Seyyarhane Kimdir?
Kendinize bir panelvan satın alıp kendi karavanınızı yaptınız. Türkiye’yi karış karış gezen iki tiyatrocu olduğunuzu biliyoruz. Fakat Seyyarhane kimdir? Bize biraz kendinizi anlatır mısınız?
Biz, 10 yıldır sahne arkadaşı olan ve son 5 yıldır evli bir çiftiz. Ne demişler, işini seçen eşini seçer! Ben (Burçak), İstanbul Üniversitesi Felsefe bölümünü bitirdikten sonra, yine aynı üniversitede Tiyatro bölümünde ikinci lisansımı tamamladım. Burada okurken, aynı zamanda İtalyan Dili ve Edebiyatı’nda da çift anadal yaptım. Mezun olunca, kariyerimi oyunculuk üzerine şekillendirdim. İbrahim ise, İstanbul Üniversitesi Tiyatro bölümünden mezun olduktan sonra yüksek lisansını Sinema üzerine yaptı ve yazar, yönetmen ile eğitmen olarak çalışmalarına devam ediyor.
Karavan Hikayeniz Nasıl Başladı?
Karavan hayatını yaşamaya başlayan insanların genellikle bir kırılma noktası oluyor. Sizin karavan hikayeniz nasıl başladı?
Biz, bilmediğimiz alanlarda deneyim sahibi olmayı seven ve o alanları öğrenmeye açık, meraklı bireyleriz. Bir şeyler yapmak istiyorduk, belki bir bağ evi ya da çiftlik evi… Zorluklarla dolu bir iş olacağı belliydi, fakat kafamıza koymuştuk. Bir gün, canımız çok sıkkınken, bir hanımefendi durduk yere karavanından uzanıp el salladı. İçimiz o kadar ısındı ki bu davranışı sayesinde. Karavan hayatını benimseyen insanların paylaşımcı olduklarını düşündük. Sonrasında, sabit bir ev fikrinden uzaklaşıp karavanla her yerde bir evimiz olsun istedik.
Karavan Yapım Süreci
Karavan yapım sürecinizi YouTube kanalınızda paylaştınız. Yapım sürecinin en büyük zorluğu sizce neydi?
Kesinlikle araştırma kısmı oldukça yorucuydu. Karavan her ne kadar ülkemizde yeni yeni yaygınlaşsa da, yapım konusunda hemen hemen herkesin bir fikri var. Bu da aslında bilgi kirliliğini doğuruyor ve doğru bilgiye ulaşmak, özellikle bazı aşamalarda iğneyle kuyu kazmaya benziyor. Kendi karavanımızı yaparken, sürekli olarak taktık-söktük, içimize sinmediği için birkaç kez daha tekrar ettik, yanlış yaptık, başa döndük ama çabalarımız sonucunda bugünkü haline ulaştık.
Karavan Yapımı ve Zorlukları
Karavan yapımı diyoruz ama aslında hiç kolay olmayan bir süreçten bahsediyoruz. Sizce herkes karavan yapabilir mi? Şu anki bilginizle baştan başlasaydınız, yapmayı mı tercih ederdiniz yoksa hazır bir karavan almayı mı? Bu süreçte “keşke” dediğiniz bir an oldu mu?
Bu konuda haklısınız, “nereden başlayacağınızı bilmek” özellikle kritik bir nokta. Zaten gerisi çorap söküğü gibi geliyor. Ancak, sabır gerektiren ve çaba isteyen bir iş olduğunu da belirtmeliyiz. Herkesin kendi karavanını yapabilir demek çok iddialı görünse de, gerçekten yapabiliriz. Biz, iki tiyatrocu olarak elektrik tesisatından koltuk kılıfı dikimine kadar birçok şeyi kendimiz yaptık. Pandemi döneminde şehirlerarası yasaklar nedeniyle alışverişimiz yarım kalmıştı ve karavanımızı 9 ayda tamamlayabildik. Öncesinde de araştırma sürecini, tek tek malzeme teminini, soruşturmayı, almayı, getirmeyi, yapmayı ve kontrol etmeyi unutmamak lazım. Şimdi, bu bilgilerle baştan başlasak, yine kendimiz yaparız ama daha kısa sürede tamamlarız. Çünkü hazır bir karavan, hem bize hitap etmiyordu hem de kendimiz yaptığımız için işçilik kalemine verilecek para cebimizde kalmış oldu. Bu süreçte “keşke” dediğimiz tek an, “keşke daha önce yapsaydık” oldu.
