Teknolojinin Etkisi ve Obezite Sorunu
Gelişen teknoloji, yaşam tarzımızda köklü değişikliklere neden olurken, aynı zamanda tembelleşen bir nesil yaratmada da büyük rol oynamaktadır. Fiziksel aktivitelerimizin kısıtlanmasıyla birlikte, basit bir merdiven çıkmaya bile üşenir hale geldik. Bu değişim, beslenme düzenimizi de derinden etkiledi. Özellikle fast food tarzı beslenme alışkanlıkları ve yüksek kalorili gıdaların artışı, obezite sorununu hızlandırdı. Özellikle 30’lu yaşlardan itibaren obezite sıklığı artmakta ve bu durum birçok sağlık sorununu beraberinde getirmektedir.
Beslenme alışkanlıklarımız değişmese de, vücudumuz bu dönemde bir dönüşüm sürecine girmektedir. Bu dönüşüm, “insülin direnci” adı verilen bir durumun ortaya çıkmasına yol açmaktadır. İnsülin direnci, kilo alımına sebep olurken, artan kilo da bu durumu daha da kötüleştirmektedir. Bu nedenle insülin direnci hem bir sebep hem de sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır. Eğer bu kısır döngüyü kırmayı başarabilirsek, kalıcı ve sağlıklı bir kilo kaybı elde etmemiz mümkündür.
İnsülin ve İnsülin Direnci Nedir?
İnsülin, pankreastan salgılanan bir hormondur. Vücuttaki başlıca işlevi, kanda dolaşan şekerin hücreler içine alınarak vücut tarafından kullanılmasını sağlamaktır. Ayrıca karaciğerde fazla şekerin depolanmasında da önemli bir rol oynamaktadır. İnsülin, vücuttaki yağ ve proteinlerin parçalanmasını önler.
İnsülin direnci, pankreastan yeterince insülin salgılanmasına rağmen, vücudun insüline yanıtının azalması durumudur. Bu durumda pankreas, insülin direncini kırmak için daha fazla insülin salgılar. Ancak kanda gereğinden fazla insülin, yemek sonrası kan şekerinde ani düşmelere ve buna bağlı olarak erken acıkmalara neden olur. Bu döngü, aşırı kilo alımına yol açar ve bu kilo, insülin direncini daha da artırır. Böylece bu süreç, bir kısır döngü haline gelir. Ancak bu döngüyü kırmanın bir yolu vardır; o da insülin direncini azaltmaktır.
İnsülin Direncinin Nedenleri
- Genetik yatkınlık
- Hareketsizlik
- İlerleyen yaş
- Obezite
- Yüksek kalorili rafine gıdalarla beslenme
İnsülin Direncinin Sağlık Üzerindeki Etkileri
İnsülin direnci, ilerleyen yıllarda şeker hastalığına yol açabilmektedir. Aslında, şeker hastalığının en erken belirtilerinden biri olarak kabul edilebilir. Bunun yanı sıra, insülin direnci obezite, hipertansiyon, kalp-damar hastalıkları, kan yağlarının yükselmesi ve kansere yatkınlık gibi birçok sağlık sorununa davetiye çıkarmaktadır.
Kimler İnsülin Direncine Baktırmalı?
- Çocuk, genç ve yaşı ilerlemiş obez bireyler
- Kilo vermek isteyenler
- Ailede şeker hastalığı öyküsü olanlar
- Yemekten sonra uyku hali, halsizlik veya baş dönmesi yaşayanlar
- Tedaviye dirençli yüksek trigliserid seviyeleri olanlar
- Karaciğer yağlanması bulunanlar
- Hızlı kilo alanlar
- Tatlı gıdalara aşırı düşkünlüğü olanlar
- Açlıkta baş dönmesi, sersemlik, dudaklarda uyuşma, sinirlilik, baş ağrısı, göz kararması ve bulantı şikayetleri yaşayanlar
İnsülin Direnci Nasıl Anlaşılır?
İnsülin direncini tespit etmenin en yaygın ve güvenilir yöntemi, hastanın açken kanındaki şeker ve insülin değerlerinin ölçülmesiyle yapılan HOMA-IR testidir. Bu test, insülin direncinin varlığını belirlemek için oldukça etkilidir.
İnsülin Direncinin Tedavisi
İnsülin direncinin tedavisinde anahtar kelimeler; egzersiz, kilo kaybı ve insülin direncini azaltan ilaçlardır. Öncelikle, yaşam tarzımızı ve beslenme alışkanlıklarımızı köklü bir şekilde değiştirmeliyiz. Kilo aldıktan sonra değil, 30’lu yaşlarımızdan önce, hatta çocukluk döneminde doğru beslenmeyi öğrenmeliyiz. Çocukluk çağında yüksek kalorili rafine gıdalardan uzak durmak, sağlıklı bir gelecek için çok önemlidir. Eğer 30’lu yaşları geçmiş ve kilo almışsak, egzersiz ve diyetin yanı sıra, insülin direncini düşüren ilaçlar kullanmalıyız. Bu ilaçlar, hem insülin direncini azaltarak hem de iştahı kontrol altına alarak sağlıklı ve kalıcı kilo vermemizi mümkün kılar.
