Rahim Ağzı Kanseri Nedir?
Rahim ağzı kanseri, serviks olarak bilinen rahmin alt kısmının malign (kötü huylu) tümörüdür. Jinekolojik kanserler arasında, rahim ve yumurtalık kanserlerinden sonra en sık görülen üçüncü türdür. Genellikle 65 yaş ve üzerindeki kadınlarda %20 oranında teşhis edilse de, bu kanser türü daha çok 30’lu, 40’lı ve 50’li yaşlardaki kadınlarda görülmektedir.
Rahim Ağzı Kanserinin İki Temel Tipi
Serviks kanserinin iki ana tipi bulunmaktadır: skuamoz hücreli karsinom ve adenokarsinom. Skuamoz hücreli karsinom, serviksin dış yüzeyinde bulunan skuamöz hücrelerden kaynaklanır ve en sık rastlanan türdür. Bu tip, Pap smear testi gibi basit yöntemlerle kolayca teşhis edilebilir. Adenokarsinom ise daha nadir görülür ve genellikle serviksin üst kısımlarındaki glandüler hücrelerden köken alır; bu durum, rutin tarama yöntemleri ile teşhis edilmesini zorlaştırmaktadır.
Rahim Ağzı Kanserine Yol Açan Nedenler
Rahim ağzı kanserinin başlıca nedeni, yüksek riskli HPV (Human Papilloma Virus) enfeksiyonudur. HPV enfeksiyonu oldukça yaygındır; cinsel olarak aktif bireylerin çoğu bu virüsü kapar. Çoğu HPV enfeksiyonu belirti vermez ve rahim ağzı kanserine ilerlemez. Ancak, 13 yüksek riskli HPV tipi, serviks kanserine yol açma potansiyeline sahiptir. Türkiye’de en sık görülen yüksek riskli HPV tipleri ise HPV 16 ve 18’dir.
Rahim Ağzı Kanseri Açısından Risk Altındaki Gruplar
- Birden fazla cinsel partneri olan kadınlar
- Yüksek riskli cinsel aktivite yaşayan kadınlar
- Erken yaşta cinsel ilişkiye başlayan kadınlar
- Sigara içen kadınlar
- Aile öyküsünde rahim ağzı kanseri bulunan kadınlar
- Zayıf bağışıklık sistemine sahip bireyler
Rahim Ağzı Kanserinin Belirtileri
Serviks kanserinin erken dönemlerinde genellikle belirti görülmez. İlk belirti, rutin jinekolojik muayene sırasında anormal bir Pap smear sonucu ile ortaya çıkabilir. İleri evrelerde ise en yaygın belirti cinsel ilişki sonrası kanama şeklinde kendini gösterir.
Rahim Ağzı Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Serviks kanseri, genellikle yavaş geliştiği için belirtisiz dönem yıllar sürebilir. Pap smearda anormal hücrelerin tespit edildiği evre, tedavi için en umut verici dönemdir. Tarama işlemi, jinekolojik muayene sırasında gerçekleştirilir. Servikse özel bir fırça ile dokunularak hücre örnekleri alınır. Bu hücreler, mikroskop altında incelenmek üzere bir cam levhaya yayılır. Pap smear testi sonucunda anormal hücreler tespit edilirse, Kolposkopik inceleme yapılır ve rahim ağzından biyopsi alınıp laboratuvara gönderilir. Biyopsi sonucunda rahim ağzı kanseri teşhisi konulursa, hastalığın vücutta yayılıp yayılmadığını belirlemek için ek testler yapılabilir.
Kimlere Rahim Ağzı Kanseri Taraması Yapılmalıdır?
Serviks kanseri taramasına, cinsel olarak aktif kadınların 21 yaşından itibaren başlanmalıdır. 65 yaşına kadar düzenli aralıklarla tarama testlerine devam edilmesi önerilmektedir. Rahim alınma (histerektomi) operasyonu geçiren kadınlar, eğer rahim ağzında bir anormallik yoksa tarama işlemlerini sonlandırabilirler. 21 ile 29 yaş arasındaki kadınlara 3 yılda bir Pap smear testi uygulanması, 30 yaşından itibaren ise her 5 yılda bir HPV-DNA ve Pap smear testlerinin birlikte uygulanması önerilmektedir. Alternatif olarak, 3 yılda bir yalnızca Pap smear testi de yapılabilir.
Rahim Ağzı Kanseri Tedavi Yöntemleri
Rahim ağzı kanserinin tedavi yöntemleri, kanserin evresine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Küçük ve erken evre kanser vakalarında, histerektomi (rahim ve rahim ağzının cerrahi olarak çıkarılması) ile tedavi edilebilir. İleri evre rahim ağzı kanserinde ise kemoterapi ve radyoterapiye ek olarak bazı durumlarda cerrahiden yararlanılabilir.
Rahim Ağzı Kanserinden Korunma Yöntemleri
- HPV Aşıları: Rahim ağzı kanserinin en önemli risk faktörü olan HPV enfeksiyonunu önlemek amacıyla geliştirilen HPV aşıları, en sık görülen yüksek riskli HPV tiplerine karşı koruma sağlar (özellikle Tip 16 ve 18).
- Sigarayı Bırakmak: Sigara ve diğer tütün ürünlerinin kullanımı bırakılmalıdır.
- Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklardan Korunma: Cinsel ilişkide bariyer yöntemlerin (prezervatif) kullanılması ve tek eşlilik, genital enfeksiyonların bulaşma riskini azaltır.
- Bağışıklık Sistemini Güçlendirmek: Sağlıklı yaşam tarzı ile bağışıklık sistemi desteklenmelidir.
- Düzenli Smear Testi: Düzenli olarak Pap smear testi yaptırmak, rahim ağzı kanserinin erken teşhisi ve başarılı bir tedavi süreci için son derece önemlidir.
