Teknolojinin Evrimi: 1G’den 5G’ye
Günümüzde teknoloji, hızla gelişen bir alan olarak dikkat çekmektedir. 1980’lerde geliştirilen 1G teknolojisi, hücresel telefonların hayatımıza girmesiyle bir devrim başlatmıştı. Ardından 2G ile birlikte telefonlar, mesaj gönderip alma ve WAP gibi basit ağlara bağlanma yeteneğine sahip oldu. 3G teknolojisinin hayatımıza girmesiyle telefonlarımız daha akıllı hale gelirken, 4G ile veri hızları evde kullandığımız internetle yarışır hale geldi. Bugün ise Endüstri 4.0 ve tam otomasyon gibi kavramların tartışıldığı bir dönemde, 5G teknolojisinin nesnelerin internetini (IoT) getirmesi bekleniyor.
İstanbul Aydın Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yazılım Mühendisliği (İNG) Bölüm Başkanı Doç. Dr. Taner Çevik, 5G teknolojisinin gelecekteki etkilerini ve bu teknolojinin tarihsel gelişimini detaylandırdı. Çevik, 5G’nin tarihini anlatırken, aslında kaynakların artmasıyla birlikte yeni ihtiyaçların ortaya çıktığını belirtti. Bu durum, kaynakların bir süre sonra tükenmesine ve yeni kaynak arayışlarına yol açmaktadır. Örneğin, sadece 30 yıl önce cep telefonu kavramı yoktu. 1G ile ilk analog iletişim sağlayan cihazları kullanmaya başladık. Ardından 2G ile dijital iletişime geçiş yaptık; GSM, CDMA ve TDMA gibi teknolojilerle iletişimimizi geliştirdik. 3G teknolojisine geçtiğimizde ise veri iletim hızımız 200 kbps’den Mbps’lere yükseldi. 4G teknolojisi olan WiMAX ve LTE ile birlikte birkaç yüz Mbps’leri, hatta Gbps (bir saniyede bir gigabayt) hızlarını görmeye başladık.
NESNELERİN İNTERNETİYLE HER ŞEY MÜMKÜN
Doç. Dr. Çevik, 5G teknolojisinin bize sunduğu en büyük yeniliklerden birinin nesnelerin interneti (IoT) olduğunu vurguladı. Hem günlük yaşamda hem de endüstride ortaya çıkan yeni ihtiyaçlar, veri alışverişinde daha fazla kaynağa ihtiyaç doğuruyor. Endüstri 4.0, üretim hatlarındaki makinelerin birbirleriyle haberleşmesi ve üretim bilgilerini ilgili yerlere raporlaması gibi veri haberleşmesinin entegre edilmesini amaçlıyor. Ancak bu durum sadece endüstriyel alanla sınırlı değil. Günlük yaşamda, elektrik enerjisine sahip her cihazın bir şekilde haberleşme imkanı bulması, internet altyapısının tüm elektronik cihazlar tarafından kullanılmasını sağlıyor. IoT, insanların trafikte araç kullanırken araçların birbirleriyle iletişim kurmasını, kazaların azaltılmasını ve sistemlerin arızaları önceden tespit ederek servislere bildirmesini mümkün kılacak.
KAPSAMA ALANI BAKIMINDAN KISITLI
Ancak 5G teknolojisinin kapsama alanı bakımından bazı sınırlamaları olduğunu belirten Doç. Dr. Çevik, veri iletişiminin sağlanabilmesi için belirli bir kaynağa ihtiyaç duyulduğunu ifade etti. Bu kaynak, havayı kullanmakla birlikte sınırsız gibi görünen bu kaynağı da dikkatli kullanmak gerekiyor. 5G ile yüksek frekanslı ve kısa dalga boylu elektromanyetik dalgalar kullanılarak iletişim sağlanıyor. Bu durum, daha geniş bant aralıkları ve daha fazla kapasite sağlasa da, iletişim mesafesini kısıtlıyor. Yüksek frekans bantlarında bozulma daha fazla yaşandığı için sinyaller, engellerden geçmekte zorlanıyor. Bu da daha küçük ve daha fazla baz istasyonunun koordine edilmesini gerektiriyor. Örneğin, bir kullanıcı otobüsle seyahat ederken internet üzerinden video izliyorsa, hücreler arasında geçiş yaparken bağlantısının kesilmemesi gerekiyor. Bu, kullanıcının bağlantı bilgilerinin eski hücreden yeni hücreye aktarılmasıyla sağlanıyor.
TÜRKİYE İÇİN HENÜZ ERKEN
5G teknolojisine bir anda geçiş yapmanın mümkün olmadığını vurgulayan Doç. Dr. Taner Çevik, Almanya ve ABD’de bazı şehirlerde 5G uygulamalarının pilot olarak başlatıldığını ancak tüm altyapının 5G’ye geçişinin birkaç yıl alacağını belirtti. Ayrıca 4G teknolojisi kullanan cihazların 5G’ye geçiş sürecinin de hemen gerçekleşmeyeceği ifade edildi. Türkiye’nin 5G’yi ne zaman göreceği sorusuna ise, ABD ve Almanya’da henüz pilot bölgelerde test edilen 5G için Türkiye’nin bir süre daha beklemesi gerekeceği yanıtını verdi.
