Dahiliye Uzmanı Dr. Mehmet Ali Çırnaz’dan Sıcak Havalar İçin Önemli Tavsiyeler
Dahiliye Uzmanı Dr. Mehmet Ali Çırnaz, sıcak havaların insan sağlığı üzerindeki etkileri ve bu etkilerden korunma yolları hakkında önemli bilgiler paylaştı. Çırnaz, “Sıcağa bağlı sağlık sorunlarının yaygınlaştığı bu günlerde, bu sorunların önlenebilir olduğunu unutmamak gerekir. Basit bir sıcak yorgunluğundan, hayatı tehdit eden güneş çarpmasına kadar değişiklik gösteren bu sağlık problemlerinin nasıl oluştuğunu, kimlerin daha fazla risk taşıdığını ve önleyici yöntemlerin neler olduğunu bilmek, sıcaktan etkilenmeyi en aza indirecektir” dedi.
Sıcak Yorgunluğunun Belirtileri
Uzm. Dr. Mehmet Ali Çırnaz, sıcak yorgunluğunun belirtilerini şu şekilde açıkladı: “Sıcak yorgunluğu, aşırı sıcak koşullarda uzun süre kalındığında ve sıvı alımı azaldığında ortaya çıkan bir durumdur. Özellikle yaşlılar, idrar söktürücü ilaç kullanan hipertansiyon veya kalp hastaları ile sıcakta egzersiz yapan bireylerde daha sık görülür. Uzun süreli kas krampları, aşırı terleme, yorgunluk, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı ve kusma gibi belirtiler varsa, sıcak yorgunluğundan şüphelenmekte fayda vardır. Eğer nefes almakta zorluk, çarpıntı, bayılma hissi ve soğuk terleme gibi belirtiler de ortaya çıkmışsa, durumun sıcak çarpmasına dönüşebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle yaşlılar, kalp veya şeker hastalığı, hipertansiyon sorunu olan bireylerin derhal tıbbi yardım alması önemlidir.”
- Dinlenme: Hasta, serin bir ortamda dinlenmelidir.
- Sıvı alımı: Su içmek en iyisi; enerji içecekleri veya soğuk taze meyve suları da tercih edilebilir.
- Soğuk duş veya sünger: Soğuk su ile duş almak veya soğuk suya emdirilmiş bir süngerle ıslanmak faydalıdır.
- Havalandırma: Gölge ve serin bir ortamda kalmak yarar sağlar.
Güneş Yanmalarına Karşı Soğuk Kompres
Hava sıcaklığının artmasıyla birlikte en sık karşılaşılan sağlık sorunlarından birinin güneş yanmaları olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Mehmet Ali Çırnaz, şunları ekledi: “Uzun süre güneş altında kalındığında, ciltte ağrı, ateşlenme ve su toplamış kabarcıkların oluşması sık karşılaşılan bir durumdur. Bu gibi hallerde, etkilenen bölgeye hemen soğuk kompres uygulanmalı veya soğuk su ile ıslatılmış bir süngerle cilt nazikçe ıslatılmalıdır. Ayrıca, bölgeye nemlendirici losyonlar veya aloe vera içeren sıvılar sürülebilir. Diş macunu, yemeklik yağ ve benzeri maddelerden uzak durulmalı, su kabarcıkları sıkılmamalıdır. Sıcak etkisiyle oluşmuş küçük kırmızı sivilceler veya su kabarcıkları varsa, bu bölgeleri kurutmaya çalışırken pudra, merhem veya krem kullanmaktan kaçınılmalıdır.”
Güneş Çarpmasının Tehlikeleri
“Güneş çarpması, son derece tehlikeli bir durumdur” diyen Uzm. Dr. Mehmet Ali Çırnaz, şöyle devam etti: “Sıcak çarpmasında, vücut ısısı hızla yükselir (genellikle 10-15 dakikada 40-41 dereceye ulaşabilir) ve bilinç bulanıklığı gözlemlenir. Kırmızı, sıcak, kuru bir cilt, mide bulantısı, baş dönmesi, baş ağrısı ve çarpıntı, zihinsel karmaşaya neden olan sürekli sıcaklık artışı durumunda söz konusu olabilir. Eğer acil tedavi edilmezse, bu durum yaşamı tehdit edebilir.”
