Regl Takip Uygulamaları ve Kullanıcı Deneyimleri
Gazeteci Orla Barry, iPhone’undan kendisine regl döneminin “önümüzdeki üç hafta içinde herhangi bir gün” başlayacağını bildiren bir bildirim aldığında, bu durumu sosyal medyada alaycı bir dille paylaştı. Uygulamadan gelen bu tür muğlak bildirimler, ilk kez yaşanan bir durum değildi. Barry’nin paylaşımının ardından, diğer kullanıcılar da kendi deneyimlerini aktarmaya başladı. Bir kullanıcı, “Bana da reglimin 56 gün geciktiğini söyleyen bir mesaj geldi” yazarken, başka bir kullanıcı “Bildirimde ‘önümüzdeki dokuz gün içinde’ diyor” dedi. Bir erkek kullanıcı ise akıllı saatini ilk aldığında regl dönemi takip uygulamasının otomatik olarak devreye girdiğini ve sürekli olarak “geciktiği” yönünde bildirim aldığını belirtti.
Kadınların regl döngüleri her zaman düzenli olmayabilir, bu da bu tür uygulamaların karşılaştığı önemli bir zorluk ortaya çıkarıyor. Peki, bu uygulamalar gerçekten bu göreve uygun mu? En basit haliyle, kullanıcılar regl dönemlerinin başlangıç ve bitiş tarihlerini giriyor; uygulama da bu verilere dayanarak bir sonraki regl dönemini tahmin ediyor. Ayrıca, bu uygulamaları bebek sahibi olma ihtimallerinin en yüksek olduğu yumurtlama dönemlerini tahmin etmek için kullanan kadınlar da mevcut. Bazı uygulamalar, vücut sıcaklığı, uyku düzeni, regl ağrısı ve cinsel faaliyet gibi başka etkenleri de işleyerek daha doğru tahminlerde bulunmaya çalışıyor.
Bununla birlikte, bu özel verilerin uygulama geliştiricileri tarafından başka ne amaçlarla kullanılabileceği konusunda endişeler var. Kadınların regl döngüleri, stres, yaş ve hormon gibi birçok faktöre bağlı olarak aydan aya değişiklik gösterebilir. 2018 yılında yaklaşık 1000 kadının katılımıyla yapılan bir bilimsel araştırmada, kullanılan uygulamaların yumurtlama dönemini tahmin etme oranının yalnızca %21 seviyesinde olduğu ortaya çıktı. Ancak bu tür uygulamalar hala popülerliğini koruyor. Birçok kişi bu uygulamaları şu nedenlerle tercih ediyor:
- Bebek sahibi olmaya çalışmak
- Bebek sahibi olmaktan kaçınmak
- Polikistik yumurtalık sendromu veya premenstural sendrom (adet öncesi gerginlik) gibi durumların semptomlarını izlemek
- Menopoz öncesi dönemdeki değişiklikleri takip etmek
- Tatil ve düğün gibi etkinlikleri planlamak
Stanford Üniversitesi’nden araştırmacı Laura Symul, regl takip uygulamaları ve bunların topladığı verilerle ilgili çalışmalar yapıyor. Symul, kadınların farklı nedenler ve amaçlar için aynı uygulamayı kullanmasının sorunun bir parçası olduğunu vurguluyor: “Regl deneyimini tam olarak yansıtacak şekilde tasarlanmış çok az uygulama var. İlk başta sadece regl zamanını öğrenmek için kullanılabilirken, daha sonra aynı kişi hamile kalmak için bu uygulamayı kullandığında istediği sonucu alamayabilir. Hamile kaldığında da benzer bir durum söz konusu olabilir; kullandıkları uygulama işe yaramıyorsa, bir başkasına geçmeleri gerekiyor.” Symul, aslında kadınları ergenlikten menopoza kadar yönlendirebilecek tek bir uygulamaya ihtiyaç duyulduğunu düşünüyor.