Toplam Harcama ve Öncesi
Toplam ne kadar harcadınız? Başlamadan önce bir tahmininiz var mıydı?
Tahminimiz yoktu ama aşmamız gereken bir bütçe vardı. Bir otomobilimiz vardı, onu sattık ve hedefimiz o parayla hem karavanı yapıp hem de yolculuğumuz için para artırmaktı. Otomobilimizi 93,000 TL’ye sattık, karavanı ise toplam 90,000 TL’ye yaptık.
Kamp Tecrübeleri ve İlk Yolculuk
Öncesinde kamp ya da karavan tecrübeniz var mıydı? İlk yolculukta çok zorlandınız mı?
Öncesinde yaz aylarında çadır kamplarımız vardı ama karavan tecrübemiz yoktu. Setlerdeki karavanlar dışında karavana binmişliğimiz yoktu. İlk yolculukta elbette zorlandık. Kendi yaptığımız bir karavan var ama ne yapacağımızı bilemediğimiz anlar oldu. Sonra, olacak gibi değil düşünmeden sürdük. Bir haftalık çıktığımız yolculuk, 6 aylık tam zamanlı yaşama dönüşmüştü.
Karavanda Geçirdiğiniz Zaman ve Deneyimler
“Bizim burada ne işimiz var” dediğiniz anlar oldu mu? Alışılmış ev konforundan karavan yaşamına geçişte zorluklar yaşadınız mı?
6 aydır karavandayız ve 40’a yakın şehir gezdik. Elbette tökezlediğimiz zamanlar oldu ama “nereden geldik biz buraya” dedirtmedi hiçbir yer. Aksine, bu yolculukta çok güzel insanlarla tanıştık. Karavanı tasarlarken, en az ev konforunda olmasına özen gösterdik. Karavan yaşamı, keyif işidir bir yerde. Bozuk bir su tesisatı ya da ısınmayan bir ocak, bir anda seyahatinizi keyiften zulme çevirebilir.
Deneyimler ve Öğrendikleriniz
Karavanın içinde yaşamaya başladıkça ve yol aldıkça fazlaca şey öğreniyoruz. Bu yolculukta ders aldığınız deneyimleriniz var mı?
En büyük deneyimimiz, tüketimimizi ve ihtiyaçlarımızı sorgulamak oldu. Aslında ihtiyacımız olmayan ne çok şey varmış hayatımızda, bunu fark ettik. Daha az su ile, ihtiyaç kadarını buzdolabına doldurarak, iki tabak, bir tava ve bir tencere ile hayatımızı sürdürebiliyoruz. Gerekli olan şeyleri belirlemek gerek. Ayrıca, karavanın eksiğinden ziyade duş ve mutfakta kullandığımız sıcak su konusunda sürekli “iyi ki” diyoruz. Uzun süreli konaklamalarda ve özellikle kış mevsiminde duş, büyük bir problem olmaktan çıkmış durumda.
Finansman ve Harcamalar
Kendinizi nasıl finanse ediyorsunuz? Yolculuk boyunca yaptığınız en büyük harcama nedir?
Yaklaşık 10 yıllık çalışma hayatımızdan artırdığımız bir birikimimiz vardı. Pandemi olmasaydı, tiyatro oyunlarımızdan ve eğitmenlikten sağladığımız kazanç planlarımızın yeterli olmasını sağlayacaktı. Fakat tiyatrolar kapanınca, planlarımız da suya düştü. Tek finansmanımız, o birikimlerimiz oldu. “Peki ya yarın ne olacak?” sorusu aklımıza düştüğünde, bize de çılgınca geliyor. Bunu şu an biz de bilmiyoruz. Harcama kalemlerimiz arasında en çok yer tutan, yakıt ve araç bakımı oldu.
Rotanız ve Gezi Deneyimleriniz
Önünüzde hangi rotalar var? Ne kadar zamandır yoldasınız ve kaç şehir gezdiniz? Bunlar arasında en beğendiğiniz yer neresiydi?
