Piyasalar, dünyanın en büyük iktisadına sahip ABD’deki başkanlık seçiminin sonucuna odaklanırken, Trump zafer konuşması yaptı. Kesin olmayan sonuçların Trump’ın zaferine işaret etmesiyle global piyasalarda kıymetli değişimler yaşanırken Trump devrinin Türkiye iktisadına tesirleri de merak ediliyor.
TL gelişmekte olan para ünitelerinden müspet ayrıştı ve bugün global çapta güçlenen dolar karşısında paha kazanabilen nadir para ünitelerinden biri oldu.
Cumhuriyetçi Parti’nin adayı Donald Trump’ın seçim zaferi ilan etmesi akabinde TL dolar karşısında yüzde 0,2 ile sonlu lakin az görülen bedel karlarından birini yaşadı ve belirsizliğin bitmesi TL cinsi öteki piyasalara da yansıdı. TL’de az görülen gün içi bedel yararı dolar endeksinde görülen yüzde 1,6 yükselişe karşın yaşandı. Ayrıyeten Borsa İstanbul’da BIST100 endeksi yüzde 3 civarı yükselişte.
ABD’deki borsaların vadeli süreç kontratları tarihi doruğa yükselirken, dolar ve tahvil getirileri keskin biçimde yükseldi. Bitcoin ise birinci sefer 75 bin dolar düzeyini aştı. S&P 500 vadeli kontratlarındaki yükseliş yüzde 2 düzeyinde ABD Hazinesi’nin 10 yıllık tahvillerinin getirileri dört aylık doruğu olan yüzde 4,47’ye yükseldi. Yatırımcılar, seçimleri Trump’ın kazanması durumunda bu hareketlerin görüleceğini kestirim etmişlerdi.
ERDOĞAN TEBRİK ETTİ, UZMANLAR 2 BAHİS İÇİN UYARDI
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ABD Başkanlık seçimini kazandığını ilan eden Donald Trump’ı tebrik etti. Erdoğan, Amerikan halkının seçimiyle başlayacak olan bu yeni periyotta, Türkiye-ABD münasebetlerinin güçlenmesini temenni ettiğini belirtti.
Bir bankanın döviz masası müdürü, “Hem Erdoğan hem de Trump güçlü isimler. Bu nedenle öteki aday kadar istikrarlı denebilecek bir ABD Türkiye bağı mümkünlüğü düşük. Birinci fiyatlama belirsizliğin azaldığı münasebeti ile TL olumlu oldu” dedi.
Ayrıca müdür, “Bölgesel iki husus riskli. Biri Rusya Ukrayna oburu İsrail-Filistin. Bu mevzularda nasıl ilerleneceği ekonomiyi de direkt tesirler. Orta vadeli tesirinin olumlu mi negatif mi olacağını bugünden kestirmek sıkıntı lakin hangi istikamette olursa olsun tesirinin kuvvetli olacağını söyleyebiliriz” dedi.
VERGİ ARTIŞI PLANLIYOR
Trump, ithal edilen tüm mallardan yüzde 10, Çin mallarından ise yüzde 60 gümrük vergisi alınmasını ve böylelikle ABD’nin dış ticaret açığını ortadan kaldırabileceğini söylemişti.
Trump’ın vergi siyasetlerinin dolara yarayacağını belirten uzmanlar bu durumun orta vadede Türkiye iktisadı için dezavantaj oluşturabileceği belirtiliyor. ‘Kontrollü kur’ siyasetiyle kısa vadede bir hareket beklenmezken faiz indirimlerinin de gelmesiyle bu durumun TL’de baskı yaratabileceği ve iktisat idaresinin döviz kurundaki denetimini zorlaştırabileceği belirtiliyor.
Diğer bir yandan gümrük vergileri ile uzak bir ihtimal olarak görülen ABD ile 10 milyar dolarlık dış ticaret maksadının daha da olanaksız hale gelebileceği belirtiliyor.
Trump bir evvelki başkanlık periyodunda Rahip Brunson krizi nedeniyle Türkiye’den ithal edilen çelik ve alüminyum vergilerini iki katına çıkarmıştı. Trump’ın Türkiye’ye ait vergileri iki katına çıkardığını açıklamasının akabinde dolar ve Euro’da çok sert yükselişler yaşanmıştı. Trump yaptığı açıklamada “Türkiye’ye çelik ve alüminyum vergilerini az evvel iki katına çıkaran kararı imzaladım. Türk Lirası güçlü dolarımız karşısında düşüyor. Aliminyum vergisi yüzde 20, çelik vergisi yüzde 50 olacak. Türkiye ile münasebetlerimiz bu defa düzgün değil” demişti.
Türkiye’nin döviz gelirinin tartısı Euro iken, döviz sarfiyatları ve dış borç ödemelerinin tartısı dolarla. Bu nedenle, Euro-dolar paritesinin Türk iktisadına bir tesirini de dış borç ödemelerinde göstermesi bekleniyor. ABD tahvil faizlerinde yükselişin de dış borçlanma maliyetlerini artırdığından Türkiye iktisadını olumsuz etkileyeceği bedellendiriliyor.