Mevcut uygulamaların performansı değerlendirildiğinde genellikle temkinli bir yaklaşım sergileniyor. ABD’deki Cedars-Sinai’de kadın doğum uzmanı olan Dr. Jessica Chan, geçen yıl yayımladığı bir blog yazısında regl dönemi takip uygulamalarının, çocuk doğurmak isteyenlere tek başına yeterli olmayacağını belirtti: “Eğer yumurtlama tahmin kiti kullanılmadan fiziken yumurtlama dönemi tespiti yapılmıyorsa, bu regl uygulamaları yalnızca tahmini dönem aralıkları sağlar. Ayrıca, bu uygulamalardan hiçbiri doğum kontrolünde etkili olarak kabul edilmez.”
Natural Cycles, ABD Federal İlaç Dairesi (FDA) tarafından bu amaca uygunluğu onaylanan tek uygulama olarak öne çıkıyor. Natural Cycles kullanan kadınların, uygulamaya her gün vücut sıcaklıklarını girmeleri gerekiyor. Şirket, “normal kullanım düzeyinde” her 100 kadından 93’ünün bu uygulama ile hamile kalmayacağını ve bu oranın doğum kontrol haplarının sağladığı düzeye eşit olduğunu iddia ediyor. Ancak, 2018’de bu uygulamayı kullandığı dönemde hamile kalan Rebecca Woodhouse, BBC’ye yaptığı açıklamada, uygulamanın kendisini çok daha etkili bir şekilde koruduğuna inandırıldığını belirtti. Woodhouse, “‘Ah şu aptal uygulama’ dediğim günler oldu” şeklinde konuştu. Yine de, Natural Cycles, Google Play mağazasında 500 binden fazla kez indirildi ve yapılan 14 binden fazla yorumda da çoğunluktan beş yıldız aldı.
Menopoz öncesi dönemi yaşayan kadınlar, regl döngüsündeki değişiklikleri ve semptomları anlamaya çalışırken bu uygulamalardan pek memnun değiller. Popüler takip uygulamalarından Clue’yu kullanan Suw Charman-Anderson, “Ancak birkaç dokunuşla ulaşabileceğim bir tabloya göz atmak dışında regl döngümde meydana gelen değişimleri kolayca takip etme olanağım yok” diyor. Sıcak basması gibi diğer semptomları izlemenin de imkansız olduğunu ekliyor ve bu işi dijital ortamda kendi tablosunu oluşturarak yapmaya çalıştığını belirtiyor: “Uygulama tamamen hamile kalmaya çalışan kadınlara yönelik. Yumurtlama dönemimin ne zaman olduğu umrumda değil, reglimin ne kadar saptığını bilmek istiyorum” şeklinde ifade ediyor.
Clue, doğurganlık destek uygulaması olma özelliğine dair web sitesinde uzun bir açıklamaya yer vermekte. Ancak menopozla ilgili içerik bulmak oldukça zor. Clue, 45 yaş ve üstü kullanıcılara menopoz ve semptomları hakkında bilgi sağladığını, fakat bu pazara “özel olarak uyarlanmadığını” kabul ediyor. Uygulamanın dünya genelinde 13 milyon kullanıcısı bulunuyor. Apple mağazasında bir milyondan fazla yorum yapılmış ve ağırlıklı olarak beş yıldızlı değerlendirmeye sahip. Hesaplamalarında kullanıcılar tarafından paylaşılan önceki altı aylık verilere dayalı bir algoritma kullandığını belirtiyor. Şirketin sözcüsü, “Clue’nun arkasında bilim var ancak her sektörde olduğu gibi bu piyasada da kalitesiz ürünler mevcut. Bu nedenle ne yazık ki bazı insanların hayal kırıklığına uğraması sürpriz değil” diyerek durumu özetliyor.
Elbette regl takibi, yeni bir uygulama değil. Kadınlar, kuşaklar boyunca takvimlere işaretleyerek veya kendi çizelgelerini oluşturarak döngülerinin hesabını tutmuşlardır. Creative Strategies’in teknoloji analisti Carolina Milanesi, piyasada bu anlamda ciddi bir iyileşme sunmayan çok sayıda uygulamanın bulunduğunu belirtiyor. Kızının kullandığı bazı uygulamaların yeterince “zeki” olmadığını, regl dönemleri arasındaki zamanı göstermenin ötesinde pek bir işlev sunmadığını ifade ediyor: “Takvime, bir önceki ay âdetinizin ne zaman olduğuna bağlı olarak bir hatırlatma koyabilir ve aynı sonuca ulaşmayı başarabilirsiniz.”