- Serin bir yere alın: Hasta hemen serin ve gölge bir ortama taşınmalıdır.
- Soğutma: En hızlı şekilde soğutulmalı; soğuk suyun altında tutulmalı veya soğuk kompres uygulanmalıdır.
- Soğuk bir küvete almak: Bu işlem, beden ısısının 38 derecenin altına düşmesine kadar devam edilmelidir.
- Acil servise ulaşım: En kısa sürede acil servise ulaşmak önemlidir.
- Güvenli konum: İstemsiz kasılmalar varsa hastayı kendine zarar vermeyecek bir konuma getirmek gerekir.
- Yiyecek vermemek: Hasta bilincini kaybetmişse, yiyecek vermemek ve solunum yolunun açık tutulması önemlidir.
Güneş Çarpmasını Önleyici Yöntemler
Güneş çarpmasını önlemek için alınabilecek önlemleri de paylaşan Uzm. Dr. Mehmet Ali Çırnaz, şu tavsiyelerde bulundu:
- Sıvı tüketimi: Hava sıcaklığı yüksekse yeterli miktarda su içilmeli, susamayı beklememelidir; özellikle yaşlılara sık aralıklarla su içirilmelidir.
- Aktiviteyi azaltmak: Sıcak ortamda egzersiz yapmaktan kaçınmalı, yapılıyorsa her saat başı 2-3 bardak su içilmelidir.
- Alkol ve kafein: Sıvı kaybını artıran alkol, kafein ve fazla şeker içeren içeceklerden uzak durulmalıdır.
- Güneşten korunma: Şapka, açık renkli ve ince giysiler, güneş koruyucu ürünler kullanmak gereklidir. Bu ürünler, güneşe çıkmadan 30 dakika önce uygulanmalı ve en az 15 faktör koruma içerenler tercih edilmelidir.
- Serin saatlerde dışarı çıkmak: Sabah ve akşam saatleri dışarı çıkmak için en uygunudur; çok gerekli değilse sıcak havalarda dışarı çıkmaktan kaçınılmalıdır.
- Düzenli duş: Sık sık duş almakta fayda vardır.
Risk Grupları Daha Dikkatli Olmalı
Güneş çarpması riski yüksek olan kişilerin daha dikkatli olması gerektiğinin altını çizen Uzm. Dr. Mehmet Ali Çırnaz, şu gruplara dikkat çekti:
- Çocuklar ve 65 yaş üstü bireyler
- Aşırı kilolu ve obez kişiler
- Kalp ve solunum yetmezliği sorunu olanlar
- Hipertansiyon hastaları
- Depresyon ve uykusuzluk sorunu yaşayanlar
- Ağır bedensel güç sarf edenler
- Bilinç bozukluğu olan hastalar
Sıcak krampları, genellikle güneş altında yapılan ağır fiziksel aktiviteler ve yoğun terleme sonrası oluşur. Sebebi, tuz ve nem kaybıdır. Eğer tuzsuz ya da az tuzlu bir beslenme uygulanıyor veya tuz kaybettiren idrar söktürücü ilaçlar kullanılıyorsa, daha dikkatli olunmalıdır. Kramp oluştuğunda, hemen dinlenmek, serin bir yerde kalmak ve taze meyve suyu ya da su içmek gereklidir. En az 2-3 saat aktiviteden uzak durulmalıdır. Sıcak krampları, sıcak yorgunluğu veya sıcak çarpmasına dönüşebileceği için dikkatli olunmalıdır. Eğer kramplar 1 saat içinde düzelmezse mutlaka tıbbi yardım alınmalıdır.”
