Sinüzit Nedir?
Yüz kemikleri içinde bulunan ve “sinüs” adı verilen hava boşluklarının iltihaplanması sinüzit olarak adlandırılır. Sinüslerin içerisinde biriken salgı, bakterilerin, mantarların veya virüslerin üremesine neden olarak, ağrılı bir tablo olan akut sinüziti ortaya çıkarır. Bu durum genellikle ani başlayan ve kısa süreli bir rahatsızlık olarak tanımlanır.
Akut Sinüzitin Belirtileri
Akut sinüzit, baş ve yüz ağrısı ile kendini gösterir. Hastalarda ayrıca üst solunum yolu problemleri de görülür. Bu problemler arasında burun tıkanıklığı, burun akıntısı, geniz akıntısı, boğaz ağrısı ve öksürük bulunmaktadır. Eğer bu akut tablo 8 haftadan uzun sürerse, kronik sinüzit adı verilen bir durum gelişir. Akut sinüzitlerin çoğunluğu bakteriyel kökenli olup, en sık rastlanan patojenler arasında Streptokok, Stafilokok ve Hemofilus influenza yer alır. Tedavi sürecinde üst solunum yolu dekonjestanları ile birlikte uygun antibiyotik tedavisi uygulanır.
Kronik Sinüzit ve Altında Yatan Nedenler
Kronik sinüzit genellikle daha karmaşık bir durumdur. Bu tür sinüzitlerde, altta yatan başka patolojik durumlar da bulunabilir. Örneğin; üst solunum yolu alerjileri, sinüslerin anatomik varyasyonları, burun polipleri, tümörler, yabancı cisimler ve burun deviasyonu gibi durumlar, kronik burun tıkanıklığına yol açabilir. Ayrıca, diyabet, alerji, kansızlık, AIDS ve malignite gibi bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklar da kronik sinüzit gelişiminde rol oynar.
Mevsimsel Etkiler ve Sinüzit
Soğuk hava, sinüzit riskini artırmaktadır. Kış aylarında hava sıcaklıklarının düşmesi, üst solunum yolu direncinin zayıflamasına neden olur ve bu da solunum yolu enfeksiyonlarının artışına yol açar. Bu enfeksiyonlar, halk arasında hızla yayılarak salgınlara neden olabilir. Dolayısıyla, havaların soğumasıyla birlikte sinüzit vakalarında da artış gözlemlenir. Sinüzite yatkın olan bireylerin veya kalabalık ortamlarda bulunanların enfeksiyonlardan korunmak için dikkatli olmaları gerekir. Kış aylarında uygun giyinmek, salgın ortamlarından uzak durmak ve gerekli aşıları yaptırmak, enfeksiyon riskini azaltmak için yapılması gereken önemli önlemlerdir.
Sinüzitin Komplikasyonları
Sinüzit, şiddetli ağrılara ve çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Sürekli olarak geriye doğru mikroplu materyalin akması (post nazal akıntı), kronik bronşit, amfizem ve pnömoni gibi akciğer hastalıklarına yol açabilir. Ayrıca, tedavi edilmediği takdirde kronik sinüzit, orbital selülit, menenjit, beyin apsesi, orta kulak hastalıkları gibi ciddi durumlara da sebep olabilir. Günümüzde antibiyotik kullanımına bağlı olarak bu tür ağır komplikasyonlar nadir görülmektedir.
Akut Sinüzit Tedavi Yöntemleri
Sinüzit tedavisi, hastanın durumuna ve mevcut patolojiye bağlı olarak değişir. Akut sinüzit durumunda ağrı genellikle şiddetlidir. Bu gibi durumlarda enjektabl güçlü ağrı kesiciler ve drenajın sağlanması için dekonjestan burun spreyleri kullanılabilir. Ayrıca, kafaya sıcak uygulama yapmanın da faydalı olabileceği belirtilmektedir.
Bitkisel Tedavi Yöntemleri
Sinüslerin boşalması için bazı bitkisel yöntemler de kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden biri, halk arasında “Acı Kavun” olarak bilinen, oldukça asidik bir bitkidir. Acı Kavun suyu, normal su ile seyreltilerek kullanılmalıdır; aksi takdirde doğrudan buruna damlatıldığında üst solunum yollarına zarar verebilir. Özellikle kronik sinüzit tedavisinde tercih edilmektedir. Ayrıca, kronik sinüzit için kullanılan sinüs lavaj kitleri de yaygın bir şekilde kullanılmakta ancak faydaları konusunda çeşitli tartışmalar mevcuttur.
Cerrahi Tedavi Seçenekleri
Sinüzitin tedavi yöntemlerinden biri de cerrahidir. Modern cerrahi teknikler arasında endoskopik sinüs cerrahisi oldukça yaygın olarak uygulanmaktadır. Bu operasyonlar sırasında endoskopik görüntüleme yöntemi kullanılarak sinüslerin tıkanmış ostiumları açılır ve tıkanıklığa neden olan etkenler ortadan kaldırılır. Cerrahi esnasında lazer, radyofrekans ve mikrodebrider gibi modern cihazlar kullanılabilir. Ayrıca intraoperatif BT ile birlikte endoskopik yaklaşım, günümüzdeki en son tekniklerdendir. Ancak her sinüzit vakası ameliyata uygun değildir; cerrahi için belirli kriterler bulunmaktadır. Örneğin, kronik bağışıklık sistemi bozan durumlar (diyabet, alerji gibi) cerrahinin başarısını olumsuz etkileyebilir.
