Türkiye’nin Aşı Politikası ve SinoVac Aşısı Üzerine Değerlendirmeler
Bilim insanları, Türkiye’nin aşı politikasını ve Çin’in geliştirdiği SinoVac aşısının bugüne kadarki onaylama süreçlerini Cumhuriyet gazetesine yaptıkları açıklamalarla değerlendirdi.
Türkiye’de Kaç Kişiye Aşı Uygulandı?
Prof. Dr. Murat Akova (Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi): “Türkiye’de şu ana kadar 10 bin 32 kişiye toplam 17 bin 105 doz aşı uygulandı. Bu aşılamalar sonucunda 997 kişide toplam 1855 adet advers olay (yan etki) gözlemlendi. Bunların içinde yalnızca bir vaka anaflaksi (alerjik reaksiyon) benzeri bir durum yaşadı. O hasta bir gece hastanede tedavi edildi ve sonrasında taburcu edildi. Diğer 1854 olay ise baş ağrısı, kol ağrısı gibi beklenebilir ve hafif yan etkilerdir” diyerek aşılamanın güvenilirliği hakkında bilgi verdi.
Faz 3 Çalışmaları Tamamlanmadan İzin Verilmesi Neden?
Prof. Dr. Yağız Üresin (İstanbul Üniversitesi Farmakoloji Ana Bilim Dalı Başkanı): “Çin aşısıyla ilgili en çok merak edilen sorulardan biri, ‘Faz 3 çalışmaları tamamlanmadan aşının kullanım izni nasıl verildi?’ sorusudur. ClinicalTrials.gov adresine göre BionTech aşısının faz 3 çalışmalarının bitiş tarihi 30 Temmuz 2021 olarak belirtiliyor. Sinovac aşısının nihai tamamlanma tarihi ise Ekim 2021 olarak geçiyor. Yani her iki aşının da faz 3 çalışmaları henüz tamamlanmamış durumda. Bu nedenle bu iki aşı arasında bir farklılık bulunmamaktadır” ifadelerini kullandı. Üresin, aşıların hızlı üretim sürecini açıklarken, “Aşıların faz çalışmalarından önce uzun bir inceleme süreci geçirdiğini unutmamak gerekir. Bu süreci hızlandıran en önemli faktör ‘Rolling Review’ yöntemidir. Bu yöntem, klinik deneylerde elde edilen verilerin deney sonunda değil, veriler geldikçe Avrupa İlaç Ajansı’na aktarılıp inceleme sürecine dahil edilmesidir. Acil halk sağlığı durumlarında, yararı riskten üstün olan verilerle onay verilebilmektedir” dedi.
MRNA Aşılarının Etkinliği Ne Düzeyde?
Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz (Bilim Kurulu Üyesi): “MRNA aşılarına yönelik yaptığım sunumda, BionTech aşısının tüm yaş grupları için %95 etkinlik oranı bildirdiğini duyurdum. Güvenlik oranı ise %90 ile %97 arasında değişmektedir. 55 yaş üstü bireylerde etkinlik oranı %93.7, 65 yaş üstü bireylerde ise %94.7 olarak kayıtlara geçmiştir” dedi. Yavuz ayrıca, “Aşının koruyuculuğunun 12. günden itibaren başladığı görülmektedir. BionTech aşısıyla en sık karşılaşılan yan etki kolda ağrı olurken, ikinci dozdan sonra %50 oranında kırıklık hissi de yaşanmıştır” bilgilerini verdi. Yavuz, dünyada aşının alerjik yan etkilerine dair örnekler de sundu.
Yeni Gönüllüler Alınacak mı?
Prof. Dr. Murat Akova: “Bizim faz 3 çalışmamız sona ermek üzere. TİTCK’dan yeni gönüllü almamamız gerektiğine dair bir yazı aldık. Dolayısıyla yeni gönüllü kaydı yapmayacağız ve verilerimizi analiz etmeye başlayacağız. Sağlık Bakanlığı aşılamaya başladığında, plasebo (boş aşı) grubundaki gönüllere de aşı uygulaması yapılacaktır” dedi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün düzenlediği pandemi seminerinde, Endonezya’nın acil kullanım onayı verdiğini duyuran Akova, “Bu aşı 29 Haziran’da Çin’de acil kullanım onayı aldı. Çin’de 390 binden fazla kişiye 633 binden fazla aşı yapılmıştır” ifadesini kullandı.
Aşı Olup da COVID-19’a Yakalananlar Var mı?
Bilim Kurulu’nun açıkladığı verilere dikkat çeken Akova, “1322 kişi ikinci doz aşısını olmuş ve üzerinden 14 gün geçmiş. Bu kişiler arasında toplam 29 kişi pozitif çıkmış. Bunların 26’sı plasebo grubunda, 3’ü ise aşı grubundadır. Bu 3 kişi son derece hafif bir tablo ile hastalığı geçirdi. Plasebo yapılan 26 kişiden 6’sı ciddi hastalık geçirdi ve 1 kişi entübe edildi. Ancak yaşamını yitiren olmadı” dedi. Aşı etkinliğinin %91.25 olduğunu belirten Akova, “Hangi aşının daha etkili olduğuna dair elimizde kesin bir kanıt yok. Aşıların etkinliğinin ne kadar süreceği, aşı tekrarı gerekip gerekmeyeceği gibi sorulara henüz yanıt bulunmamaktadır. Ayrıca aşıların bulaşmayı ne ölçüde önleyeceği ve beklenmedik yan etkiler hakkında da bilgi sahibi değiliz” ifadeleriyle açıklamalarını sonlandırdı.
