Samanyolu’nun Kalbindeki Gizemli Kara Delik: Sagittarius A*
Son araştırmalar, galaksimizin merkezinde yer alan dev kara deliğin kütlesini eşsiz bir hassasiyetle hesaplamamıza olanak tanıdı. Şili’deki Avrupa Güney Gözlemevi’nde bulunan Çok Büyük Teleskop ile gerçekleştirilen gözlemler, Dünya’nın ve dolayısıyla Güneş Sistemi’nin de dahil olduğu galaksinin merkezinde daha önce bilinmeyen bir yıldızın varlığını ortaya çıkardı. Bu yıldız, Sagittarius A* adı verilen süper kütleli kara deliğin çevresinde konumlanıyordu.
Almanya’daki Max Planck Astrofizik Enstitüsü’nde doktora sonrası araştırmacı olarak görev yapan Julia Stadler, “Ayrıntıların miktarı ve kara deliğin etrafındaki yıldızların faaliyetleri ve sayısı karşısında hayrete düştük,” diyerek, elde edilen verilerin önemine dikkat çekti.
Samanyolu’nun merkezindeki bu kara delik, ışığın bile kaçamadığı karanlık bir varlık olduğu için doğrudan gözlemlenememekte. Gökbilimciler, bu kara deliğin özelliklerini anlamak için çevresindeki yıldızların hareketlerini incelemek zorundalar. Sagittarius A* üzerine yapılan çalışmalar sayesinde 2020 Nobel Fizik Ödülü’nü kazanan Reinhard Genzel, “Sagittarius A* çevresindeki yıldızların yörüngelerini takip etmek, Dünya’ya en yakın büyük kara deliğin etrafındaki yerçekimi alanını hassas bir şekilde araştırmamıza, genel göreliliği test etmemize ve kara deliğin özelliklerini belirlememize olanak tanıyor,” şeklinde açıklamada bulundu.
Genzel ve Stadler, hakemli bilimsel dergi Astronomy & Astrophysics‘te yayımlanan yeni araştırmanın ortak yazarları arasında yer alıyor. Ekibin mart ve temmuz arasında gerçekleştirdiği hassas ölçümler, Sagittarius A*’nın kütlesinin Güneş’in 4,3 milyon katına ulaştığını ortaya koydu. Yapılan ölçümlere göre bu dev kara delik, Dünya’dan 27 bin ışıkyılı uzaklıkta konumlanıyor. Bu rakamlar, bugüne kadar yapılan en kesin tahminler arasında gösteriliyor.
Araştırma, Sagittarius A*’nın çevresini mümkün olan en ayrıntılı şekilde haritalamak amacıyla galaksimizin merkezinin görüntülerini analiz etmek için yeni teknikler geliştiren GRAVITY adlı uluslararası bir projenin parçasıdır. Gökbilimciler, 2025’te kullanılmaya başlanacak olan dünyanın en büyük optik uzay gözlemevi Aşırı Büyük Teleskop ile daha büyük atılımlar yapmayı umuyor. GRAVITY projesinin baş araştırmacısı Frank Eisenhauer, “GRAVITY ve Aşırı Büyük Teleskop güçlerini birleştirdiğinde, kara deliğin ne kadar hızlı döndüğünü öğrenebileceğiz,” diyerek, bu alandaki umut verici gelişmelere vurgu yaptı. “Şimdiye kadar kimse bunu başaramadı,” diye ekledi.
Kaynak: Independent Türkçe