Türkiye’de Kiracılar ve Ev Sahipleri Arasındaki Anlaşmazlıklar
Türkiye genelinde, özellikle büyük şehirlerde kiracılar ve ev sahipleri arasındaki anlaşmazlıklar giderek artmaktadır. Bu durum, bir kiracının evcil hayvanı nedeniyle yaşadığı sorunlarla daha da karmaşık bir hal almıştır. İstanbul’un Ümraniye ilçesinde 2+1 dairede yaşayan kiracı Ş.E., dört ay önce sahiplendiği köpeği ile birlikte yaşarken, komşularının rahatsızlık dile getirmesi ve ev sahibinin devreye girmesi sonucu beklenmedik bir durumla karşılaşmıştır.
Köpeği nedeniyle ev sahibinin daireyi boşaltmasını istemesi karşısında şaşkına dönen Ş.E., “Küçük dairemde altı yıldır yaşıyorum ve bu süre zarfında dört ay önce bir barınaktan köpek sahiplendim. Daireyi kiraladığımda evcil hayvanım yoktu. Oturduğum apartman 12 daireden oluşuyor ve benden başka hayvan besleyen yok. Başlangıçta komşularım köpeğimin varlığından rahatsız olmamışlardı. Ancak son bir ay içerisinde bazıları bu durumu dile getirmeye başladı.” şeklinde konuştu.
Ev Sahibinin Rahatsızlık Duyduğu İfadeleri
Ş.E. yaşadığı durumu şu şekilde anlattı: “Bir gün, üst komşum köpeğimin havlamalarının kendisini rahatsız ettiğini söyledi. Karşı komşum da birkaç kez koku olduğunu dile getirdi. Bir süre sonra bu durumu apartman yöneticisine iletti. Yönetici de ev sahibime haber verdi.”
Ş.E. devam etti: “Ev sahibim, kiralama sırasında evcil hayvanım olmadığını bildiği için bu durumu kabullenemedi ve evcil hayvan beslenmesinin yasak olduğunu söyledi. Hatta sert bir şekilde ‘Ben evimde köpek istemiyorum!’ diye bağırdı. Ancak köpeğim benim için bir aile parçası ve onu asla terk edemem. Şimdi hem can dostumu korumak hem de evimde kalabilmek için bir çözüm arıyorum. Apartman sakinlerine bir toplantı yapıp bir orta yol bulalım dedim ama bu duruma pek sıcak bakmadılar. Ev sahibim de artık evi boşaltmamı istiyor. Nasıl bir yol izleyeceğim konusunda hiçbir fikrim yok.”
Geçmişteki Benzer Olaylar
Benzer bir olay, geçen yılın Kasım ayında İzmir’de yaşanmıştı. Bir ev sahibi, kiracıların evcil hayvan besledikleri gerekçesiyle evden çıkmalarını istemişti. Kiracı ev sahibinin talebini kabul etmeyince, ev sahibi ailesiyle birlikte kiracılara saldırmıştı. Olayın ardından ev sahibi ve ailesi gözaltına alınmış, daha sonra adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı.
Hukuki Bakış Açısı
Konu hakkında görüşlerine başvurduğumuz Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, şunları ifade etti: “Ev sahibi ile kiracı arasındaki hukuki ilişki, kira sözleşmesi ilişkisi olup, kiracının oturduğu apartman veya sitedeki ortak yaşam kuralları ile ilgili ilişkisi ise kat mülkiyeti kanunu ilişkisidir. İki mevzuat, birbirinden farklı hukuki durumları anlatmaktadır.”
- Ev sahibi, kiracıya teslim etmiş olduğu bağımsız bölümün kira sözleşmesi süresince amacına uygun kullanımını isteme ve kiracının da buna uygun davranma yükümlülüğüne sahiptir.
- Ancak ev sahibi, kiracının özel yaşantısına müdahalede bulunamaz. Örneğin, evliyken kira sözleşmesi yapılmış bir bağımsız bölümde eşlerin boşanması durumunda ev sahibi tahliye talep edemez.
- Kiracının evcil hayvan sahibi olamayacağına dair bir hüküm kira sözleşmesine eklenemez. Ancak yönetim planında bu durum açıkça belirtilmişse işler değişebilir.
Yönetim Planı ve Evcil Hayvan Durumu
Kiraz, kiracının ortak yaşam kurallarını belirleyen Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki sorumluluğunun farklı olduğunu belirtti: “Bir site veya apartmanda temel kuralları belirleyen yönetim planı, o taşınmazdaki temel kuralları belirler. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2017/18-3018 Esas ve 2022/6 Karar sayılı kararında, ‘Yönetim Planında evcil hayvan beslenemeyeceğine yönelik hüküm olması halinde bu hükme uygun olarak evcil hayvan beslenemeyecektir’ demektedir.”
Yönetim Planında Değişiklik Yapılması
Yönetim planının kat irtifakı kurulmuş tüm taşınmazlarda tapuya ibraz edilmesi gereken ortak yaşam kurallarını belirleyen bir sözleşme olduğunu vurgulayan Kiraz, “Bağımsız bölüm sayısı iki ve daha fazla olan taşınmazlar için tapuya yönetim planı ibrazı zorunludur. Yönetim planları, Kat Mülkiyeti Kanunu emredici hükümlerine aykırı olmadığı müddetçe malikler tarafından oluşturulur ve herkesin imzası zorunludur. Yönetim planı değişikliği, tüm kat maliklerinin 4/5 çoğunluğu ile yapılabilir.”
Kiraz, kira sözleşmeleri yazılırken kiracı aleyhine düzenlemelerin yasak olduğunu da sözlerine ekledi: “Bu kapsamda kişilerin kişisel özgürlük alanları ve hobilerine yönelik kısıtlamalar kira sözleşmelerine yazılı olsa dahi geçerli değildir. Evcil hayvan beslenmesi kira sözleşmesi ile sınırlandırılamaz. Ancak evcil hayvanın ortak yaşamı çekilmez hale getirmesi veya yönetim planında buna ilişkin bir yasaklayıcı hüküm olması durumunda eski hale getirme veya tahliye durumu oluşabilir.”
Fotoğraflar: iStock
