Tiroid Kanseri Nedir?
Tiroid bezi, boynun ön kısmında, trakeanın üzerinde yer alan ve vücudun metabolizmasını düzenleyen önemli bir iç salgı bezidir. Bu bez, iyot kullanarak hormonlar üretir ve bu hormonlar, vücudun enerji kullanımını, büyümesini ve gelişimini etkiler.
Tiroid kanseri, tiroid bezindeki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyüyüp çoğalması sonucunda ortaya çıkan bir kanser türüdür. Genellikle, bu kanser boyunda bir kitle veya tiroid içinde bir nodül olarak kendini gösterir. Nodül, hücrelerin bir araya gelerek oluşturduğu bir yapıdır. Tüm kanser türleri arasında en az görülen tür olmasına rağmen, tiroid kanseri tedaviye en iyi yanıt veren kanser türlerinden biridir.
Tiroid Kanseri Sıklığı
Her 50.000 kişiden birinde tiroid kanseri görülmektedir. Tiroid kanserleri, 1 yıl içinde bildirilen tüm kanser vakalarının yaklaşık %1’ini oluşturmaktadır. Endokrin kanserler arasında en sık görülenlerden biri olması nedeniyle önemi giderek artmaktadır. Çocuklarda nadiren görülmesine rağmen, 20’li yaşlardan sonra en sık rastlanan kanser türleri arasında yer almaktadır.
Tiroid nodülleri, kadınlarda erkeklere oranla daha sık gözlemlenmektedir. Ancak erkeklerde görülen tiroid nodüllerinin kansere dönüşme olasılığı daha yüksektir. Toplumda tiroid kanserinin görülme sıklığı %4,2 civarındadır ve hayat boyu risk, kadınlarda yaklaşık %0,7, erkeklerde ise %0,25’tir. Türkiye’de kanser tanısı konulan kadınlarda %12 oranıyla meme kanserinden sonra en sık görülen kadın kanseri olarak öne çıkmaktadır.
Tiroid Kanseri Neden Olur?
Tiroid kanserinin kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörlerinin etkili olduğu düşünülmektedir. Tiroid bezindeki hücreler genetik değişim geçirdiğinde, bu durum kanser gelişimine yol açabilir. Bu mutasyonlar, hücrelerin hızlı bir şekilde büyümesine ve çoğalmasına neden olurken, normal hücrelerin aksine, anormal hücrelerin ölüm yeteneğini kaybetmesine yol açar. Sonuç olarak, biriken bu anormal hücreler bir tümör oluşturur.
Bununla birlikte, bazı risk faktörleri de bulunmaktadır. Bu faktörler arasında kadın olmak, çocukluk çağında baş ve boyun bölgesine radyasyon maruziyeti ve genetik sendromlar yer alır.
Tiroid Kanseri Türleri
- Papiller karsinom: En sık görülen tiroid kanseri türüdür ve tüm vakaların yaklaşık %80’ini oluşturur. Genellikle 40 yaşın altındaki bireyleri, özellikle kadınları etkiler.
- Foliküler karsinom: Her 10 vakadan 1’ini oluşturan bu tür, orta yaş grubundaki erişkinleri, özellikle kadınları etkiler.
- Medüller tiroid karsinomu: Görülme sıklığı 10 vakadan 1’den azdır ve genellikle daha nadir bir türdür.
- Anaplastik tiroid karsinomu: Nadir görülen ancak en agresif türdür ve 50 vakadan yaklaşık 1’ini oluşturur. Genellikle 60 yaş üzerindeki bireyleri etkiler.
Tiroid Kanserinin Belirtileri
Tiroid kanserinin belirtileri arasında şunlar yer alır:
- Boyunda şişlik
- Nefes alma zorluğu
- Yutkunma güçlüğü
- Yorgunluk
- Kilo artışı
- Sinirlilik hali
- Saç dökülmesi
- Ciltte kuruluk
- Cinsel isteksizlik
Tiroid Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Tiroid kanseri teşhisi, öncelikle elle muayene ile başlar. Eğer bir nodül tespit edilirse, kanda T3, T4 ve TSH seviyeleri gibi testler yapılır. Ayrıca, tiroid sintigrafisi gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılır. İnce iğne aspirasyon biyopsisi, tiroid kanserinin teşhisinde oldukça etkili bir yöntemdir.
Tiroid kanserinin komşu dokulara yayılıp yayılmadığını belirlemek için bilgisayarlı tomografi (BT), pozitron emisyon tomografisi (PET) ve ultrason gibi görüntüleme testleri de yapılabilir.
Tiroid Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Tiroid kanserinin tedavi yöntemleri, kanserin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Çoğu durumda, doktorlar tiroid bezinin tamamen çıkarılmasını önermektedir. Cerrahi işlem sırasında, genişlemiş lenf düğümleri de çıkarılabilir ve bu düğümler kanser hücreleri açısından test edilebilir.
