Savant Sendromu Nedir?
Savant sendromu, önemli derecede zihinsel engeli olan bireylerin, ortalamanın üzerinde belirli yetenekler sergilediği bir durumdur. Bu sendrom, genellikle müzik, sanat, takvim hesaplama, matematik ve mekanik ya da mekansal beceriler gibi beş ana kategoride kendini gösterir. Savant sendromu, erkekleri kadınlardan 4 ila 6 kat daha fazla etkiler. Savantların üstünlük gösterdiği yetenekler genellikle hafıza ile ilişkilidir; bu, hızlı hesaplama, sanatsal yetenek ya da müzikal yetenekleri içerebilir.
Aslında, otistik bireylerin yaklaşık %10’u savant sendromu göstermektedir. Bu oran, IQ’su 35’in üzerinde olan otistik çocuklar arasında %25’e kadar çıkmaktadır. Çoğu savant becerisi, doğumda mevcut olan bazı gelişimsel güçlüklerin üzerine eklenerek çocukluk döneminde ortaya çıkar. Edinsel savant becerileri ise, sağlıklı gelişim gösteren bireylerde bebeklik, çocukluk veya erişkinlik dönemlerinde geçirdikleri kafa travması ya da merkezi sinir sistemi travması sonrasında gelişebilir.
Savant sendromu ile ilgili bilinen ilk açıklama 1751 yılında bir Alman psikoloji dergisinde yapılmıştır. “Savant” terimi ise, 1887’de J. Langdon Down tarafından kullanılmaya başlanmıştır; kendisi aynı zamanda Down sendromuna adını veren doktordur.
Savant Sendromunun Nedenleri
2004 yılına kadar savant sendromunun kesin nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır. Bazı araştırmacılar, bu durumun genlerdeki değişikliklerden kaynaklandığını öne sürerken, diğerleri sağ hemisferde meydana gelen hasarın beynin sol yarımküresindeki bazı işlevleri telafi ettiğini düşünmektedir. Ancak, savant sendromunun nedenleri hala belirsizdir ve bu konuda daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
Tedavisi
Savant sendromu, bir bireyin belirli bir alanda beklenenden daha yüksek bir yetenek sergilediğinde teşhis edilir. Sendromun kendisinin herhangi bir dezavantajı olup olmadığı bilinmemektedir, bu nedenle genellikle tedavi gerektirmez. Ancak savant sendromuna eşlik eden altta yatan bozuklukların tedavi edilmesi önemlidir. Savant sendromlu çocukların özel yeteneklerinden yararlanmanın, bu çocukların altta yatan gelişimsel bozuklukların tedavisine yardımcı olabileceğine inanılmaktadır.
Özetle, savant sendromu olan bireyler, belirli alanlarda olağanüstü yeteneklere sahip olabilirler. Bu yetenekler, özel ilgi ve becerilerin daha iyi bir şekilde kullanılmasını sağlayan bir altta yatan hastalığın tedavisine daha iyi yanıt verebilir.
