Tamamlayıcı Gıdaya Geçiş Süreci
Tamamlayıcı gıdaya geçiş süresi, her toplumda farklılık gösterebilir; ancak genel olarak bebeklerin 4 ila 6 aylık olduklarında ek gıdaya geçiş yapmaları önerilmektedir. Bu süreçteki temel amaç, bebeğin damak zevkini geliştirmek için farklı besinler sunmaktır. 6-9. aylar arasında, anne sütü veya mama ana öğün olarak devam ederken, ara öğünlerde tamamlayıcı besinler verilmesi idealdir. 9. aydan sonra ise anne sütü veya mama ara öğün, ek gıda ana öğün şeklinde sunulmalıdır.
Tamamlayıcı Besinlere Geçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İlk olarak tek bir besin ile başlanmalıdır.
- 3-5 gün boyunca aynı besinle devam edilerek bebeğin tolerans gelişimi gözlemlenmelidir.
- Tolerans gelişiminde bir sorun varsa, bulantı, kusma, ishal, gaz problemleri ve huzursuzluk gibi belirtiler gözlemlenebilir. Bu tür durumlarda ek besine ara verilmeli ve en kısa sürede bir çocuk doktoruyla iletişime geçilmelidir.
- Yeni verilen besin, bebeğin açken denenmesi önerilir.
- Başlangıçta 1-2 tatlı kaşığı ile başlanıp, bebeğin isteğine göre miktar yarım su bardağına kadar artırılabilir.
- Besinler, cam rendeden veya çatalın arkasıyla ezilerek hafif pütürlü bir halde verilmelidir. Bebeğin yutma fonksiyonunun gelişimi için blender kullanmaktan ve biberonla ek besin vermekten kaçınılmalıdır.
- Bebek yeni yemeği kabul edene kadar 8-10 girişim gerekebilir.
- Besinler, kaşık veya bardakla verilmelidir.
- Bebeğin reddettiği gıdalar, 2-3 gün sonra tekrar denenmelidir.
Bebeğe verilecek olan besinlerin doğal ve taze olması önemlidir. Günlük olarak hazırlanmalı ve salçalı, baharatlı, tuzlu gıdalara 12. aydan sonra, bala ise 18. aydan sonra geçilmelidir.
Hangi Besinler Tercih Edilmelidir?
- 6. Ay: Anne sütü veya mama ana öğün; yoğurt, muhallebi, meyve suyu (elma, şeftali, armut, muz ile başlanıp mevsime uygun meyvelerle çeşitlilik sağlanmalıdır), sebze çorbası (kabak, havuç, patates, ıspanak ile başlanıp mevsime uygun sebzelerle çeşitlilik sağlanmalıdır), pekmez, yumurta sarısı ¼ oranında başlanmalıdır.
- 7. Ay: Anne sütü veya mama ana öğün; 6. ay gıdalarına ek olarak pirinç, yağsız kıyma, balık, tavuk, sebze çorbası-püresi, yoğurtlu çorbalar eklenmelidir.
- 8. Ay: Anne sütü veya mama ana öğün; 7. ay gıdalarına ek olarak baklagiller ve ev yemekleri verilmelidir.
- 9. Ay: Anne sütü veya mama ara öğün; ana öğün ev yemekleri olmalıdır.
Beslenme Becerilerinin Gelişimi
Çocuklar, tüm davranış şekillerini ve yemek alışkanlıklarını ebeveynlerini ve kardeşlerini taklit ederek öğrenirler. Sağlıklı yeme alışkanlığının kazanılması için ailenin bir arada yemek yediği zamanlar fırsat olarak değerlendirilmeli, bebekle aynı masa paylaşılmalıdır. Televizyon gibi dikkat dağıtıcı unsurlar masadan uzak tutulmalıdır. Bebeğin yeme becerileri geliştikçe, kendi kendine yeme fırsatı verilmelidir. İstemediği gıdalar zorla verilmemeli, bir süre ara verildikten sonra tekrar denenmelidir. Yemeği oyun haline getirmesine izin verilmemeli; eğer yemiyorsa sofrası toplanmalı ve 2-3 saat sonra tekrar denenmelidir.
6-9. Aylar Arasında
Bebekler sulu-püre haline getirilmiş gıdaları kaşıkla yer, şişeyi iki elle tutar ve parmakla beslenme aşamasına geçer. Bu dönemde, bebek ailenin yeme alışkanlıklarını gözlemleyerek kendi kendine beslenmeyi tercih etmeye başlar.
9-12. Aylar Arasında
Bu dönemde bebekler pütürlü gıdaları yemeye başlar, kolayca çözülen gıdaları parmaklarıyla tutabilir ve ağzına götürebilir. Çiğneme hareketleri de bu dönemde başlamaktadır.
12-18. Aylar Arasında
Bebekler, kendi kendine beslenme becerilerini geliştirmeye başlar. Kaşığı tüm elle kavrayabilir, bardağı iki elle tutar.
18-24. Aylar Arasında
Kendi kendine beslenme yetenekleri artar ve farklı gıdaları çiğneyebilirler.
24. Aydan Sonra
Bebekler, tek elle bardak tutabilir, bardaktan dökmeden içer ve çatalı kullanarak yardımsız beslenebilir hale gelirler.
