TikTok: Gençlerin Gözdesi
Çin merkezli sosyal medya platformu TikTok, özellikle gençler arasında en popüler mobil uygulamalardan biri haline geldi. Çin ile ABD arasında süregelen ticaret savaşı derinleşirken, TikTok da bu durumdan etkilenebilir gibi görünüyor. ABD ve Avustralya, uygulamanın yasaklanmasını düşünürken, Hindistan ise Çin ile yaşadığı siyasi kriz nedeniyle TikTok’u yasakladı.
TikTok Nedir?
TikTok, kullanıcıların bir dakika ve daha kısa videolar yayınlayabildiği bir sosyal medya uygulamasıdır. Uygulama, zengin müzik ve filtre seçenekleri sunarak, kullanıcıların çoğunlukla dans koreografileri ve popüler şarkılara veya konuşmalara uygun taklitler yapmasına olanak tanımaktadır.
TikTok’un Büyüklüğü
2019’dan bu yana TikTok, akıllı telefonlarda en fazla indirilen uygulamalardan biri olmuştur. Pandemi döneminde, TikTok ve Çin’deki kardeş uygulaması Douyin’in dünya genelinde iki milyar kez indirildiği ve 800 milyon aktif kullanıcıya sahip olduğu tahmin edilmektedir. En çok kullanım oranı Hindistan’da, ardından ABD’de görülmektedir.
Çin ile İlişkisi
2014 yılında ABD merkezli olarak kurulan Musical.ly, TikTok’a oldukça benzer bir platformdur. 2016 yılında Çinli teknoloji devi ByteDance, bu uygulamayı Çin’de Douyin adıyla piyasaya sürdü. ByteDance, küresel düzeyde bu uygulama için TikTok ismini tercih etti. Şirket, 2018 yılında Musical.ly’yi satın alarak TikTok’un operasyonlarına entegre etti. ByteDance, TikTok’un Çin sahipliğinden uzak bir algı yaratmak amacıyla Disney’in eski kıdemli yöneticilerinden Kevin Mayer’ı CEO olarak atadı.
TikTok Ne Kadar Veri Topluyor?
TikTok, kullanıcıların hangi videoları izlediği, hangi içeriklere yorum yaptığı, konum verisi, telefon modeli, işletim sistemi, klavye kullanım alışkanlıkları gibi birçok veriyi toplamaktadır. TikTok’un bu veri depolama faaliyetleri, Facebook gibi diğer sosyal medya platformları ile karşılaştırıldığında olumsuz bir üne sahip olmasına neden olmaktadır. Son olarak, İngiltere’deki veri gizliliği ile ilgili bir gözlemevi, TikTok hakkında soruşturma başlattığını duyurmuştur.
Çin TikTok’u Casusluk İçin Kullanabilir mi?
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, TikTok kullanıcılarını ‘verilerinin Çin Komünist Partisi’nin eline geçebileceği’ konusunda uyardı. Ancak TikTok, verilerin Çin dışında toplandığını ve saklandığını iddia etmektedir. Şirketin Avrupa, Ortadoğu ve Afrika bölgesindeki kamu politikası başkanı Theo Bertram, BBC’ye yaptığı açıklamada “Sürekli olarak Çin hükümetinin kontrolü altında olduğumuz suçlaması yanlıştır” dedi. Ancak TikTok hakkındaki bu endişeler, Çin hükümetinin ByteDance şirketinden yabancı kullanıcıların verilerini talep etme hakkına sahip olmasını öngören 2017 tarihli Çin Ulusal Güvenlik Yasası’ndan kaynaklanmaktadır. Bertram, böyle bir talep gelmesi durumunda yanıtlarının ‘Hayır’ olacağını belirtse de, bu durumun ByteDance için bazı sonuçları olabileceği konusunda uyarılar bulunmaktadır. Şirketin Toutiao adındaki uygulaması, 2017 yılında ‘pornografik ve müstehcen içerik’ yaydığı gerekçesiyle yayından kaldırılmıştı.
TikTok Çin Propagandası İçin Kullanılabilir mi?
TikTok ile ilgili bir diğer endişe ise sansürdür. Çin, vatandaşlarının dışarıya erişimini kısıtlayan bir sistemle dünyanın en sınırlı internetlerinden birine sahip. Geçen yıl Guardian gazetesi, Çin hükümetinin talebi doğrultusunda TikTok’un siyasi olarak hassas içerikleri kaldırdığı veya yasakladığını bildirmişti. Washington Post, altı şirket çalışanıyla yaptığı görüşmelerde, belirli videolar hakkında son söz söyleme hakkının Çin’deki moderatörlerde olduğunu da ortaya koymuştur. ByteDance, haberlere konu olan birçok uygulamanın artık yürürlükte olmadığını açıklamıştır.
