Türkiye’nin Uzay Vizyonu: Milli Uzay Programı
Türkiye’nin uzay politikaları alanındaki 10 yıllık vizyonu, strateji, hedef ve projelerini içeren Milli Uzay Programı, geçtiğimiz salı günü tanıtıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın konuşmasıyla duyurulan bu program, Türkiye Uzay Ajansı tarafından hazırlandı. Milli Uzay Programı’nın tanıtılmasıyla birlikte Türkiye Uzay Ajansı’nın hedefleri ve yeni logosu da kamuoyuna sunuldu. 2018 yılında kurulan bu ajansın misyonunu ve hedeflerini daha yakından inceleyelim.
HEDEFLERİ NEDİR?
Türkiye Uzay Ajansı, uzay ve havacılık bilimleri ile teknolojilerinin gelişimini desteklemek amacıyla finans, hukuk, yönetim, işletme, pazarlama gibi çeşitli alanlarda çalışmalar yürüten bir devlet kuruluşudur. Ayrıca, Türkiye’nin uzaya yönelik haklarının korunması ve güvence altına alınması için ulusal ve uluslararası kuruluşlarla koordinasyonu sağlamaktadır. Salı günü gerçekleştirilen toplantıda, Türkiye’nin uzay yolculuğundaki hedefleri hakkında 10 maddelik stratejik plan da paylaşıldı. Bu hedefler arasında 2023 yılında Ay’a roket fırlatılması, ilk Türk astronotunun bilim misyonuyla uzaya gönderilmesi gibi önemli noktalar yer alıyor. Türkiye Uzay Ajansı’nın açıklanan 10 hedefi şu şekildedir:
- Ay Görevi: Cumhuriyet’in 100. yılında uluslararası işbirliği ile yakın Dünya yörüngesinde ateşlenecek milli ve özgün hibrit roketle Ay’a sert iniş gerçekleştirilecek.
- Yerli Uydu: Yeni nesil uydu geliştirme alanında dünya ile rekabet edebilecek ticari bir marka ortaya çıkarılacak.
- Bölgesel Konumlama: Türkiye’ye ait bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi geliştirilecek.
- Uzay Limanı: Uzaya erişimi sağlamak amacıyla bir uzay limanı işletmesi kurulacak.
- Uzay Havası: Uzay havası veya meteorolojisi alanına yatırım yapılarak uzaydaki yetkinlik artırılacak.
- Uzay Nesneleri: Türkiye, astronomik gözlemler ve uzay nesnelerinin yerden takibi konularında daha yetkin bir konuma getirilecek.
- Uzay Sanayisi: Uzay alanında sanayi kümelenmesi ile entegre çalışmalar yürütülecek.
- Uzay Teknolojileri Geliştirme Bölgesi: ODTÜ ile birlikte yerli ve yabancı yatırımcılarla işbirliği yapacak bir uzay teknoloji geliştirme bölgesi kurulacak.
- Uzay Farkındalığı: Uzay alanında etkin ve yetkin insan kaynağını geliştirmek amacıyla uzay farkındalığı oluşturulacak. Belirli alanlarda yüksek lisans ve doktora bursları verilecek, ayrıca ulusal ve uluslararası yaz okulları, kurslar ve çalıştaylar düzenlenecek.
- Türk Astronot: Bir Türk vatandaşı, bilim misyonu ile uzaya gönderilecek.
AJANSIN YÖNETİM KURULUNDA KİMLER VAR?
Türkiye Uzay Ajansı, 13 Aralık 2018 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kuruldu ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı bir kuruluş olarak faaliyet gösteriyor. Ocak 2019’da Gebze’de “Milli Uzay Programı Çalıştayı” adı altında bir toplantı düzenlendi. Bu çalıştay ve sonrasındaki gelişmeler hakkında bilgi sahibi olunamamıştı. Türkiye Uzay Ajansı’nın başında, Ağustos 2019’dan bu yana Serdar Hüseyin Yıldırım yer alıyor. Aslen Rizeli olan 60 yaşındaki Yıldırım, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nda Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürü olarak görev yaptı. Ayrıca Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nde genel müdür olarak da görev almıştır. Yıldırım, lisans eğitimini İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak Mühendisliği Bölümü’nde tamamladıktan sonra Berlin Teknik Üniversitesi Havacılık ve Uzay Bilimleri Bölümü’nden mezun olmuştur. Yüksek lisansını yine Berlin’de yapmış ve Kadir Has Üniversitesi’nde havayolu işletmeciliği dersleri vermiştir. Göreve geldikten sonra verdiği ilk röportajda, “Bu fırlatmalar özellikle okyanus kıyıları ya da çöl bölgelerinde yapılıyor. Biz de işbirliğiyle başka bir ülkede bunu yapabiliriz. Var olan, örneğin Kazakistan’daki bir üssü de kullanabiliriz. Ancak benim gönlümde yatan Türkiye’nin uzaya erişimidir. Uydu yapıyoruz, bu kolay iş değildi. Ama bunu nasıl atacağız, birilerine attırmak zorunda kalıyoruz. İsterim ki onu da biz atalım” demiştir. Ajansın diğer yönetim kurulu üyeleri ise Cenk Şen, Yurdanur Tulunay, Ahmed Halid Akgiray, Sacit Özdemir, Lokman Kuzu ve Murat İkinci’dir.
LOGOSUNUN HİKAYESİ NE?
Milli Uzay Programı tanıtım toplantısında, Türkiye Uzay Ajansı’nın logosu da ilk kez paylaşıldı. TUA’nın logosunun hikayesi ise oldukça anlamlıdır: “TUA logosu, bilinmeze ve evrenin derinliklerine uzanan kesintisiz, kararlı bir hareketi simgeler. Bu hareketin karakteri, Batı tipografisinin fonksiyonel okunaklılığından, Doğu’nun kadim kültürünün tek nefeste okunan kaligrafisine uzanır.” Dev bir roketin gövdesinden küçük bir yaka rozetine kadar farklı ölçek ve uygulamalarda okunaklılığını kaybetmemesi için tasarlanan harfler, birbirine eklemlenirken ortaya çıkan resmin içindeki ‘yıldız’ imgesi gökyüzündeki al bayrağımızı temsil etmektedir. Bu güzel logo, Türkiye’nin uzaydaki yeni başarılarının imzası olacak.
