Türkiye-Yunanistan İlişkileri Üzerine Değerlendirmeler
Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkiler, tarih boyunca dalgalı bir seyir izlemiştir. Dışişleri yetkilileri, Yunanistan’ın kimliğini Türkiye karşıtlığı üzerine inşa ettiğini ve Batı’nın “Yunanistan’a ciddi kredi açtığını” ifade etti. Bu durum, Yunanistan’ın kendini sürekli haklı görmesine ve Türkiye’yi haksız olarak nitelendirmesine yol açmıştır.
Türkiye ile Yunanistan arasında Ege Denizi, Kıbrıs, Yunanistan’ın teröre desteği, Batı Trakya Türk azınlığı gibi çeşitli sorunların mevcut olduğunu hatırlatan yetkililer, son dönemde bu sorunlara göç, Doğu Akdeniz’deki enerji rezervleri ve FETÖ meselesinin eklendiğini belirtti. Özellikle Ayasofya’nın statüsünün değişmesi Yunanistan’da derin bir travma yaratmıştır. Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’in İstanbul ziyaretinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesinin ardından ilişkilerdeki sorunların normal iki komşuya yakışır bir şekilde çözülmesi yerine ABD’de Türkiye’yi şikayet etmesinin dikkat çekici olduğunu vurguladılar. Ayrıca, ziyaretten kısa bir süre önce Yunanistan’ın hava ihlallerine başlaması da kaydedildi. Bu bağlamda, yetkililer, “Yunanistan fabrika ayarlarına döndü” yorumunu yaptı.
Dışişleri yetkilileri, “Bizim Yunanistan’la iyi geçinmeye duyduğumuz ihtiyaç, hiçbir zaman Yunanistan’ın bizimle iyi geçinmeye duyduğu ihtiyaçtan fazla değil. Kendileri bilir.” ifadesini kullanarak, Türk-Yunan ilişkilerinde genellikle inişli çıkışlı bir seyir olduğu gerçeğini dile getirdi. “İyi geçindiğimiz dönemler istisnadır. Atatürk-Venizelos ve İsmail Cem-Papandreu dönemleri istisna. Yunanların normal hali bizimle itişmek. Biz de cevap veriyoruz.” şeklinde bir değerlendirmede bulundular.
Yunanistan’ın Askeri Hamleleri ve Türkiye’nin Tepkisi
Dışişleri yetkilileri, Yunanistan’ın Fransa ile yaptığı silah alımı anlaşmaları ve ABD’den F-35 satın alma çabalarına ilişkin olarak, “Yanlış yapıyorlar. Yunanistan ağır bir ekonomik krizden çıkmaya çalışırken, küresel koşullar nedeniyle yeni ekonomik sınamalarla karşı karşıya. Dış borç açısından ise dünyada sayılı ülkelerden biri. Böyle bir durumda on milyarlarca avroyu savaş araç gereçlerine mi harcarsınız, yoksa ekonomiyi canlandırmak için mi tahsis edersiniz? Doğru yapmıyorlar.” değerlendirmesini yaptı.
Yunanistan’ın bu askeri adımlarının ekonomik açıdan mantıksız olduğunu belirten yetkililer, “Türk savunma sanayisinin ürettiği araçların yüzde 80’i Türk ekonomisine geri dönüyor. Tamamen dışa bağımlı olan bir Yunanistan’ın, kendi silahlanmasını kendi temin eden bir Türkiye ile silahlanma yarışına girmesi mantıklı değil.” şeklinde konuştu. Yunanistan’ın Fransa’dan satın aldığı firkateyn ve uçaklar için, “Ege’de dengeler mi değişecek şimdi?” ifadesini kullandılar.
Yunanistan’ın savunma alanındaki bu hamlelerinin Türkiye nezdinde bir “endişeye” yol açmadığını belirten yetkililer, “Bizim Yunanistan söz konusu olduğunda hiçbir zaman bir endişemiz yok. Kirpi modelini uyguluyorlar sanırım, dokunamazsın. Kirpi saldırmaz ama ona dokunamazsın. Böyle bir caydırıcılık yaratma hissi için çabalıyorlar. Anlamsız.” dedi. Milli Savunma Bakanı’nın önemli bir noktaya dikkat çektiğini kaydeden yetkililer, “Eğer bu adalara koyduğunuz silahlar kendi savunmanız içinse niye? Türkiye’ye karşıysa çok az.” dedi.
Yunanistan’ın Terörist Gruplara Desteği
Dışişleri yetkilileri, Yunanistan’daki Lavrion kampına ilişkin sorulara yanıt verirken, “Atina, toksik bir güvenli liman haline geldi. Orada DHKP-C, PKK ve FETÖ gibi terör örgütleri var. Bunların hepsinin de yeri belli. Yunanistan, bu gruplara alan açarak kendi çıkarları doğrultusunda kullanmayı hedefliyor.” ifadelerini kullandı. Yetkililer, “21. yüzyılda, bir Avrupa Birliği (AB) ülkesi düpedüz terörist besliyor.” diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekti.
FETÖ’ye ilişkin değerlendirmelerde bulunan yetkililer, “Yunanistan artık transit bir ülke olmaktan çıkmış, hedef haline gelmiştir. Yunanistan’da 8 ila 10 bin arasında FETÖ’cü bulunuyor. Bu durum, Türkiye ile aralarındaki ilişkileri de olumsuz etkileyebilir.” dedi.
Uluslararası Hukuk ve Yunanistan’ın Tavrı
Yunanistan’ın gayriaskeri adaları silahlandırmasına Türkiye’nin müsaade etmeyeceği ve hukuki dayanaklara sahip olduğu vurgulandı. Dışişleri yetkilileri, “Yeterince hukuki dayanağımız var.” diyerek, Yunanistan’ın bu eylemlerinin kabul edilemez olduğunu belirtti. Ayrıca, BM’ye gönderilen mektupların uluslararası anlaşmaların depozitörü konumunda olması nedeniyle önem taşıdığı vurgulandı.
Yunanistan’daki Amerikan üsleri hakkında ise yetkililer, “Tiyatro oynanıyor.” diyerek, Yunanistan’ın “Beni savunmak için ABD’liler var.” mesajı verdiğini, ancak ABD’nin Türkiye ile olan ilişkilerinin de dikkate alınması gerektiğini ifade etti.
Sonuç ve Değerlendirme
Yunanistan’ın hava sahasını ihlal ettiğine dair iddiaların “düpedüz yalan” olduğunu belirten yetkililer, “Miçotakis ABD’ye gidecek ve ‘No jets for Turkey’ etiketi hazırlayacak.” diyerek, Yunanistan’ın bu tür yalanlarla siyasi çıkar elde etmeye çalıştığını vurguladı. Dışişleri yetkilileri, “Türkiye’nin, Yunanistan’ın provokasyonlarına karşılık verdiğini ve Yunanların icat ettiği tiyatroyu hala devam ettirdiklerini” söyleyerek, durumu eleştirdiler.
Sonuç olarak, Türkiye’nin uluslararası ilişkilerdeki duruşunun net olduğu, Yunanistan’ın ise çeşitli provokasyonlarla bu durumu sarsmaya çalıştığı ifade edildi. Her iki ülke arasındaki ilişkilerin daha sağlıklı bir zeminde ilerleyebilmesi için, diyalog ve müzakere yollarının açık tutulması gerektiği vurgulandı.
