Rutherford Atom Modeli
Ernest Rutherford, atomun doğru yapısını keşfetmek amacıyla önceden yapılan deneylerin sonuçlarından faydalanarak kendi deneylerini gerçekleştirmiştir. Güneş sistemini andıran Rutherford atom modeli, hem özellikleri hem de eksiklikleri ile bilim dünyasına önemli katkılarda bulunmuştur.
Rutherford Atom Modeli Nasıl Bulunmuştur?
Rutherford, ince bir altın folyo üzerine pozitif yüklü alfa parçacıkları göndermiştir. Gönderdiği parçacıkların altın folyo ile etkileşimlerini inceleyerek çeşitli hesaplamalar yapmıştır. Deneyin yapılışı basit gibi görünse de, Rutherford için bu süreç düşünülenden çok daha karmaşık olmuştur. Özellikle çekirdek üzerine yaptığı araştırmalar sırasında, alfa parçacıklarının davranışlarını gözlemlerken büyük bir şaşkınlık yaşamış ve deneyi birkaç kez tekrarlamak zorunda kalmıştır. Elde ettiği sonuçlar değişmediğinde ise, bu bulguları kabul ederek çalışmalarına farklı açılardan devam etmiştir.
Rutherford, yaptığı hesaplamalar sayesinde atom çapını küçük bir hata payı ile belirleyebilmiş ve atom modelini geliştirebilmiştir. Oluşturulan bu model, gezegensel model olarak da adlandırılmakta olup, çekirdek etrafındaki elektronların düzeni gezegenlerin yörüngesine benzemektedir.
Rutherford Atom Modelinin Özellikleri Nelerdir?
Rutherford atom modeli, 1911 yılında gerçekleştirilen uzun süreli deneyler ve araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu deneyler neticesinde elde edilen doğru bilgiler, günümüzde bilim dünyasına yön vermeye devam etmektedir. Rutherford atom modelinin başlıca özellikleri şunlardır:
- Atomun büyük bir kısmı boşluktan oluşur.
- Deney sırasında gönderilen alfa ışınlarının yalnızca küçük bir kısmı kırılmış veya yansımıştır. Bu durum, atomda pozitif yüklerin çekirdek adı verilen bir merkezde toplandığını göstermiştir.
- Çekirdek, atom kütlesinin büyük bir kısmını barındırır.
- Atom hacminin büyük bir bölümü elektronlar tarafından kaplanır.
- Bir atomda bulunan pozitif yüklü parçacıklar ile negatif yüklü parçacıklar, birbirine eşit sayıda bulunmaktadır.
- Elektronlar, çekirdekten uzakta ve hareket halinde bulunur. Bu hareket dairesel bir yol izler.
Rutherford Atom Modelinin Eksik ve Hatalı Sonuçları Nelerdir?
Geçmişte gerçekleştirilen deneylerin teknolojik yetersizlikleri, bilime verilen değerin düşük oluşu ve bilim insanlarının kendi imkanlarıyla yaptıkları deneyler, bazı eksiklik ve hatalara yol açabilmiştir. Rutherford atom modeli de bu tür eksiklikler içermektedir.
Rutherford, deneylerinde çekirdekteki kütlenin beklenenden fazla olduğunu saptamış, ancak nötronu keşfedememiştir. Atom kütlesiyle ilgili sorulara yanıt verirken bilgi eksikliği yaşamıştır. Bunun yanı sıra, elektronların hareketlerini ve yerlerini de tam olarak gözlemleyememiştir. Elektronların konumları ve hareketleri üzerine yaptığı çalışmalarda bir sonuç elde edememiştir.
Sonuç olarak, Rutherford’un çalışmaları, Bohr atom modeli ve modern atom teorisi için önemli bir temel oluşturmuş ve bu alandaki gelişmelere büyük katkı sağlamıştır.
