Servisit (Rahim Ağzı İltihabı)
Servisit, rahim ağzı dokusunun iltihabi bir durumunu ifade eder. Cinsel ilişki yaşayan her yaştaki kadın bu duruma maruz kalabilir. Servisit, genellikle enfeksiyonlar ve rahim ağzına uygulanan travmalar nedeniyle ortaya çıkar. Bu durumlar sonucunda rahim ağzı bölgesine olan kan akışı artar, bu da bölgenin daha kızarık ve şiş görünmesine yol açar.
Servikal Erozyon ve Ektropiyon
Servikal erozyon ve ektropiyon, rahim ağzının iç ve dış yüzeylerinin farklı hücrelerle kaplı olmasından kaynaklanır. Bu farklılık, iç yüzeyin kırmızı, dış yüzeyin ise pembe renkte görünmesine neden olur. İç ve dış yüzeyi ayıran bölge, transformasyon zonu olarak adlandırılır. İç yüzeyi döşeyen hücrelerin dış yüzeye doğru ilerlemesi ektropiyon (servikaleversiyon) olarak bilinir. Bu durum bir kanser türü değildir ve genellikle gebelikte veya genç kızlarda normal bir durum olarak kabul edilir. Ayrıca, doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda, prezervatif veya tampon kullanımı sırasında rahim ağzının travmatize olması ile, sperm öldürücü veya kayganlaştırıcı kremlerin kullanımı sonucunda da oluşabilir.
Rahim Ağzı Yaraları: Belirtileri ve Şikayetler
Rahim ağzı yaraları, kadınlarda çeşitli şikayetlere yol açabilir. Bu belirtiler arasında:
- Kasıklarda ağrı ve normalin dışında sarı-yeşil, kötü kokulu vajinal akıntı
- Anormal vajinal kanama
- Cinsel ilişki sırasında ağrı (disparoni)
- İdrar yaparken yanma (disüri)
- Bel ağrısı
Tedavisi gecikmiş vakalarda, rahim ağzındaki tıkaç görevi gören mukusun yapısı bozulabilir ve bu durum, rahim ağzı kanalından spermlerin geçişine engel olarak kısırlığa yol açabilir. Gebelik döneminde rahim ağzı iltihabı bulunan kadınlarda düşük (abortus) ve erken doğum (preterm doğum) riski artar. Ayrıca, servisit olan annelerden doğan bebeklerde doğum sonrası akciğer ve göz enfeksiyonları daha sık görülebilir.
Rahim Ağzı Yaralarında Tanı ve Tedavi Süreci
Rahim ağzı yaralarının kendine özgü şikayetleri olmadığından, çoğu zaman başka bir hastalık nedeniyle jinekoloğa başvuran kadınların muayenesi sırasında tanı konur. Yukarıda belirtilen şikayetlerin birkaçının varlığı, tanıyı destekler. Enfeksiyona bağlı vajinal akıntı yaşayan kadınlarda öncelikle bu duruma yönelik tetkik ve tedavi planlanır. Vajinal enfeksiyon sonrası, rahim ağzından (servikal) smear testi ile hücre taraması yapılır.
Servikal smear testi sonuçlarına göre tedavi planlanır. Eğer smear testinde anormal hücre gelişimi tespit edilirse, kolposkopi eşliğinde servikal biyopsi alınır. Kolposkopi, rahim ağzına uygulanan özel bir solüsyona anormal reaksiyon veren bölgelerden biyopsi alarak detaylı inceleme yapma imkanı sunar. Rahim ağzı yaralarında tedavi sürecinin amacı, iltihabi hücreleri yok etmek ve sağlıklı doku gelişimini sağlamaktır. Bu amaçla, rahim ağzına koterizasyon veya krioterapi uygulamaları yapılır.
Servikal Koterizasyon
Servikal koterizasyon, rahim ağzının elektrik akımı ile ısıtılarak tahrip edilmesi işlemidir. Bu işleme halk arasında “yara yakma” da denir. İnce kalem şeklindeki aletler kullanılarak gerçekleştirilen bu işlem çok hafif ağrılı olabilir ve genellikle anestezi gerektirmez. Koterizasyon sonrası sağlıklı doku, tahrip edilen dokunun üzerini kaplayarak iyileşmeyi sağlar. Yara iyileşmesi 1-2 ay sürebilir ve uygun cihazlarla yapıldığında oldukça başarılı sonuçlar elde edilir.
Servikal Krioterapi
Servikal krioterapi, rahim ağzının sıvı azot veya karbondioksit kullanılarak dondurulması işlemidir. Halk arasında “yara dondurma” olarak bilinir. Özel aletler kullanılarak yapılan bu işlem sırasında genellikle ağrı hissedilmez. Yara iyileşmesi de 1-2 ay sürebilir. Rahim ağzı yaraları hafife alınmamalı ve tedavi süreci asla ertelenmemelidir.
