Probiyotiklerin Sağlık Üzerindeki Önemi
Bağırsak sağlığının genel sağlık üzerindeki etkileri giderek daha fazla anlaşılmakta ve bu bağlamda probiyotikler en çok konuşulan ürünler arasında yer almaktadır. Beslenme ve Diyet Uzmanı Hilal Karaca, gün içerisinde çoğu öğünde probiyotikten zengin yoğurt tüketiminin önemine dikkat çekmekte ve “Probiyotiklerin etkilerini görebilmek için en az 2 hafta düzenli şekilde tüketmeleri gerekmektedir” demektedir.
Bağışıklık Sistemine Katkıları
Bağırsaklardaki çeşitli mikroorganizma toplulukları, bağırsak florasını oluşturarak birçok metabolik işleve aracılık eder. Probiyotikler ise bu noktada kritik bir rol oynamaktadır. Beslenme ve Diyet Uzmanı Hilal Karaca, probiyotiklerin sağladığı faydaları şu şekilde sıralamaktadır:
- Bağırsak sistemini düzenleyerek sindirim sağlığını iyileştirir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı koruma sağlar.
- Kilo kontrolüne yardımcı olur.
- Bağırsak duvarını güçlendirerek zararlı maddelerin emilimini azaltır.
- Kanser riskini düşürür ve kalp hastalıklarına karşı koruyucu bir etki gösterir.
- Karaciğeri korur ve besinlerin içerisindeki alerjenlerle savaşarak vücudu temizler.
Günlük Tüketimin Önemi
Karaca, “Probiyotikler takviye ya da besinler yoluyla alınabilir, ancak etkilerinin görülebilmesi için her gün düzenli olarak tüketilmelidir” şeklinde vurguluyor. Probiyotik açısından zengin olan yoğurt, kefir, boza, tarhana gibi fermente besinler hem ulaşım açısından kolay hem de lezzetli seçeneklerdir. Prebiyotikler ise bu probiyotiklerin beslenmesine yardımcı olan maddelerdir ve yer elması, soğan, sarımsak, pırasa, kuşkonmaz, hindiba, keten tohumu, arpa ve yulaf gibi gıdalar bu gruba dahildir. Günlük ana veya ara öğünlerde bir kâse probiyotik açısından zengin yoğurt veya bir bardak kefir tüketimi, sağlıklı bir beslenme planı oluşturmanıza yardımcı olabilir.
Çocuklarda Probiyotik Kullanımı
Probiyotiklerin çocuklar için de son derece önemli olduğunu vurgulayan Karaca, bu gıdaların bağırsak sağlığının yanı sıra bağışıklık sistemini güçlendirmeye de büyük katkı sağladığını belirtmektedir. Çocuk beslenmesinde probiyotiklerin nasıl yer alması gerektiği konusunda şu bilgileri veriyor:
- Gün içerisinde mutlaka probiyotikten zengin yoğurt tüketimi artırılmalıdır.
- Kefir, çocuğun damak zevkine göre farklı meyvelerle zenginleştirilerek daha çekici hale getirilebilir.
- Sağlıklı bir bağırsak mikrobiyotası, çocukların psikolojisini olumlu yönde etkileyerek daha iyi bir ruh hali sağlamalarına yardımcı olur.
Ayrıca, “Daha küçük yaşlarda ve bebeklik döneminde anne sütü, önemli bir probiyotik kaynağıdır” diyen Karaca, anne sütünün çeşitli mikroorganizmalardan oluştuğunu ve bebek için kritik bir öneme sahip olduğunu belirtmektedir. Annenin bağırsak florasından ve beslenmesinden etkilenen anne sütü, bebeğin bağışıklık sisteminin güçlenmesi adına önemlidir. Dolayısıyla, annenin hamilelik ve emzirme döneminde probiyotik besinleri tüketmesi faydalı olacaktır.
Probiyotik Eksikliğinin Belirtileri
Bağırsak sisteminde meydana gelen gaz, kabızlık, ishal veya şişkinlik gibi sorunların probiyotik eksikliğinden kaynaklandığını belirten Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Hilal Karaca, bu eksikliği gidermek için günlük beslenmeye daha fazla probiyotik ve prebiyotik gıda eklemenin önemli olduğunu ifade etmektedir. Günde 2-3 porsiyon yoğurt, cacık ve ayran gibi besinleri diyetinize dahil etmek önerilmektedir. Eğer daha fazla ihtiyaç duyuluyorsa, günde 1 porsiyon probiyotik yoğurt veya kefir de tüketilebilir. Salatalarda sirke kullanmayı unutmayın ve prebiyotik olarak lif alımını artırarak haftada en az 2 porsiyon kurubaklagil tüketmeye özen gösterin. Gerekirse, doktorunuza veya diyetisyeninize danışarak uygun probiyotik takviyelerini değerlendirebilirsiniz.
Doğru Probiyotik Tüketimi İçin İpuçları
Doğru ve etkili probiyotik tüketimi için mutlaka bir uzmana danışmak gerektiğinin altını çizen Karaca, şu önerilerde bulunmaktadır:
- Probiyotikler anında etki göstermez, etkilerini görebilmek için en az 2 hafta düzenli kullanılmalıdır.
- Bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerin (HIV, AIDS vb.) probiyotik tüketimi dikkatle yapılmalıdır.
- Metal maddeler probiyotiklerin etkinliğini azaltabileceğinden, bu ikisinin birbiriyle temas etmemesi gerekmektedir.
- Antibiyotikler ile probiyotiklerin aynı anda alınmaması, aralarında en az 2 saat fark olmasına dikkat edilmelidir.
