Prostat kanseri, erkekler arasında en yaygın şekilde görülen kanser türlerinden biridir. Üroloji Uzmanı Op. Dr. Eren Soner Tekin, prostat kanserinin, özellikle 65 yaş ve üzeri erkeklerde her 10 kişiden 1’inde hayatının herhangi bir döneminde ortaya çıkabileceğini belirtmektedir. Bu kanser türü, kanser ölümleri arasında ikinci sırada yer almaktadır. Yapılan araştırmalar, prostat kanserinin görülme yaşının günümüzde 40’lı yaşlara kadar düştüğünü göstermektedir. 50 yaşındaki bir erkeğin prostat kanserine yakalanma riski yüzde 40, bu hastalığa bağlı ölüm riski ise yüzde 2,9 olarak açıklanmaktadır. Her ne kadar yüksek risk taşısa da, erken tanı ile başarıyla tedavi edilme şansı oldukça yüksektir.
PSA Testi Nedir ve Önemi Nedir?
PSA testi, prostat kanserinin varlığını, eğer kanser mevcutsa büyüklüğünü ve yaygınlığını belirlemeye yardımcı olan bir kan testidir. Op. Dr. Eren Soner Tekin, PSA’nın prostat dokusundan kan akımına ufak miktarlarda sızan bir kimyasal madde olduğunu ifade etmektedir. Bu basit kan testi, PSA miktarını tespit ederek önemli bilgiler sunar. Ancak, PSA’nın yorumlanması bazen zor olabilir. Zira PSA, hem tümör hücreleri hem de normal hücreler tarafından üretilmektedir.
PSA Yüksekliği Ne Anlama Geliyor?
Normal prostat tarafından üretilen PSA, kana daha az geçerken; tümörlü dokudan kaynaklanan PSA çok daha yüksek seviyelerde kana geçiş yapar. PSA seviyesinin yüksek çıkması, prostat büyümesi, enfeksiyon ya da kanser gibi prostatla ilgili bir problemin varlığını gösterir. Yüksek PSA seviyeleri tespit edildiğinde, daha ileri tetkikler için mutlaka bir üroloji uzmanına başvurulması gerekmektedir.
Prostat ve Prostat Kanseri Nedir?
Op. Dr. Tekin, prostatın erkek üreme sisteminde kestane büyüklüğünde bir salgı bezi olduğunu ve mesane ile üretra (idrarın mesaneden vücut dışına taşınmasını sağlayan yapı) arasında yer aldığını belirtmektedir. Prostat kanseri, bu bezin özellikle dış kısımlarından kaynaklanan kötü huylu bir tümördür ve zamanla prostatın iç kısımlarına yayılabilir. Prostat içinde yer alan ve kapsül dışına taşmayan kanser ‘Lokalize Prostat Kanseri’ olarak adlandırılır. Diğer kanser türlerinde olduğu gibi prostat kanseri de yayılma potansiyeline sahiptir; öncelikle prostat etrafındaki dokulara veya seminal veziküle (prostat arkasındaki meni depolama kesesi) lokal yayılım gösterir. Lokal yayılım gösteren tümörler, zamanla vücudun diğer bölgelerine, örneğin lenf nodlarına ve kemiklere yayılabilir.
Prostat Kanserinin Nedenleri
Prostat kanserinin kesin nedenleri henüz tam olarak bilinmemektedir. Ancak yapılan araştırmalar, prostat kanseri için bazı risk faktörlerini belirlemiştir. Bu bağlamda, en önemli risk faktörü ailede prostat kanseri öyküsü olmasıdır. Ayrıca, sigara tüketimi, yaşın ilerlemesi, düzensiz ve dengesiz beslenme (özellikle yüksek sıcaklıkta pişirilmiş gıdalar, hayvansal yağlar ve kırmızı etten zengin bir diyet), aşırı kilo, hareketsiz yaşam tarzı, siyah ırk, ailede prostat veya meme kanseri öyküsü, yüksek erkeklik hormonu düzeyleri gibi faktörler de prostat kanseri riskini artırmaktadır.
Prostat Kanserinin Belirtileri
Prostat kanseri genellikle sinsi bir şekilde ilerlemekte olup, belirtiler genellikle hastalığın ilerleyen aşamalarında ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, erken teşhis için özellikle 40 yaşından sonra düzenli kontroller yaptırmak büyük önem taşımaktadır. Prostat kanserinin en sık görülen belirtileri şunlardır:
- İdrar yapmada güçlük ve/veya idrar yapamama
- Sık idrara çıkma
- İdrar yapmanın bitiminde damla damla idrar akımının devam etmesi
- Dışkılama esnasında güçlük
- İdrar ve/veya menide kan bulunması
- Ereksiyon sorunları
- Boşalma sırasında ağrı
Bu belirtiler, prostat büyümesi veya prostat iltihabı gibi diğer rahatsızlıkların da habercisi olabilir. Prostat kanseri, sıklıkla kemiğe sıçrayabildiğinden bel, kalça veya bacakta şiddetli ağrılara neden olabilir. Bu nedenle, olası belirtilerde uzman bir hekime başvurmak ve düzenli kontrolleri ihmal etmemek hayati bir öneme sahiptir.
