Trump’ın Gazze’yi Devralma Planı
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu Beyaz Saray’da ağırlayan ABD Başkanı Donald Trump, Oval Ofis’te gerçekleştirdikleri ikili görüşmeden sonra düzenledikleri basın toplantısında gündeme bomba gibi düşen açıklamalarda bulundu. Trump, Gazze’yi ABD’nin devralacağını ve gerekirse Amerikan askerlerinin bölgeye gönderileceğini ifade etti.
1.8 Milyon Gazzelinin Sürgünü
Trump’ın planının merkezinde, 1.8 milyon Gazzelinin vatanlarından sürgün edilmesi bulunuyor. “Gazze’de yaşayan 1.8 milyon Filistinli için yaşanabilir alanlar inşa etmek isteyen birçok ülke var. Bu alanlar, zengin komşu ülkeler tarafından finanse edilebilir. Birkaç farklı yer olabilir ya da tek bir alan şeklinde de düzenlenebilir” diyen Trump, Filistinlilerin Gazze’ye geri dönemeyeceklerini öne sürdü.
Asker Göndermeye Hazırız
“ABD Gazze Şeridi’ni devralacak ve bölge üzerindeki kontrolü elde edeceğiz” diyerek sözlerini sürdüren Trump, sahadaki patlamamış bombaların ve mühimmatların temizlenmesi, yıkılan binaların kaldırılması gibi işlerin ABD’nin sorumluluğunda olacağını belirtti. Trump, ABD askerlerinin bu görevleri üstlenmek üzere Gazze’ye gönderilip gönderilmeyeceği sorusuna, “Gerekirse onu da yapacağız” yanıtını verdi.
Uzun Süreli İşgal Planı
Trump, ABD’nin Gazze’deki kontrolünün “uzun süreli” olacağını vurguladı. Ortadoğu’daki birçok liderle bu fikri tartıştığını iddia eden Trump, “Konuştuğum herkes, ABD’nin o toprak parçasına sahip olmasını, burada gelişim sağlamasını ve binlerce iş imkanı yaratmasını destekliyor” dedi. Gazze’de 2023’te başlayan savaş sırasında İsrail şirketlerinin bölgeye dair inşaat projeleri gündeme gelmişti.
Başka Seçenekleri Yok
Trump, Gazzelilerin orada yaşamaktan başka bir seçeneği olmadığı için Gazze’den ayrılmadıklarını savundu. “Filistinlilerin Gazze’ye geri dönmek istemelerinin tek nedeni başka seçeneklerinin olmaması. Bölge tam anlamıyla bir yıkım sahası. Neredeyse her bina yerle bir olmuş durumda” diyen Trump, başka ülkelerde toprak gösterilirse Filistinlilerin ayrılma fikrine sıcak bakacaklarını öne sürdü.
Gazze’yi Riviera Yapma Hayali
Trump, Gazze ile ilgili planlarını daha da açarak, “Olağanüstü bir şey yapma fırsatımız var. Gazze, Ortadoğu’nun Rivierası, muhteşem olabilecek bir yer olabilir” dedi. Gazze’yi devralmasını istediği Mısır ve Ürdün’e de değinen Trump, her iki ülkenin liderinin bu fikre kesinlikle karşı çıkmasını önemsemediğini belirtti. “Ürdün’deki kralın ve Mısır’daki generalin bize kalplerini açacaklarını ve bu işi başarmak için ihtiyaç duyduğumuz toprakları vereceklerini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Netanyahu’dan Övgü Dolu Sözler
Trump’ın ikinci döneminde Beyaz Saray’ı ziyaret eden ilk yabancı lider olduğu için onur duyduğunu ifade eden Netanyahu, “Siz, İsrail’in tarihte Beyaz Saray’da sahip olduğu en büyük dostsunuz” dedi. Pazartesi günü ABD Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile yaptığı görüşmeden sonra ateşkes anlaşmasının ikinci aşaması için müzakereci heyeti Doha’ya göndermeye razı olan Netanyahu, “Hedef, Gazze’nin bir daha asla İsrail için bir tehdit oluşturmamasını sağlamaktır. Başkan Trump bunu çok daha üst bir seviyeye taşıyor” dedi.
Ankara’dan Sert Tepki: Gazze Satılık Değildir
ABD Başkanı Trump’ın Gazze planına yönelik en sert tepki Ankara’dan geldi. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, “Gazze, Filistinlilerin ve kıyamete kadar Filistin’in bir parçası olmaya devam edecektir. Gazze, sizin şirketlerinize satılık bir arazi değildir” ifadelerini kullandı. Kurtulmuş, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından Birinci Meclis Genel Kurul Salonu’nda düzenlenen “Ankara Diplomat Akademi Kampı”nın açılış dersinde konuştu.
