Trump’ın Gazze Açıklamaları Tepki Çekti
ABD Başkanı Donald Trump, Gazze’deki Filistinlilerin durumu hakkında yaptığı açıklamalarla dikkatleri üzerine çekti. Trump, burada yaşayan insanların Mısır ve Ürdün gibi ülkelerle göç ettirilmesi gerektiğini öne sürdü. Bu açıklama, Mısır, Ürdün, Hamas ve İslami Cihad gibi gruplardan sert tepkiler aldı. Öte yandan, İsrailli aşırı sağcı politikacılar Trump’ın önerisini memnuniyetle karşıladı.
‘Temizleyip Bitti Demeliyiz’
Başkanlık uçağı Air Force One’da gazetecilere konuşan Trump, Gazze’nin durumunu “tam bir yıkım alanı” olarak nitelendirdi. “Neredeyse her şey yıkılmış ve orada insanlar ölüyor. Bu nedenle bazı Arap ülkeleriyle bir araya gelip (Filistinlilerin) barış içinde yaşayabilecekleri başka bir yerde konutlar inşa etmeyi tercih ederim” ifadelerini kullandı. Trump, konuyla ilgili Ürdün Kralı 2. Abdullah ile yaptığı görüşmede, “Daha çok (mülteciyi) almanızı isterim çünkü Gazze’nin durumu darmadağın” dedi. Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile de görüşmeyi planladığını belirten Trump, “Mısır’ın insanları almasını isterim. Yaklaşık bir buçuk milyon kişiden söz ediyorsunuz ve orayı tamamen temizleyip ‘Bitti’ demeliyiz” şeklinde konuştu.
Trump’ın sözlerinin aksine, Gazze’de yaklaşık 2.4 milyon Filistinlinin ikamet ettiği ve Birleşmiş Milletler’e göre Ürdün’de de 2.3 milyon Filistinli mülteci bulunduğu biliniyor. Trump’ın Gazze’nin “temizlenmesi için” bölgedeki Filistinlilerin sürgün edilmesi önerisi, İsrail’deki aşırı sağcı kesim tarafından olumlu karşılandı.
Aşırı Sağcılar Trump’a Destek Verdi
İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Trump’ın önerisini “harika bir fikir” olarak değerlendirirken, Gazze’de ateşkes anlaşmasının ardından koalisyondan istifa eden Yahudi Gücü Partisi lideri Itamar Ben-Gvir, Trump’a teşekkür ederek İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’dan “gönüllü göçü” teşvik etmesini istedi. Ancak, Trump’ın açıklamalarına Mısır ve Ürdün’den sert tepkiler geldi. Mısır’ın ABD Büyükelçiliği, “Mısır, Filistinlilerin Sina’ya nakledilmesini içeren hiçbir çözümün parçası olamaz” açıklamasını yaptı. Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi ise, Filistinlilerin tehcir edilmesine yönelik her türlü girişimi kesin bir dille reddetti.
Hamas ve İslami Cihad’dan Tepki
Trump’a, Hamas ve İslami Cihad’dan da sert tepkiler geldi. Gazze’deki hükümet, Trump’ın açıklamalarını kınadığını duyurdu. Hamas’ın siyasi büro üyesi Basem Naim, AFP’ye yaptığı açıklamada, “Gazze’nin yeniden inşası gibi görünürde iyi niyetli olsa bile Filistinlilerin topraklarını terk etmesini içeren hiçbir planı kabul etmeyeceklerini” ifade etti. İslami Cihad, Trump’ın “elimiz bir teklifte bulunduğu” açıklamasında bulunarak, “Bu öneri, halkımızı topraklarından ayrılmaya zorlayarak savaş suçlarını ve insanlığa karşı suçları teşvik etme çerçevesine giriyor” dedi.
Sisi’nin Uyarıları
Trump’ın doğrudan işaret ettiği Mısır ve Ürdün’den henüz resmi bir açıklama gelmedi. Ancak, 7 Ekim 2023’te başlayan savaşın hemen ardından, İsrail tarafının benzer planları dile getirmesi üzerine Mısır lideri Sisi sert bir tepki göstermişti. Sisi, böyle bir hamlenin Kahire ile Tel Aviv arasında 1979’da imzalanan barış anlaşmasının ihlali anlamına geleceğini belirterek, Gazze’den zorunlu göçü savaş sebebi sayacakları uyarısında bulunmuştu.
İsrail’in Ateşkes İhlalleri
İsrail, hem Gazze’de hem de Lübnan’da ateşkes anlaşmalarını ihlal etmeye devam ediyor. Gazze’de ateşkes anlaşması kapsamında cumartesi günü yapılan rehine takasında “istenilen kişinin serbest bırakılmamasını” gerekçe gösteren İsrail ordusu, Şeridin kuzeyine dönmeye çalışan Filistinli sivillere engel oldu. Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, Hamas’ın “sivil rehine Arbel Yehud’u serbest bırakmayarak ve tüm rehinelerin durumları hakkında bilgi vermeyerek” ateşkesin ihlal ettiğini öne sürdü.
Batı Şeria’da Olaylar
İsrail askerleri, ateşkes anlaşması gereği evlerine dönmek üzere koridorda bekleyen Filistinlilere ateş açtı; bu saldırıda biri çocuk, 5 kişi yaralandı. Refah kentinde de İsrail güçlerinin açtığı ateş sonucu bir kişi hayatını kaybetti. Ayrıca, İsrail ordusunun Batı Şeria’nın Cenin mülteci kampında Filistinlilere ait 20 eve düzenlediği saldırıda 16 Filistinli yaşamını yitirirken, 50 kişi de yaralandı.
Lübnan’daki Gerginlik
Lübnan’da ise, 27 Kasım’da imzalanan ateşkesin öngördüğü 60 günlük süre dün dolmasına rağmen İsrail ordusunun bölgeden çekilmediği gözlemlendi. İsrail ordusu, evlerine dönmeye çalışan insanlara saldırarak Lübnan Sağlık Bakanlığı’na göre 22 kişinin ölmesine ve 83 kişinin yaralanmasına neden oldu. Görgü tanıkları, İsrail ordusunun çekilmesi gereken bölgelerde barikatlar kurduğunu ve aşmaya çalışanlara ateş açtığını bildirdi. Lübnan Parlamento Sözcüsü Nebih Berri, uluslararası topluma “derhal harekete geçme ve İsrail’i işgal altındaki Lübnan topraklarından çekilmeye zorla” çağrısında bulundu.