Yolculuğumuza İç Anadolu’dan başlayıp, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu şeklinde devam ediyoruz. Gönlümüzde Karadeniz ya da yurtdışı da var. Zaman gösterecek. 6 ayda 40’a yakın şehir gezdik. İbrahim için en huzurlu yürüyüş rotası Ihlara Vadisi, en güzel yer Dalyan Deltasıydı. Burçak için en unutulmaz yer Frigya Vadisi, en keyifli yer ise Dara Nekropol alanıydı.
Konaklama ve Güvenlik
Konaklamalarda sorun yaşıyor musunuz? Kalacağınız yeri nasıl belirliyorsunuz ve güvenliğinizi nasıl sağlıyorsunuz?
Şu ana kadar bir sıkıntı yaşamadık; umarız yaşamayız. Kalacağımız yere gündüz vakti yerleşmeye gayret ediyoruz. Böylece hem mekâna alışıyoruz hem de gözlemleme şansı buluyoruz. İçimize sinmeyen bir durum olursa, yola devam etmekten kaçınmıyoruz. Güvenlik için çeşitli önlemlerimiz var. Kaldığımız yerin konumunu her ihtimale karşı ailemizle paylaşıyoruz. Yollarda olduğumuz sürede, bir kez olsun kampinge ihtiyaç duymadık. Şu ana kadar güvenliği tehdit edici bir durum yaşamamış olsak da, bunun bir garantisi yok. Kimse tedbiri elden bırakmasın.
Tiyatro Projeleri ve Gelecek Planları
Tiyatrocusunuz ve gezgin. Yollarda tiyatro ile ilgili yapmak istediğiniz projeleriniz var mı?
Her tiyatrocunun hayalidir bir tır tiyatrosu ya da gezici bir kumpanya. Bizim de böyle bir hayalimiz vardı ama maddi durumlardan ötürü hayata geçirebileceğimizi sanmıyorduk. Tır, oyuncular, harcırahlar, dekor, kostüm, aksesuar derken, hayaller kurulduça hayal olarak kalmaya devam ediyordu. Karavanı yaparken, neden o tırla yapmak istediğimizi, bu karavanla yapmayalım ki dedik. İki kişilik oyunlar, bazen köy seyirlik, bazen çocuk tiyatrosu. Zaten bize göre tiyatro, yalnızca sahnede yapılacak bir şey değil. İnsanın olduğu her yerde tiyatro vardır. Kostüm ve aksesuar bulduğumuzda, iki kişi olur bu iş, biz yaparız dedik. Ama karavan bitmeden pandemi çıktı. Hayalimiz bir kez daha ertelendi. Fakat kostümlerimiz karavanımızın bagajında gün yüzüne çıkmayı bekliyor.
Karavan Hayatı ve Gelecek Planlarınız
Tam zamanlı karavan hayatı hakkında ne düşünüyorsunuz? Gelecek planlarınızda böyle bir yaşam var mı?
Planlamadan ona doğru gidiyor gibiyiz. Kendi aramızda sürekli konuştuğumuz bir konu bu. Bu kadar gezip gördükten, karavanımızı bu kadar benimsedikten sonra tekrar bir apartman dairesine nasıl döneceğiz? Bilemiyoruz. Mesela kışlıklarımızı almak için iki günlüğüne eve uğramıştık, bakın “uğramıştık :)” o kadar güvensiz hissetmiştik ki kendimizi. Koltuğun ucunda istenmeyen misafir gibi oturduğumu hatırlıyorum. (Burçak) Duramadık evde, o gece karavana indik.
Türkiye Turu Sonrası Planlarınız
Türkiye turu bittikten sonraki planlarınız neler?
Tasarlama ve hayata geçirme süreci, üretim ve el emeği ile ortaya bir şey çıkarmak bizi mutlu ediyor ve diri tutuyor. Tiyatro gibi… Bir metnin ayaklanıp sahneye çıkması, hayali bir karakterin bir oyuncunun bedeninde can bulması gibi… Karavan da öyle oldu. Bir şey tasarlıyoruz ve onu hayata geçiriyoruz. Galiba yeni bir karavan yapmayı düşünüyoruz.