Türkiye Olarak Oyunu Bozacağız
Kurtulmuş, Türkiye’nin Suriye iç savaşında bile Suriye’nin toprak bütünlüğünü desteklediğine dikkat çekerek, “Ortadoğu’da oynanan senaryo, yeni bir senaryo değildir. Maalesef özellikle Amerika’nın Irak’ı işgaliyle birlikte başlayan süreçte önemli adımlar atıldı. Irak’ın, Suriye’nin yaşadıkları, bugün Libya’nın, Sudan’ın, Yemen’in yaşadıkları, Lübnan’ın paramparça hale getirilmesi, bölge ülkelerinin tamamının parçalanmış küçük devletçikler haline bölünmesi senaryosu halen devam etmektedir. Türkiye olarak bu oyunu bozan en büyük ülke olmayı sürdüreceğiz” dedi.
Olmayacak Duaya Amin Demeyin
Kurtulmuş, başkenti Kudüs olan 1967 sınırlarında bir Filistin devletinin mutlaka kurulacağını ve giderek destek bulduğunu belirterek, “Trump’ın Gazze planı için ‘Olmayacak duaya amin demeyin’ diyerek ABD’nin yeni başkanını uyarıyorum. Bu yanlış tutumdan acilen dönülmesi, dünya barışı için de Ortadoğu barışı için de önemlidir” dedi.
Büyük Tepki Çekti
ABD Başkanı Trump’ın Gazze’yi devralma planı, hem ABD’de hem de dünyada geniş bir tepkiyle karşılandı. İşte o tepkiler:
- Riyad: Pazarlık Konusu Değil – Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Trump’ın açıklamaları kabul edilemez. Filistin devleti kurulmadan İsrail ile diplomatik ilişki olmayacak. Krallığın, Filistin halkının haklarına yönelik tutumu pazarlık konusu değil” denildi.
- 5 Ülkeden Ortak Açıklama – Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Filistin Yönetimi ve Arap Birliği, ortak bir bildiri yayınlayarak, Filistinlilerin Gazze ve işgal altındaki Batı Şeria’daki topraklarından çıkarılmasına yönelik her türlü planı reddetti.
- Çin: Filistinliler Yönetmeli – Pekin, Trump’ın Gazze’yi “devralma” planına karşı çıkarak, Filistin’in Filistinliler tarafından yönetilmesi gerektiğini bildirdi.
- Rusya: Tek Seçenek İki Devlet – Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Filistin meselesinin yalnızca iki devletli bir temelde çözülebileceğini belirtti.
- İngiltere: 2 Devleti Savunduk – İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, “Her zaman iki devletli bir çözüm görmemiz gerektiğini savunduk” dedi.
- Almanya: Kabul Edilemez – Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, “Gazze tıpkı Batı Şeria ve Doğu Kudüs gibi Filistinlilere aittir” ifadelerini kullandı.
- Fransa: Tek Çare 2 Devlet – Fransa Dışişleri Bakanlığı, Gazze’deki zorla yerinden edilmenin iki devletli çözümün önünde ciddi bir engel oluşturacağına vurgu yaptı.
- İspanya: Filistin Toprağıdır – İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, “Gazze, Filistinlilerin toprağıdır” dedi.
- Amerikalı Senatör: İğrenç Bir Şaka Gibi – Demokrat Senatör Chris Murphy, “ABD’nin Gazze’yi işgali, binlerce ABD askerinin katledilmesine yol açacaktır” dedi.
Emlakçı Damat Kushner’den Tavsiye
Trump’ın Gazze ile ilgili açıklamaları, ilk döneminde danışmanı olarak görev yapan damadı Jared Kushner’in Ortadoğu’ya dair planlarıyla benzerlik gösteriyor. Kushner, “Gazze’deki mülklerin potansiyelinden” bahsetmişti. Ayrıca 15 Şubat 2024’te Harvard Üniversitesi’nde yaptığı konuşmada, “Gazze’nin kıyı şeridindeki mülkler çok değerli olabilir” ifadelerini kullanmıştı.
Uluslararası Meşruiyeti Yok
Uluslararası Adalet Divanı’na göre, Gazze hukuka göre yasadışı şekilde işgal altında bir bölge. Dolayısıyla, Trump’ın Gazze’nin kontrolünü almak için Filistin yönetiminin ve halkının rızasını alması gerekiyor. İsrail’deki Bar-Ilan Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Menachem Klein, “İsrail’in tek planı Gazze’deki Hamas rejimini sona erdirmek değil, aynı zamanda etnik bir temizlik planı yapmak” dedi.
İsrailli Fanatiklerden Destek
Trump’ın açıklamaları, Gazze’nin işgalini ve Filistinlilerin etnik temizliğini savunan aşırı sağcı İsrailli politikacıları memnun etti. Eski Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, “Aynısı ben söylediğimde benimle alay ettiler. Gazze sorununa tek çözüm budur” dedi. Ayrıca Netanyahu’nun aşırı sağcı ortaklarından Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Trump’ın açıklamalarının ardından “Birlikte dünyayı yeniden harika yapacağız” paylaşımında bulundu.
