Stanford Üniversitesi’nde Çığır Açan Araştırma
ABD’deki Stanford Üniversitesi’nden Profesör Sergiu Pasca ve ekibi, insan beyin hücrelerini laboratuvar ortamında üreterek, bu hücreleri test tüpünde geliştirdikleri organoidler aracılığıyla yavru farelerin beyinlerine yerleştirdi. Bu yenilikçi araştırma, Nature dergisinde yayımlanarak bilim dünyasında büyük ilgi uyandırdı. Araştırmada, insan beyin dokusunun, yerleştirildiği fare beyinlerinde canlı kalmayı başardığı ve kendi yapısına entegre olabildiği bildirildi.
Bilim insanları, bu hücrelerin farelerin doğal beyin hücreleriyle bağlantı kurarak, hayvanların kanı üzerinden beslenebildiğini de gözlemledi. Independent Türkçe‘nin haberine göre, susam büyüklüğündeki bu organoidlerin, fare beyninde bezelye boyutuna kadar büyümesi dikkat çekti. Bu, organoidlerin laboratuvar ortamında ulaştığı boyutların yaklaşık altı katıydı.
Organoidlerin Duyusal Sinyal Alma Yeteneği
Ekip, bu beyin hücrelerinin farelerin bıyıklarından duyusal sinyaller alabilme yeteneğini tespit etti. Profesör Pasca, “Bu hücreler, duyusal girdi alabiliyor ve aynı zamanda farelerin bazı sinir devrelerine de katılabiliyorlar,” şeklinde açıklamalarda bulundu.
İnsan Zihnini Anlama Yolunda Yeni Ufuklar
Bu bulgular, nöropsikiyatrik hastalıkların tedavisi üzerine çalışan bilim insanlarına yeni ve heyecan verici yollar sunmaktadır. Özellikle otizm veya şizofreni gibi karmaşık bozuklukların temelini oluşturan hücresel ve kimyasal süreçleri insanlar üzerinde incelemek oldukça zor. Fareler, insan beyni için yeterli modeller sunmamakta, primatların kullanıldığı araştırmalar ise etik sorunlar barındırmaktadır.
Diğer taraftan, laboratuvar ortamında üretilen organoidler, sinir hücrelerinin nasıl çalıştığına dair önemli bilgiler sunmaktadır. Ancak bu organoidler, sağlıklı beyin dokusu kadar büyük veya karmaşık olamamaktadır. Bu nedenle, araştırmacılar, insan beyin hücrelerinin başka bir türün organları içinde büyütülmesinin, insan zihninin sırlarını daha iyi anlamalarına yardımcı olacağını düşünmektedir.
Gelecek Adımlar
Bir sonraki aşama, bu organoidleri primatların beyinlerine yerleştirmek olabilir. Primatların beyinleri daha büyük olduğu için, daha fazla doku barındırma kapasitesine sahiptir ve bu durum, beyin hücrelerinin olgunlaşmasını da destekleyebilir. Böylece, insan zihninin karmaşık yapısını daha iyi anlayabilme yolunda önemli adımlar atılmış olacaktır.
