Kurban Bayramı yaklaşırken, kurban satın alma süreci de sürat kazandı. Bu süreçte birçok kişi, satın aldıkları kurbanın bayramdan evvel ölmesi durumunda ne yapmaları gerektiği konusunda merak duyuyor. Satın alınan kurbanın bayramdan evvel ölmesi durumunda ne yapmanız gerektiğine dair ayrıntılı bilgiler.
Kurbanın satıldıktan sonra satıcının elinde emaneten dururken ölmesi yahut öbür bir sebeple kesilememesi durumunda ne yapılmalıdır? İşte bu sorunun karşılığı: Satım süreci tamamlandıktan sonra, malın teslim alınma imkânı verilmesine karşın müşteri o anda teslim almayıp satıcının yanında kalmasını isterse kelam konusu malı gerçekte kabzetmiş ve akabinde satıcıya emanet bırakmış sayılır. Bu kural mucibince satın alınıp da korunmak yahut beslenmek üzere Kurban Bayramı’na kadar satıcının yanında bırakılan kurbanlık hayvan onun yanında emanet kararındadır.
Emanet malın telef olması hâlinde, emaneti elinde tutanda kasıt, kusur yahut ihmal bulunmadığı sürece sorumlu olmaz. Hasebiyle, satıcı emanet malı, korunması gerektiği formda korur da buna karşın mal telef olursa onu tazmin etmesi gerekmez; mal müşterinin malı olarak telef olur (Merğinânî, el-Hidâye, 3/211). Bu durumda, kurbanlık hayvanın daha evvel fiyatı ödenmemişse, alıcının ödemesi gerekir. Ölen hayvanı satın alan kişi zenginse, yenisini alıp kesmek zorundadır. Fakirse tekrar hayvan alıp kesmesi gerekmez (Merğinânî, el-Hidâye, 4/359).
Kurbanlık hayvanı elinde emanet olarak bulunduran kimse, onu gerektiği halde korumaz yahut ihmalkâr davranır ve bu yüzden hayvan telef olursa hayvanın kıymetini tazmin etmesi gerekir (Merğinânî, el-Hidâye, 4/359). Bu durumda da hayvan sahibi zenginse yenisini alıp keser. Fakirse kesmesine gerek yoktur.
Bununla birlikte satımı yapılan hayvanın müşteri tarafından Kurban Bayramı günlerinde teslim alınması üslubunda yapılan bir satım akdinde, teslim-tesellüm akit anında gerçekleşmediğinden teslime kadar geçen vakitte meydana gelecek ziyan, satıcıya ilişkin olur. Çünkü teslim, müşteri hayvanı kurban etmek üzere götürmeye geldiği vakit gerçekleşmektedir. Teslim öncesi hayvanın helak olması hâlinde ise ziyan satıcıya aittir (Mecelle, md. 293).
Buna nazaran alıcının yanında nakliye aracı ve yardımcı götürmeden hayvanı satın almış olması ve bayram gününe kadar hayvanın satıcının yanında kalması konusunda tarafların anlaşmış olmaları, satın alınan bir hayvanın satıcıya emanet bırakılmasından çok, hayvanın bayrama kadar satıcı tarafından bakılması koşuluyla satışı mahiyetindedir. Bu durumda teslim gerçekleşmeden hayvan öldüğü takdirde ziyan satıcıya ilişkin olur. Fakat alıcı hayvanın yularını tutup teslim aldığını beyan eder ve ondan sonra da alıcıya emanet bıraktığını söylerse, hayvan emanet kararlarına tabi olur.
