Sivrisineklerin Işık Tercihleri Üzerine Yeni Araştırma
Son zamanlarda gerçekleştirilen kapsamlı bir bilimsel araştırma, gece ve gündüz ısıran sivrisinek türlerinin, günün farklı zaman dilimlerinde farklı ışık renklerine karşı belirgin çekim ya da uzaklaşma davranışları sergilediğini ortaya koymuştur. Sivrisinekler, insanlar ve hayvanlar arasında hastalıkların yayılmasında önemli bir rol oynayan canlılardır. Bu nedenle, sivrisinekleri kontrol etme yöntemleri geliştirmek adına ışık kullanımı etkili bir strateji olabilir.
Kaliforniya Üniversitesi Irvine Tıp Okulu’ndan bir araştırma ekibi, gündüz ısıran ve sarıhumma hastalığına neden olan Aedes aegypti türü ile gece ısıran ve sıtmaya sebep olan Anopheles coluzzi türü sivrisinekleri detaylı bir şekilde inceledi. Current Biology adlı hakemli akademik dergide yayımlanan çalışmada, bu iki sivrisinek türünün ultraviyole (morötesi, UV) ışığa ve diğer ışık renklerine karşı farklı tepkiler verdiği gözlemlendi.
Araştırmacılar, sivrisineklerin ışık tercihinin cinsiyet, tür, günün saati ve ışığın rengi gibi çeşitli faktörlere bağlı olduğuna dair önemli bulgular elde etti. Kaliforniya Üniversitesi Irvine Tıp Okulu Fizyoloji ve Biyofizik Bölümü’nden Profesör Todd C. Holmes, “Bulgularımız, zararlı sivrisinek türlerinin ışıkla kontrolü için belirli zamanlama ve ışık tayfının kritik öneme sahip olduğunu göstermektedir” şeklinde bir açıklamada bulundu.
Yapılan çalışmada, gündüz ısıran sivrisineklerin, özellikle de döllenmiş yumurtaları için kan emme ihtiyacı duyan dişi sivrisineklerin, gün boyunca dalga boyu ne olursa olsun ışığa ilgi duyduğu belirlendi. Bunun aksine, gece ısıran türler, gündüz saatlerinde UV ışığından ve mavi ışıktan kaçınma eğilimindedir.
Holmes, “Geleneksel görüş, böceklerin belirsiz bir şekilde UV ışığından hoşlandığı yönündeydi. Bu nedenle, UV ışığı kullanılarak sivrisinek kontrolü yaygın bir şekilde uygulanıyordu. Ancak, araştırmamız gündüz ısıran sivrisineklerin gündüz saatlerinde geniş bir ışık spektrumundan hoşlandığını, buna karşın gece ısıran türlerin gündüz saatlerinde kısa dalga boyuna sahip ışıktan ciddi şekilde uzaklaştığını ortaya koydu” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.
Holmes, açıklamasına şöyle devam etti: “Işık, bu böceklerin sirkadiyen ritminin en önemli düzenleyicisidir ve günün farklı saatlerinde belirli davranışlara yol açmaktadır. Tür bazında böceklerin kısa dalga boyuna sahip ışığa verdikleri tepkileri anlamak, zararlı böcekleri daha etkili bir şekilde kontrol etmek amacıyla çevre dostu ve yenilikçi kontrol seçenekleri geliştirmemize yardımcı olabilir.”
Kaynak: Independent Türkçe
