Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Açıklamaları ve CHP’nin Eleştirileri
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulu toplantısının ardından, “Rus aşısı yakında devreye girecek” şeklinde bir bilgi verdi. Bu açıklamanın ardından, CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, 8 ay önce Rusya Doğrudan Yatırım Fonu ile VisCoran arasında imzalanan ortak üretim sözleşmesini gündeme getirerek dikkat çeken eleştirilerde bulundu.
Emir, Koca’nın “Rus aşısı yakında devreye girecek” açıklamasını hatırlatarak, “Sağlık Bakanına soruyorum: Rus aşısını Türkiye’de üretmek yerine neden ithalat yoluna gidiyorsunuz? Türkiye, Çin aşısında olduğu gibi Rus aşısında da aracılara milyon dolarlar ödemek zorunda mı kalacak? Kaç adet Sputnik V aşısı alınacak? Aşının toplam maliyeti ne kadar olacak?” şeklinde eleştirilerini dile getirdi.
Yazılı bir açıklama yapan CHP’li Emir, şunları kaydetti:
“Çok Yakında” İfadesinin Anlamı Nedir?
Sağlık Bakanı, Rus aşısı Sputnik V’nin çok yakında devreye gireceğini belirtiyor. Ancak ‘çok yakında’ ifadesinden kastı nedir, bunu bilemiyoruz. Çünkü bugüne kadar gerek Çin aşısında gerekse de Alman aşısında gelmesi beklenen miktar ve tarihlerle ilgili birçok açıklama yaptı, ancak hiçbiri öngörüldüğü gibi gerçekleşmedi. Her seferinde uzun süre sarkmalar yaşandı. Aşı kaynaklarının çeşitlendirilmesi gerektiğini biz en başından beri vurguluyoruz. Sputnik aşısının Türkiye’de bir an önce kullanılmasını talep ediyoruz, ancak burada da belirsiz bir süreç işliyor.
Ortak Üretim Sözleşmesi ve Gelişmeler
Rusya Doğrudan Yatırım Fonu (RDIF) ile VisCoran İlaç Sanayii arasında Sputnik V’nin Türkiye’de üretimine ilişkin 16 Ağustos’ta bir sözleşme imzalanmıştı. VisCoran firmasının Yönetim Kurulu Başkanı Öztürk Oran, Ocak ayında yaptığı açıklamada, önce teknoloji transferinin gerçekleştirileceğini, ardından Türkiye’de milyonlarca doz aşı üretileceğini belirtmişti.
Dünya Genelinde Aşı Üretim Çalışmaları
Henüz bu konuda bir gelişme yaşanmazken, dünya genelinde birçok ülke aşı üretim hazırlıklarına başlamış durumda. Örneğin:
- Arjantin, Rus aşısının tam kapsamlı üretiminin Haziran ayında başlayacağını duyurdu.
- Mısır, Kahire’deki tesislerinde yılda 40 milyon dozu aşkın üretim yapacağını ve yakında üretime geçileceğini açıkladı.
- Hindistan, yılda 100 milyon Sputnik V aşısı üreteceğini belirtti ve burada da üretim sürecinin yakında başlayacağını ifade etti.
Türkiye’deki Durum ve İthalat Endişeleri
Türkiye’de ise, aradan aylar geçmesine rağmen, aşı üretimi konusunda somut bir adım atılmış değil. Üretim olacak mı, hangi tesiste gerçekleşecek, bunlar da belli değil. Şimdi, bakan çok yakında Sputnik V’nin devreye gireceğini söylüyor. Geriye tek seçenek kalıyor, aşıyı ithal edecekler. Sözleşmeyi imzalayan firmanın aşı üretme yeterliliğini gösteren GMP belgesinin olmadığını iktidarı Şubat ayında uyarmıştık. İstanbul Ticaret Odası Meclis Başkanı ve TOBB Yönetim Kurulu üyesi olan Öztürk Oran, fabrikasında GMP belgesi olmamasına rağmen, sırf Cumhurbaşkanına yakın olduğu için Ruslarla masaya oturtuldu.
“Neden İthalat?”
Pek çok ülke, teknoloji transferi ile Rus aşısını kendi topraklarında üretirken Türkiye, Sputnik V aşısını ithal eden nadir ülkelerden biri olma yolunda ilerliyor. Süreci dikkatle takip ettiğimizi bir kez daha belirtmek istiyorum. Sağlık Bakanına soruyorum: Rus aşısını Türkiye’de üretmek yerine neden ithalat yoluna gidiyorsunuz? Türkiye, Çin aşısında olduğu gibi Rus aşısında da aracılara milyon dolarlar ödemek zorunda mı kalacak? Kaç adet Sputnik V aşısı alınacak? Aşının toplam maliyeti ne kadar olacak?
