anlaşmaları peşinde olduğunu açıkça ifade etti. Gazete, Ankara’nın Avrupa’yı sadece bir tedarikçi olarak görmekten vazgeçtiğini ve Türkiye’de üretilen savunma sistemlerini gelecekteki önemli alıcılar olarak değerlendirdiğini vurguladı. Bu bağlamda, İspanya’nın eğitim uçağı Hürjet satın almak için hazırlıklara başladığını ve Türk teknoloji şirketi STM‘nin Portekiz donanması için inşa edeceği iki yakıt ikmal gemisini örnek olarak sundu.
Türkiye’nin Avrupa’daki Savunma Anlaşmaları
Gazetede, “Hangi Avrupa ülkeleri Türkiye’den silah alıyor? Hangileri Türk savunma sanayisi ile ortaklıklar geliştirmeye istekli görünüyor? Türk savunma sanayisinin Avrupa’daki en iyi ‘müşterileri’ kimler?” gibi sorulara yanıt arandı. Londra merkezli Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS) tarafından 2024 yılının son aylarında yayımlanan rapor, Türkiye ile savunma anlaşmaları yapmaya diğerlerinden daha istekli olan Avrupa ve Doğu ülkelerini ortaya koydu. IISS’in raporuna göre, “İtalya, Polonya, Romanya, İspanya ve İngiltere” en umut vaat eden alıcılar arasında yer aldı.
IISS tarafından belirtilen analist görüşlerinde, “İtalya ve İspanya’nın Türkiye ile daha fazla iş yapmaya en hevesli ülkeler arasında olduğu” vurgulandı. IISS’in “Türkiye’nin Diğer Avrupa Ülkeleri ile Savunma Sanayi İlişkileri” başlıklı raporunda ise, “İtalya, İspanya, İngiltere, Avrupa, Orta Doğu ve Afrika’da güvenlik konularında kilit rol oynayan önemli bir NATO müttefiki olarak gördükleri Türkiye ile büyük ölçüde işbirliği yapmak istiyorlar. Özellikle İtalya, İspanya ve İngiltere’den şirketler, Türkiye’nin yakın zamanda ekipman sattığı Afrika, Orta Asya, Orta Doğu ve Güney Doğu Asya gibi pazarlarda işbirliği fırsatları görüyorlar” denildi.
Gazete, “İspanyollar ve İtalyanlar savunma sistemleri ortak üretimi konusunda Türklerle daha önce de işbirliği yapmışlardı” ifadesine de yer verdi. Ayrıca, Uluslararası Savunma Analizleri’nin (IDA) sosyal medya üzerinden duyurduğu son dakika gelişmesiyle İspanya’nın Hürjet satın alacağı bilgisi aktarıldı. İtalyanlar ile Türklerin, T-129 Atak helikopterinin yanı sıra Türk Sahil Güvenlik devriye botları ve Tulpar tanklarının üretiminde işbirliği yaptığı, ayrıca İtalya’nın Piaggio Aerospace‘in Baykar tarafından satın alındığı kaydedildi. İtalyanların, İHA’larını donatmak için Roketsan yapımı lazer güdümlü CİRİT füzeleri satın alma niyetinde olduğu da belirtildi.
Türkiye’nin Almanya ile askeri gemi inşası alanında işbirliği yaptığını belirten gazete, “Türkiye, Avrupa’nın ortak hava savunmasını güçlendirmek ve daha iyi koordinasyon sağlamak amacıyla Avrupa’nın füze kalkanını artırmayı hedefleyen Alman Avrupa Gökyüzü Kalkanı (ESSI) girişimine de kabul edildi” ifadelerine yer verdi.
Türkiye ile İşbirliği Yapmaya Niyetli Ülkeler
Gazete, Brexit ile AB üyeliğini sonlandıran İngiltere ile Türkiye arasındaki ilişkilerin güçlendiğine dikkat çekerek, 5. nesil Türk savaş uçağı KAAN‘ın geliştirilmesinde İngiliz BAE Systems ile yapılan işbirliğinin Türk-İngiliz ilişkilerinin “mihenk taşı” olduğunu vurguladı.
Kathimerini, İtalya ve İspanya’nın yanı sıra Türkiye ile işbirliği anlaşması yapan veya yapmaya niyetli 10 Avrupa ülkesini sıraladı. İlk sırada Romanya’nın yer aldığı belirtilirken, Türkiye’den Romanya’ya Baykar üretimi Bayraktar TB2 İHA’ları ve Otokar üretimi Cobra zırhlı araçlarının ihraç edileceği kaydedildi. Romanya’nın ardından Polonya’ya Bayraktar TB2 İHA ihraç edileceği ifade edildi.
- Hollanda: Türkiye’den Aselsan üretimi kaideye monteli stinger hava savunma sistemleri ithal edecek.
- Estonya: Otokar tarafından üretilen zırhlı personel taşıyıcı Arma ve Nurol Makina tarafından üretilen NMS zırhlı aracı ithal edecek.
- Kosova: Bayraktar TB2 İHA’ları, BMC yapımı Vuran zırhlı araçları ve Roketsan yapımı OMTAS tanksavar füzeleri satın alacak.
- Arnavutluk: Bayraktar TB2 İHA’ları ve Otokar tarafından üretilen Akrep zırhlı araçlarını ithal edecek.
- Slovenya ve Karadağ: Cobra zırhlı araçları ithal edecek.
- Macaristan: Nurol Makina tarafından üretilen Ejder Yalçın zırhlı araçlarını satın alacak.
